Η ψυχολόγος Σοφία Σέρρα από την «ΑΝΑΣΑ» μιλά στο Infokids.gr για την ψυχογενή ανορεξία στους εφήβους

Η ψυχογενής ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους σε συνδυασμό με μια διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα του ασθενή. Είναι μια σοβαρή ψυχική αρρώστια με υψηλό ποσοστό παρενεργειών και το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές ασθένειες.

Το άτομο που αναπτύσσει μια τέτοια διαταραχή, συχνά ξεκινά με μια δίαιτα πιστεύοντας ότι η απώλεια βάρους θα βελτιώσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση του. Στην πραγματικότητα όμως, ο συνεχής υποσιτισμός έχει αντίθετο αποτέλεσμα. Το Infokids.gr απευθύνθηκε στη Σοφία Σέρρα, κλινική Ψυχολόγο του Κέντρου Ημέρας ΑΝΑΣΑ, η οποία αναφέρθηκε στις αιτίες εκδήλωσης της διαταραχής, τα συμπτώματα και τον τρόπο αντιμετώπισης του ασθενούς από τον κοινωνικό περίγυρο.

«Η ψυχογενής ανορεξία παρουσιάζεται κατά κύριο λόγο στην εφηβική ηλικία. Τα συμπτώματα της ψυχογενούς ανορεξίας σταδιακά μπορεί να επιτείνονται. Συνήθως, παρατηρούμε την αρχική έντονη ανασφάλεια των εφήβων ή των νεαρών ενηλίκων για τη σωματική τους εικόνα, η οποία σταδιακά γίνεται εμμονική ενασχόληση με την τροφή, το σωματικό βάρος (και την εικόνα του σώματος).

Τα κύρια συμπτώματα της ψυχογενούς ανορεξίας, (δηλαδή η μείωση στην πρόσληψη τροφής, ο φόβος πάχυνσης και η διαταραχή της εικόνας του σώματος καθώς και η διαταραχή στον εμμηνορρυσιακό κύκλο) μπορούν να λάβουν σε αρκετές περιπτώσεις έναν κρίσιμο χαρακτήρα, τόσο λόγω των ψυχικών παραμέτρων που φέρουν για τον ασθενή, όσο και λόγω των σωματικών επιπλοκών που έχουν για τον ασθενή.

Οι αιτίες για την εκδήλωση των διαταραχών πρόσληψης τροφής είναι πολυσύνθετες και απορρέουν από ένα συνδυασμό παραγόντων ψυχολογικών, ενδοοικογενειακών και κοινωνικών. Ως ειδικοί ψυχικής υγείας τονίζουμε τους ψυχολογικούς παράγοντες και τα στοιχεία προσωπικότητας, πάνω στα οποία οικοδομείται η διαταραχή πρόσληψης τροφής».

1. Πρόκειται για μια διαταραχή που σχετίζεται άμεσα με την ψυχολογία του ασθενή. Πότε μπορούμε να πούμε ότι ο ασθενής έχει θεραπευθεί;

«Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο της ψυχογενούς ανορεξίας είναι η χρονιότητα της διαταραχής η οποία οφείλεται στη μειωμένη εναισθησία του ασθενούς, δηλαδή στη δυσκολία του να αναγνωρίσει το πρόβλημά του και κατ’ επέκταση να αναζητήσει βοήθεια γι’ αυτό. Ο χρόνος της θεραπείας εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την συμπτωματολογία του ασθενούς (την έντασή της) και τη χρονιότητά της. Σε κάθε περίπτωση όμως, η θεραπεία απαιτεί πολύ χρόνο (είναι δηλαδή μακροχρόνια η ψυχοθεραπευτική διαιδκασία), καθώς χρειάζεται ο ασθενής να επεξεργαστεί στα πλαίσια αυτής, τις βαθύτερες ψυχικές δυσκολίες που τον οδήγησαν να νοσήσει.

Όταν η συμπτωματολογία υφίεται και υπάρχει σαφής βελτίωση, τόσο σε ψυχικό όσο και σε σωματικό επίπεδο, σκεφτόμαστε ότι ο θεραπευόμενος βρίσκεται σε καλό δρόμο σε σχέση με τη θεραπεία του».

2. Πώς πρέπει να συμπεριφέρεται ο κοινωνικός περίγυρος στον ασθενή που αρνείται να παραδεχθεί το πρόβλημα που υφίσταται;

«Ο κοινωνικός περίγυρος χρειάζεται να είναι υποστηρικτικός και να διευκολύνει τον ασθενή να αναγνωρίσει το πρόβλημά του. Συχνά τα άτομα που βρίσκονται στο περιβάλλον του ασθενή ανησυχούν πολύ, τρομάζουν και έχουν πολύ έντονες αντιδράσεις. Οι ασθενείς τότε δυσκολεύονται πολύ να εστιάσουν στον εαυτό τους και στο πρόβλημά
τους, άρα δεν διευκολύνονται. Όταν πρόκειται για τη σχολική ή τη φοιτητική κοινότητα, είναι πολύ σημαντική η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του περιβάλλοντος πάνω στις διαταραχές πρόσληψης τροφής».

3. Στις περιπτώσεις παιδιών με νευρική ανορεξία, τι πρέπει να κάνουν οι γονείς; Πώς να το χειριστούν;

«Πιο σπάνια στην παιδική ηλικία συναντάμε την ψυχογενή ανορεξία. Στην περίπτωση όμως που ένα παιδί νοσεί, οι γονείς χρειάζεται να απευθυνθούν σε εξειδικευμένες μονάδες για την αντιμετώπιση και τη θεραπεία των διαταραχών πρόσληψης τροφής. Στα πλαίσια αυτών των φορέων ψυχικής υγείας και οι γονείς θα χρειαστεί να εμπεριεχθούν στη θεραπεία του παιδιού τους, προκειμένου να υπάρχει καλή έκβαση σε αυτήν».