Διαρθρωτικές και συνδετικές λέξεις – Συνοχή Έκθεσης

Η έκθεση δεν είναι ένα ασυνεχές και αδιαίρετο κείμενο, δεν αποτελείται από απλή, μηχανική παράθεση δεδομένων ή ιδεών. Για να αναπτύξουμε ένα θέμα απαιτούνται διακριτά επιχειρήματα που θα αναπτύσσονται σε ξεχωριστές ολοκληρωμένες παραγράφους.

Γράφει η Ιωάννα Σαββινίδου, Καθηγήτρια Φιλόλογος στο LFH ED, Docteur ès Lettres Classiques EPHE IVe

Οι παράγραφοι μεταξύ τους συνδέονται με δύο τρόπους:
Συνοχή: Μορφική σύνδεση, δηλαδή σύνδεση που εξασφαλίζεται μέσω διαρθρωτικών-μεταβατικών λέξεων (βλέπε σελ. 248 Έκθεση-Έκφραση, ΟΕΔΒ, Β΄Λυκείου), επανάληψη λέξης ή χρήση αντωνυμίας.
Συνεκτικότητα: Είναι η νοηματική σύνδεση δύο παραγράφων, των οποίων η σχέση μπορεί να σχηματοποιηθεί ως εξής: Ερώτηση-Απάντηση, Θέση-Άρση, Λόγος-Αντίλογος, Γενική θέση-Επέκταση της ιδέας μέσω λεπτομερειών.

Ωστόσο, ενώ έχουμε μάθει τη θεωρία συχνά η αμηχανία μας εντοπίζεται στο πώς θα μεταβούμε από τον πρόλογο στο κύριο μέρος, από τη μία παράγραφο στην άλλη και τέλος από το κύριο μέρος στον επίλογο.
Έτσι θεωρήσαμε χρήσιμο να συγκεντρώσουμε φράσεις που λειτουργούν μεταβατικά και εξασφαλίζουν την απαιτούμενη συνοχή ή συνεκτικότητα μεταξύ των παραγράφων.

Διαρθρωτικές-μεταβατικές λέξεις-φράσεις (συνοχή)
• Για χρονική σχέση ή σύνδεση :
Πρώτα απ΄όλα
Ταυτόχρονα…
Αρχικά…
Ύστερα…
Τέλος…..
Στη συνέχεια…
Μετά από αυτό…
Εν τω μεταξύ…..

Για προσθήκη μίας ιδέας:
Επίσης …
Ομοίως……
Παράλληλα…
Ακόμη …
Επιπλέον …
Επιπροσθέτως…
Εκτός απ’ αυτό δεν πρέπει να παραλείψουμε ότι….
Αξίζει, επιπλέον να προσθέσουμε ότι…

Για αντίθεση-παράθεση εναλλακτικής πρότασης:
Από την άλλη πλευρά……
Εντούτοις…
Αν και…….
Σε αντίθεση…
Μ’ αυτό…
Ωστόσο υπάρχει και η άλλη άποψη…
Εκτός τούτου
Άλλωστε…
Από την άλλη πλευρά…

Συμπέρασμα-Αποτέλεσμα
Συνεπώς…..
Επομένως…..
Συνεκδοχικά από τα παραπάνω προκύπτει…..
Συμπερασματικά…….
Άρα…
Λοιπόν…..

Άλλες φράσεις για να συνδέσουμε τα επιμέρους νοήματα (αίτια, συνέπειες, λύσεις)
• Επιπλέον χρήσιμο είναι να προσθέσουμε…..
• Μία πιο διεισδυτική ματιά θα μας επέτρεπε να προσέξουμε…….
• Αξίζει να σημειωθεί ότι………..
• Είναι κοινή διαπίστωση όλων μας ότι……..
• Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε ότι……..
• Μεταξύ των άλλων οφείλουμε να υπογραμμίσουμε…..
• Αν η παραπάνω άποψη περιέχει ψήγματα αλήθειας, ωστόσο θα ήταν παράλειψη αν δεν σημειώναμε………
• Για να φανούν όλες οι εκφάνσεις του προβλήματος οφείλουμε να διερευνήσουμε τις κύριες αιτίες……
• Η έκθεση των παραπάνω προβλημάτων καθιστά φανερή την πολλαπλότητα των επιπτώσεων…….
• Από όσα εκθέσαμε παραπάνω προκύπτει επιτακτική η ανάγκη καθορισμού τρόπων αντίδρασης……… (βλέπε πρόλογος και επίλογος).