Ντροπή μου!

Θυμηθείτε εκείνες τις στιγμές, που νοιώθετε το πρόσωπό σας να κοκκινίζει, τις παλάμες σας να ιδρώνουν, τα λόγια σας να βγαίνουν με δυσκολία από το στόμα σας. Τι έγινε; Μήπως σας “τσάκωσαν” να κάνετε κάτι “που δεν πρέπει”; Και τι ήταν αυτό; Μήπως ξεχάσατε να “ακυρώσετε” το εισιτήριο σας; Μήπως κοιτάζατε εκείνον τον όμορφο άντρα (ή γυναίκα) και εκείνος ανταπέδωσε το βλέμμα του; Μήπως το αφεντικό σας, σας είπε να διαβάσετε δυνατά την αναφορά σας;
Όποιο ή όποια και αν ήταν τα γεγονότα βρεθήκατε σε δύσκολη θέση και σαν να μην έφθανε αυτό, έπειτα θυμώσατε με τον εαυτό σας επειδή αισθανθήκατε ντροπή; Μα πώς τα βγάζουν πέρα οι υπόλοιποι… θνητοί;

Ας δούμε κάποια γεγονότα για την ντροπή

Η ντροπή είναι ένα συναίσθημα το οποία βασίζεται στο φόβο, συνοδεύεται από διάφορες σκέψεις αναξιότητας και πλήττει φυσικά την αυτοεκτίμηση του ανθρώπου. Η ντροπή έρχεται ως αποτέλεσμα καταγραφών που έγιναν στην παιδική ηλικία του ατόμου οι οποίες συνήθως περιλαμβάνουν αυστηρή κριτική εκ μέρους των γονέων ή άλλων σημαντικών ανθρώπων για την ανάπτυξη του παιδιού, απαξίωση, απόρριψη, ταπείνωση κ.ά. Μερικά παραδείγματα είναι: «Θα έπρεπε να ντρέπεσαι που στεναχώρησες τη μάνα σου», «Καλά δεν ντρέπεσαι να κυκλοφορείς έτσι ντυμένη», «Ντροπή σου, ολόκληρος άντρας, να φοβάσαι», «Να μείνεις στην ίδια τάξη, τι ντροπή Θεέ μου» κ.ά.

Ο κατάλογος μπορεί να είναι ατελείωτος ανάλογα με τις συνθήκες, το περιβάλλον και τις καταστάσεις που έχει ζήσει κάποιο άτομο. Ας δούμε λίγες μόνο από τις περιπτώσεις:

Σεξουαλικά συναισθήματα ή φαντασιώσεις.
Έκφραση θυμού ή θλίψης.
Θέματα που αφορούν την προσωπική μας υγιεινή, μυρωδιές και ήχους από το μπάνιο.
Αδυναμία να φέρουμε εις πέρας κάποιο σκοπό (π.χ ομιλία μπροστά σε κοινό).
Ταπεινωτικά σχόλια από συναδέλφους, συμμαθητές, φίλους.

Η ντροπή μάς κάνει και αισθανόμαστε ευάλωτοι. Εκτεθειμένοι, στα βλέμματα και την κριτική των άλλων. Παρ όλο που είναι εύκολο να παραδεχθούμε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ελαττώματα όταν «αυτό», αφορά εμάς, απαιτούμε την τελειότητα. Ζητάμε συγγνώμη που «δεν είμαστε αρκετοί», που «μονοπωλήσαμε το χρόνο του άλλου» (έστω και αν έχουμε μιλήσει για 2 λεπτά). Ζητάμε συγγνώμη για τις ανάγκες μας. Ορισμένες φορές ζητάμε συγγνώμη που υπάρχουμε…

H ντροπή, μοιάζει με την ενοχή. Δεν είναι όμως. Η ντροπή είναι η αίσθηση που έχουμε όταν δεν ανταποκρινόμαστε στις προδιαγραφές που έχουμε θέσει ΕΜΕΙΣ στον εαυτό μας. Η ντροπή μας λέει: «Πάλι δεν τα κατάφερες». Η ενοχή αφορά την αίσθηση που έχουμε για τους άλλους. Η ενοχή μας λέει: «Κοίτα πώς φέρθηκες».
Η αυτο-κατηγορία, το να αναλαμβάνουμε την ευθύνη ΟΛΩΝ των πραγμάτων, το να δεχόμαστε ασυζητητί τις «βολές» των άλλων ανθρώπων, το να μην μπορούμε να δεχτούμε ένα μπράβο από κάποιον (αφού εμείς ΞΕΡΟΥΜΕ ότι θα μπορούσαμε να τα καταφέρουμε και καλύτερα) είναι μόνο λίγες από τις ενδεικτικές συμπεριφορές που εμπεριέχουν την ντροπή.

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να ξέρουμε είναι ότι ΟΛΟΙ οι άνθρωποι αισθάνονται ντροπή. Η ντροπή μπορεί να μας βοηθήσει να αλλάξουμε μια συμπεριφορά μας γιατί η συνείδησή μας μας λέει ότι κάναμε κάτι που δεν λειτουργεί. Το πρόβλημα ξεκινά όταν σχεδόν ΟΛΗ μας η συμπεριφορά, οι αντιδράσεις, οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας διαποτίζονται από αυτήν.

Αυτό που χρειάζεται πραγματικά να κατανοήσουμε είναι ότι, «Είμαστε εντάξει», όπως ακριβώς είμαστε. Όταν άλλοι άνθρωποι που συναναστρεφόμαστε υπονοούν ότι «ΔΕΝ είμαστε εντάξει», έχουν λάθος. Και θα χρειαστεί να τους το πούμε ή ακόμα και να απομακρυνθούμε από αυτούς.

Μη ξεχνάμε τελικά αυτό: Η ντροπή μας εμποδίζει να ζήσουμε γνήσιες και πραγματικά οικείες σχέσεις. Τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τους άλλους ανθρώπους. Η δουλειά που χρειάζεται να κάνει κάποιος με τον εαυτό του ώστε να επαναπροσδιορίσει το πώς πραγματικά ΕΙΝΑΙ, είναι μεγάλη και πολλές φορές επίπονη. Οδηγεί όμως σε μια ελεύθερη και χωρίς ανώφελους περιορισμούς ζωή. Οδηγεί σε μια ζωή που αξίζει να τη ζεις, να την απολαμβάνεις και να τη μοιράζεσαι.