- Infokids.gr - https://www.infokids.gr -

Ο σημαντικός ρόλος των θηλυκών φυσητήρων

Ξέρετε ότι οι μαμάδες φυσητήρες έχουν ένα μοναδικό κοινοβιακό τρόπο να μεγαλώνουν τα μικρά τους;  Αυτά τα τεράστια κήτη αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση.

Η κοινωνική δομή των γυναικών και των μικρών τους είναι οργανωμένο ιεραρχικά σε διάφορα επίπεδα. Οι γυναίκες και τα μικρά αποτελούν σταθερές ομάδες, που ονομάζονται “Κοινωνικές ομάδες”. Τα μέλη της ίδιας ομάδας που δεν ξεπερνούν συνήθως τα 10, συνδέονται για δεκαετίες και είναι σταθεροί σύντροφοι. Οι μαμάδες αλλά και τα θηλυκά που δεν έχουν γεννήσει αναλαμβάνουν τη διατροφή, την εκπαίδευση και το παιχνίδι των μικρών. Συχνά οι μητέρες φεύγουν για κυνήγι ενώ οι νεότερες θηλυκές αναλαμβάνουν το baby sitting! Αντίθετα οι αρσενικοί ζουν μοναχικοί και προσεγγίζουν τις κοινωνικές ομάδες για να αναπαραχθούν μόνο μία φορά κάθε τρία χρόνια, ωστόσο, αποκλειστικά στην Κρήτη, οι φυσητήρες αναπαράγονται ακατάπαυστα σε όλη τη διάρκεια του έτους.

Στην Κρήτη συμβαίνει κάτι μοναδικό!

Η φάλαινα φυσητήρας (επιστ. Physeter macrocephalus) αποτελεί ένα μοναδικό είδος θηλαστικού που απαντάται σε όλη τη γη. Ειδικά στη Μεσόγειο, τα περισσότερα άτομα του είδους, κάποιες εκατοντάδες, ζουν στα πολύ βαθειά νερά της νότιας Κρήτης (ανοιχτά της Σούγιας).

Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι στην Ελλάδα υπάρχουν φάλαινες, παρόλο που ακόμη κι ο Αριστοτέλης είχε καταγράψει την ύπαρξη τους. Είναι αξιοσημείωτο ότι η νότια Κρήτη είναι το μοναδικό μέρος στον κόσμο όπου μπορεί κάποιος να τους θαυμάσει καθ´ όλη τη διάρκεια του χρόνου και θεωρείται και το σημείο όπου αναπαράγονται.

Στην Κρήτη συμβαίνει κάτι μοναδικό στον κόσμο. Οι φυσητήρες αναπαράγονται συνεχώς, καθώς οι κοινωνικές τους ομάδες – οι θηλυκές και τα μικρά- και οι μοναχικοί αρσενικοί, είναι ταυτόχρονα παρόντες σε όλη τη διάρκεια του έτους. Αυτό δε συμβαίνει σε κανένα άλλο σημείο του πλανήτη. Ίσως στη Μεσόγειο οι φυσητήρες να βρήκαν πολύ καλές συνθήκες, κι έτσι μέσα στους αιώνες σταμάτησαν τη μετανάστευσή τους προκειμένου ν´ αναπαραχθούν. Μάλιστα ο κύριος λόγος της συγκέντρωσης τους στην περιοχή φαίνεται είναι τα τεράστια βάθη της περιοχής, καθώς λίγα μίλια από την ακτή το βάθος φτάνει τα 2000m, ενώ ανάμεσα στη Κρήτη και στην Πελοπόνησο φτάνει τα 5120m. Το μέρος αυτό, που ονομάζεται Ελληνική Τάφρος, αφθονεί σε μεγάλα καλαμάρια, τα οποία τρώνε οι φυσητήρες.

Φάλαινα ή δελφίνι;

Οι φυσητήρες μοιάζουν με φάλαινες, αλλά έχουν δόντια (αντί μπαλένες), κι έτσι θεωρούνται συγγενικό είδος με τα δελφίνια. Προκειμένου να τραφούν με καλαμάρια, οι φυσητήρες καταδύονται σε βάθος 500-1.000 μ. για 25-60 λεπτά οι αρσενικοί και για 20-24 λεπτά οι θηλυκοί, αν και οι βαθύτερες καταγεγραμμένες καταδύσεις πλησιάζουν τα 2.000 μ. και τις 2 ώρες. Οι φυσητήρες ζουν για 70 χρόνια ή και περισσότερο. Τα αρσενικά φθάνουν τα 18m και τους 57 τόνους, ενώ τα θηλυκά τα 12,5m και τους 24 τόνους.

Αντίστοιχα, η σωματική αναπαραγωγική ωριμότητα για τα αρσενικά είναι τα 18-21 χρόνια (αν και συνήθως αρχίζουν να αναπαράγονται στα 30 χρόνια ηλικίας), ενώ για τα θηλυκά είναι 7-13 χρόνια. Η περίοδος κύησης των φυσητήρων διαρκεί 14-16 μήνες και γεννούν ένα μικρό φυσητηράκι.

Σε κίνδυνο

Οι φυσητήρες θεωρούνται ότι κινδυνεύουν στις θάλασσες τις Μεσογείου, κυρίως λόγω των αφρόδιχτων. Πρόκειται για λεπτά, σχεδόν αόρατα δίχτυα, τα οποία εκτείνονται σε μήκος πολλών χιλιομέτρων για να πιάσουν τόνους και ξιφίες. Γίνεται προσπάθεια περιορισμού της χρήσης τους σε αυτή τη περιοχή. Επίσης, εξίσου μεγάλη απειλή είναι η ηχορύπανση που προκαλεί η θαλάσσια κυκλοφορία των πολλών πλοίων της Μεσογείου. Πολλές φορές ο ήχος από τα πλοία, μπερδεύει τους ευαίσθητους στην ακοή φυσητήρες και χτυπούν σε αυτά.

Το τηλεοπτικό μήνυμα που ακολουθεί, παράχθηκε στα πλαίσια της ενημερωτικής εκστρατείας “Θάλασσα”, με σκοπό την ευαισθητοποίηση του ελληνικού κοινού για την ανάγκη προστασίας των θαλάσσιων θηλαστικών που ζουν στις ελληνικές θάλασσες. Αναφέρεται στο φυσητήρα, το μεγαλύτερο οδοντοκήτος (μπορεί να φτάσει σε μήκος περίπου τα 18 μέτρα), που ζει στα ελληνικά νερά.
H MOm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής φώκιας και το WWF Ελλάς υλοποιούν το ευρωπαϊκό πρόγραμμα “Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε: Ενημερωτική, Εκπαιδευτική, Συμμετοχική εκστρατεία για τα θαλάσσια θηλαστικά στην Ελλάδα”, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Tethys Research Institute.

ΠΗΓΗ: http://www.cretanbeaches.com [2], http://www.marinemammalscience.org [3], www.wwf.gr [4]