Το ελεγχόμενο στρες βοηθά στις εξετάσεις

Πλησιάζει η περίοδος των εξετάσεων και το στρες των μαθητών κορυφώνεται. Παρ’ όλα αυτά, κάποιες πολύ φρέσκες μελέτες, μας υποδεικνύουν ότι η μελέτη μέχρι τελευταία στιγμή -λόγω άγχους- παράγει ορμόνες που προκαλούν αλλαγές στα εγκεφαλικά κύτταρα, βοηθώντας τον εγκέφαλο να αποθηκεύσει τα διάφορα δεδομένα κι έτσι ο μαθητής θυμάται καλύτερα.

Σύμφωνα με την “Τέλεγκραφ” που παρουσίασε τη σχετική μελέτη, η οποία είχε δημοσιευτεί στο περιοδικό πειραματικής νευρολογίας “Experimental Neurology” οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή νευροεπιστήμης Χανς Ρόιλ του πανεπιστημίου του Μπρίστολ, ανακάλυψαν ότι οι ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, προκαλούν μεταβολές στα γονίδια στο εσωτερικό των εγκεφαλικών κυττάρων, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της ικανότητας μάθησης.

Σύμφωνα με τον δρ Ρόιλ, το διάβασμα υπό συνθήκες στρες “αναπρογραμματίζει” το DNA του εγκεφάλου, μέσα από την λεγόμενη “επιγενετική” διαδικασία, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ή να μειώνεται η “έκφραση” συγκεκριμένων γονιδίων.

Όπως είπε ο Ρόιλ, δεν είναι τυχαίο ότι γενικότερα οι δυσάρεστες αναμνήσεις διαρκούν περισσότερο από τις ευχάριστες, πράγμα που οφείλεται στο ρόλο του στρες. “Από βιολογική άποψη, το στρες είναι σημαντικό, γιατί μας βοηθάει να θυμόμαστε κάτι που μας πλήγωσε ή μας απειλεί”, τόνισε.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι ορμόνες του στρες που απελευθερώνονται στο αίμα, αλλάζουν τις λειτουργίες των γονιδίων και, στη συνέχεια, τα εγκεφαλικά κύτταρα, ιδίως του ιππόκαμπου, δηλαδή του κέντρου όπου γίνεται η επεξεργασία της μνήμης και της μάθησης, μεγαλώνουν και αναπτύσσουν περισσότερες διασυνδέσεις μεταξύ τους. Αυτή η αυξημένη “δικτύωση” και επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων, υπό το καθεστώς του άγχους, είναι που “αποτυπώνει” στην μνήμη τις αναμνήσεις.

Στην εξελικτική πορεία του ανθρώπινου είδους, αυτός ο μηχανισμός βοήθησε τους προγόνους μας να ξεφεύγουν από επικίνδυνες καταστάσεις και να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση στο μέλλον για ανάλογες περιπτώσεις. Όμως οι βρετανοί ερευνητές προειδοποίησαν ότι ενώ το στρες με μέτρο μπορεί να αποβεί ωφέλιμο σε ένα μαθητή, το υπερβολικό στρες μπορεί κάλλιστα να είναι επιζήμιο και να γυρίσει “μπούμερανγκ” (να μη θυμάται τίποτε τη στιγμή του διαγωνίσματος). “Όταν είμαστε υπερβολικά στρεσαρισμένοι, δεν είναι δυνατό να αφομοιώσουμε νέες πληροφορίες. Ως εκ τούτου, η μνήμη δεν δουλεύει σωστά. Επίσης”, πρόσθεσε ο Ρόιλ, “το χρόνιο μακρόχρονο στρες δεν κάνει καλό”.