Συγγενείς καρδιοπάθειες σε παιδιά. Τα θαύματα της Επεμβατικής Παιδοκαρδιολογίας!

Ένα στα 100 παιδιά γεννιέται με καρδιολογικό πρόβλημα, το οποίο αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως ή εάν δεν παρακολουθείται εφ΄ όρου ζωής, μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο μέλλον…

Γράφει η Αφροδίτη Τζίφα, MD, FRCPCH Παιδοκαρδιολόγος & Καρδιολόγος Συγγενών Kαρδιοπαθειών Ενηλίκων, Yπεύθυνη Tμήματος Επεμβατικής Παιδοκαρδιολογίας, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Παιδοκαρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΠΑΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΑ
Ηοnorary Lecturer and Consultant Pediatric Cardiologist Guy’s & St Thomas’ Hospital, London, e-mail: [email protected] και
http://www.childrenshearts.gr

Τι είναι συγγενής καρδιοπάθεια;
Είναι η “εκ γενετής” καρδιακή ατέλεια, δηλαδή μια ανωμαλία της διάπλασης της καρδιάς ή των αγγείων. Οι καρδιοπάθειες αυτές δημιουργούνται όταν η καρδιά, ή τα αγγεία που εκφύονται από την καρδιά, δεν αναπτύσσονται φυσιολογικά πριν από την γέννηση. Στις συγγενείς καρδιοπάθειες επίσης περιλαμβάνονται παραμένουσες καρδιακές δομές που είναι φυσιολογικά παρούσες κατά την εμβρυική ζωή (πχ. μεσοκολπική επικοινωνία, βοτάλλειος πόρος), οι οποίες αναμένονται να κλείσουν μέσα στους πρώτους μήνες (βοτάλλειος) ή έτη ζωής (μεσοκολπική επικοινωνία) και δεν έκλεισαν.
H συγγενής καρδιοπάθεια, μολονότι επίπονη για το γονιό ή τον ενήλικα ασθενή κατά τη διάγνωσή της, στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αντιμετωπίσιμη και οι ασθενείς με τις μοντέρνες μεθόδους τόσο της χειρουργικής όσο και της επεμβατικής καρδιολογίας καταφέρνουν να διάγουν μια απολύτως φυσιολογική ζωή.

Πόσο συχνή είναι η συγγενής καρδιοπάθεια;
Συγγενείς καρδιοπάθειες εμφανίζονται σε περίπου 8-10 παιδιά ανά 1000 γεννήσεις. Ένα σημαντικό ποσοστό αυτών είναι ήπιας μορφής και δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερα συμπτώματα για αρκετό χρονικό διάστημα μετά τη γέννηση, ενώ άλλοτε τα συμπτώματα είναι τόσο έντονα που το νεογέννητο νοσεί αμέσως μετά την γέννηση του.
Υπάρχουν επίσης σπανιότερες περιπτώσεις όπου η νόσος δεν γίνεται εμφανής πριν από την εφηβική ή ενήλικο ζωή και έτσι οι ενήλικες αυτοί ασθενείς τείνουν να παραπέμπονται και να αντιμετωπίζονται από Παιδοκαρδιολόγους με αντίστοιχη εμπειρία.

Τι έχει να προσφέρει η Επεμβατική Παιδοκαρδιολογία στην αντιμετώπιση των συγγενών καρδιοπαθειών;
Η Επεμβατική Καρδιολογία Συγγενών Καρδιοπαθειών εφαρμόζεται από την εμβρυική μέχρι την ενήλικο ζωή προς αποφυγή ανοικτής εγχείρησης καρδιάς. Μέσω αρτηριών και φλεβών του σώματος η επέμβαση στην καρδιά γίνεται με τρόπο κλειστό (διαδερμικό) με τη χρήση συσκευών («ομπρελίτσα», στέντς, «μπαλονάκια» κλπ).
Η Επεμβατική Καρδιολογία έχει επίσης θέση στην αποκατάσταση μετεγχειρητικών υπολειπόμενων στενώσεων, επικοινωνιών κλπ. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις ο καρδιοχειρουργός και ο/η Επεμβατική Παιδοκαρδιολόγος εργάζονται ταυτόχρονα στο χειρουργείο σε «υβριδικές» επεμβάσεις για να μειωθεί ή να εξαλειφθεί ο απαιτούμενος χρόνος μπάι-πας (by-pass) και να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τον ασθενή.

Πόσο διαδεδομένη είναι η Επεμβατική Καρδιολογία Συγγενών Καρδιοπαθειών;
Ο διαδερμικός τρόπος αντιμετώπισης αυτών των παθήσεων εφαρμόζεται στο εξωτερικό και τη χώρα μας τις τελευταίες τρείς δεκαετίες. Οι επεμβατικές μέθοδοι εξασφαλίζουν το ίδιο αποτέλεσμα με τη χειρουργική μέθοδο, αλλά με λιγότερη ταλαιπωρία για τον ασθενή και χωρίς να αφήνουν μόνιμο σημάδι.
Ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία οι δυνατότητες της Επεμβατικής Παιδοκαρδιολογίας έχουν αυξηθεί ραγδαίως και παθήσεις που πριν ήταν αδύνατον να αντιμετωπιστούν χωρίς ανοικτή εγχείρηση καρδιάς γίνονται με απόλυτη επιτυχία με έναν επεμβατικό καθετηριασμό. Οι καθετηριασμοί αυτοί γίνονται σε ειδικά εξοπλισμένα παιδοκαρδιολογικά κέντρα όπου υπάρχει παιδοκαρδιοχειρουργική υποστήριξη.

Τι χρειάζεται να γίνει πριν τη διενέργεια ενός επεμβατικού καθετηριασμού;
Μετά τη αρχική διάγνωση, ο ασθενής θα πρέπει να εκτιμηθεί από επεμβατικό Παιδοκαρδιολόγο. Η πραγματοποίηση υπερηχογραφήματος (triplex) καρδιάς είναι απαραίτητη και ενίοτε ζητείται να γίνει επιπλέον μαγνητική τομογραφία καρδιάς για να εκτιμηθεί με μεγαλύτερη ευκρίνεια η ανατομία της παθολογικής περιοχής και να προγραμματιστεί ο τρόπος προσπέλασης και η επεμβατική πράξη.

Τι πρόγνωση έχουν οι ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν επεμβατικά και όχι με ανοικτή εγχείρηση καρδιάς;
Ακριβώς την ίδια με έναν χειρουργημένο ασθενή. Ο χρόνος νοσηλείας είναι 1-2 βράδια και η ανάρρωση είναι άμεση. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο ή την εργασία του μετά από 2-3 ημέρες και στις περισσότερες αθλητικές δραστηριότητες εντός εβδομάδων.