Διατροφή Στην Εγκυμοσύνη – Απαραίτητες Βιταμίνες & Μέταλλα

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και του θηλασμού, κύριος στόχος είναι η δημιουργία ικανών αποθεμάτων των κατάλληλων θρεπτικών ουσιών για την ανάπτυξη του εμβρύου, αλλά και την παραγωγή πλούσιου σε θρεπτικά συστατικά μητρικού γάλακτος κατά το θηλασμό (ποιοτικό μητρικό γάλα, με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, στις σωστές ποσότητες), που είναι απίθανο να γίνει μόνο μέσω διατροφής.

Η λήψη σε καθημερινή βάση πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων διατροφής, σύμφωνα με τη Λέκτορα Μαιευτικής – Γυναικολογίας κα Μαριάννα Θεοδωρά της Α΄ Μαιευτικής – Γυναικολογικής Κλινικής ΕΚΠΑ, Γ.Ν.Α. «Αλεξάνδρα», συνιστάται σε όλη τη διάρκεια τόσο της εγκυμοσύνης όσο και του θηλασμού, καθώς μεταξύ άλλων συμβάλλει στη φυσιολογική διαμόρφωση και λειτουργία του πλακούντα και την επαρκή παροχή όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών και του οξυγόνου στο έμβρυο.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, συνέχισε η κα Θεοδωρά, μεταβάλλονται οι καθημερινές ανάγκες της γυναίκας σε βιταµίνες και μέταλλα. Η μέλλουσα μητέρα δεν πρέπει απλά να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, αλλά και στις σωστές ποσότητες, καθώς η μητρική διατροφή αποτελεί τη βάση τόσο για μια υγιή κύηση, όσο και για την υγιή ανάπτυξη του νεογνού μέσω του θηλασμού, δεδομένου ότι τα μακρο- & μικροθρεπτικά συστατικά αποτελούν άμεσο ρυθμιστή της σταθερότητας του DNA και επιδρούν στη έκφραση των εμβρυϊκών γονιδίων και των γονιδίων του πλακούντα.

Συμπληρώματα διατροφής και βιταμίνες

Ενώ οι ενεργειακές ανάγκες της εγκύου (που καλύπτονται από τα μακροθρεπτικά συστατικά) είναι μόνο κατά περίπου 10% αυξημένες από ότι πριν την εγκυμοσύνη, οι ανάγκες σε βιταμίνες και μέταλλα (μικροθρεπτικά συστατικά) αυξάνονται σημαντικά. Κατά την περίοδο της γαλουχίας οι ανάγκες συμπλήρωσης διατροφής της μητέρα παραμένουν αυξημένες τόσο για την αναπλήρωση των αποθεμάτων της ίδιας, όσο και για την παραγωγή ποιοτικού μητρικού γάλακτος, το οποίο θα εξασφαλίσει την βέλτιστη ανάπτυξη του νεογνού και την καλύτερη θωράκιση του ανοσοποιητικού του συστήματος. Για το λόγο αυτό οι εγκυμονούσες θα πρέπει να δίδουν ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα της διατροφής, αλλά και στην καθημερινή λήψη ενδεδειγμένων συμπληρωμάτων, όπου αυτό χρειάζεται.

Επιπλέον, σύμφωνα με κλινικές έρευνες, η χορήγηση κατά την κύηση και τον θηλασμό των Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, όπως αυτά που περιέχονται, μεταξύ των άλλων συστατικών, σε εξειδικευμένα για την κύηση και τη γαλουχία πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής, όπως είναι τα σκευάσματα της οικογένειας Iofolen (Iofolen & Iofolen Lactancia), μπορεί να έχει ευνοϊκές επιδράσεις στην ανάπτυξη των νοητικών λειτουργιών του παιδιού, ενώ ικανή πρόσληψη αυτών μειώνει και τη συχνότητα της επιλόχειας κατάθλιψης.

Τα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής με εξειδικευμένη σύνθεση, όπως είναι τα Iofolen & Iofolen Lactancia, όταν λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας αντίστοιχα, βοηθούν στην εμβρυϊκή αύξηση και ανάπτυξη, στην καλύτερη έκβαση της κύησης και στη βελτιστοποίηση της υγείας και της ευεξίας της γυναίκας. Τα οφέλη αφορούν τόσο τη μητέρα όσο και το βρέφος (πρόληψη νόσων που συνδέονται με την κύηση, χαμηλότερος κίνδυνος επιπλοκών κατά τον τοκετό, υγιής ανάπτυξη και γέννηση ενός υγιούς, τελειόμηνου βρέφους).

Επιπρόσθετα, μελέτες έχουν δείξει ότι η χαμηλή πρόσληψη από τη μητέρα βιταμινών και ιχνοστοιχείων κατά τη διάρκεια του θηλασμού, είναι δυνατό να οδηγήσει σε ανεπάρκεια βιταμινών Α, Β1, Β6, C, D και Ε, βιοτίνης, φυλλικού οξέος και ιωδίου στο μωρό της. Η πτωχή διατροφή της μητέρας είναι δυνατό να προκαλέσει μείωση της συγκέντρωσης σημαντικών πρωτεϊνών του μητρικού γάλακτος που προστατεύουν το μωρό από λοιμώξεις. Κλινικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα μπορούν να διασφαλίσουν την παραγωγή μητρικού γάλακτος υψηλής ποιότητας και να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις της μητέρας σε θερμίδες και πρωτεΐνες.

Συνέπειες ελλιπούς διατροφής

Η ελλιπής διατροφή κατά την κύηση, επεσήμανε η κα Θεοδωρά, έχει ως αποτέλεσμα τη μη φυσιολογική διαμόρφωση και λειτουργία του πλακούντα και την ανεπαρκή παροχή όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών και του οξυγόνου στο έμβρυο. Οι αρνητικές συνέπειες της ελλιπούς διατροφής συντελούν στην Υπολειπόμενη Ενδομήτρια Ανάπτυξη (IUGR) και εκδηλώνονται βραχυπρόθεσμα αμέσως μετά τη γέννηση, αλλά και μακροπρόθεσμα στην περιγεννητική περίοδο, την παιδική ηλικία και την ενήλικη ζωή.

Ως Υπολειπόμενη Ενδομήτρια Ανάπτυξη χαρακτηρίζεται η παθολογική κατάσταση, η οποία δεν επιτρέπει την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του εμβρύου, επηρεάζοντας το τελικό αποτέλεσμα της εγκυμοσύνης. Η επίπτωση της Υπολειπόμενης Ενδομήτριας Ανάπτυξης υπολογίζεται περίπου σε 5% στο γενικό πληθυσμό και αποτελεί τη 2η κύρια αιτία περιγεννητικής νοσηρότητας και θνησιμότητας ενώ σχετίζεται με υπολειπόμενη ανάπτυξη στην εφηβική και ενήλικη ζωή.

Διατροφικές ελλείψεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και πιθανές επιπτώσεις της έλλειψης.

  • Η έλλειψη θερμιδών μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό ή/και χαμηλό βάρος γέννησης στο μωρό.
  • Η έλλειψη σε Ωμέγα 3 (DHA) λιπαρά οξέα μπορεί  να προκαλέσει κίνδυνο αποβολής και επιλόχειο κατάθλιψη.
  • Η έλλειψη πρωτεΐνών είναι τις περισσότερες φορές υπέυθυνη για το χαμηλό βάρος γέννησης ενός μωρού.
  • Η έλλειψη σιδήρου εκτός από χαμηλό βάρος γέννησης μπορεί να προκαλέσει ακόμα και το θάνατο του εμβρύου αν εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό.
  •  Η έλλειψη σε ψευδάργυρο μπορεί να προκαλέσει εμβρυακές δυσπλασίες και ανωμαλίες στο νευρικό σωλήνα του εμβρύου.
  • Η έλλειψη σε ασβέστιο είναι υπεύθυνη για την ελαττωμένη οστική πυκνότητα σε πολλά μωρά.
  • Η έλλειψη σε φυλλικό οξύ προκαλεί και αυτή ανωμαλίες στο νευρικό σωλήνα του εμβρύου.

Υπερ-Τρόφιμα για σας και το μωρό σας

  • Μοσχάρι
  • Μούρα
  • Μπρόκολο
  • Αβγά
  • Όσπρια
  • Γάλα & Γιαούρτι
  • Χυμός πορτοκαλιού
  • Σολομός

Τροφές προς αποφυγή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

  • Πατέ και μουχλιασμένα μαλακά τυριά
  • Μη-παστεριωμένο γάλα
  • Συκώτι και προϊόντα συκωτιού
  • Φυστίκια (σε συνεννόηση με το γιατρό)
  • Καρχαρία, ξυφία και τόνο

Μητρικό γάλα και θηλασμός

Η διαδικασία του θηλασμού είναι διατροφικά απαιτητική, κυρίως για τις γυναίκες που θηλάζουν τα βρέφη τους αποκλειστικά για κάποιο χρονικό διάστημα. Οι ενεργειακές απαιτήσεις της μητέρας αυξάνονται κατά 500 θερμίδες ημερησίως, ενώ η αύξηση των περισσότερων μικρο- και μακροθρεπτικών συστατικών συνιστάται κατά τη διάρκεια του θηλασμού, με βασικότερα, την πρόσληψη πρωτεϊνών, βιταμίνης Α, φυλικού οξέος, σιδήρου, ασβεστίου και ψευδαργύρου. Σημαντικό επίσης να αναφέρουμε ότι η θηλάζουσα θα πρέπει να είναι προσεκτική στις επιλογές των τροφίμωνπου καταναλώνει, λαμβάνοντας υπ’ όψιν οτι κάποιες απο αυτές μπορεί να προσδώσουν στο γάλα μια δυσάρεστη γεύση, με αποτέλεσμα το νεογνό να απορρίψει το μητρικό μαστό.

Έτσι, λοιπόν η θηλάζουσα θα πρέπει να ακολουθεί μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή και οι τροφές της να είναι όσο το δυνατόν φρεσκότερες και να μην έχουν έντονες οσμές. Τέλος θα πρέπει να αποφεύγει τα οινοπνευματώδη, το κάπνισμα και τη χρήση κάθε είδους φαρμάκου, που μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στο βρέφος.