Κολατσιό στο σχολείο: Αυτά είναι τα τρόφιμα που πρέπει να υπάρχουν στο κυλικείο

Ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς, ένα βασικό πρόβλημα που συνεχώς έρχεται στο προσκήνιο είναι η ποιότητα των προϊόντων με τα οποία τρέφονται oι μαθητές στο σχολείο.

Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο πλαίσιο ανάπτυξης μιας Εθνικής Διατροφικής Πολιτικής, η οποία έχει ως στόχο την προστασία και προαγωγή της υγείας του ευαίσθητου μαθητικού πληθυσμού της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και τη δημιουργία ενός υποστηρικτικού σχολικού περιβάλλοντος, που συμβάλλει στις ορθές διατροφικές επιλογές των μαθητών, εξέδωσε υγειονομική διάταξη σχετικά με τον καθορισμό των προϊόντων που πρέπει να διατίθενται από τα κυλικεία δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων.

Με βάση την προαναφερόμενη Υγειονομική Διάταξη (αριθμ.Υ1γ/ΓΠ ΟΙΚ.81025/2013 (ΦΕΚ 2135/Β/29-8-2013) και την τροποποίηση της (Υ1γ/Γ.Π/οικ 96605/ΦΕΚ 2800 τ.Β/4-11-2013) καθορίστηκαν τα προϊόντα που επιτρέπεται να πωλούνται από τα σχολικά κυλικεία, καθώς και οι προδιαγραφές που αυτά πρέπει να έχουν, λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς και εθνικές διατροφικές συστάσεις.

Συγκεκριμένα, από τα σχολικά κυλικεία θα διατίθενται αποκλειστικά και μόνο τα εξής:

Φρούτα – Λαχανικά

Φρέσκα φρούτα ανάλογα με την εποχή (π.χ. μήλο, αχλάδι, πορτοκάλι, μανταρίνια, μπανάνα, σταφύλι, βερίκοκα, ροδάκινο κλπ), καλά πλυμένα και συσκευασμένα σε ατομική μερίδα.
Αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, μπανάνες κλπ) χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Συσκευασμένα σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
Φυσικός χυμός φρούτων ή και λαχανικών που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων–καντινών. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζαχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών. Συστήνεται να είναι δυνατή η κατανάλωση του άμεσα μετά την παρασκευή του σε ποτήρια μιας χρήσης ανακυκλώσιμου υλικού.
Φρουτοσαλάτα που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων–καντινών από φρέσκα, καλά πλυμένα φρούτα εποχής. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών.
Σαλάτα από φρέσκα, καλά πλυμένα λαχανικά που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων–καντινών, χωρίς προσθήκη αλατιού. Επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου, ξυδιού ή λεμονιού.
Συσκευασμένοι φυσικοί χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων, χωρίς συντηρητικά και χωρίς προσθήκη ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία έως και 330ml.

Γαλακτοκομικά

Γάλα τυποποιημένο, παστεριωμένο σε ατομική συσκευασία έως 500ml πλήρες και ημιαποβουτυρωμένο (1,5% – 1,8% λιπαρά).
Σοκολατούχο γάλα με χαμηλά λιπαρά (max. 1,8%) σε συσκευασία έως 250ml.
Γιαούρτι τυποποιημένο (έως 5% λιπαρά), χωρίς πρόσθετα σάκχαρα, σε ατομική μερίδα έως 200γρ.
Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων που θα παρασκευάζονται στο κυλικείο. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης. Απαγορεύεται η διάθεση άλλων τυποποιημένων αναλόγων ροφημάτων καθώς και η χρήση έτοιμης σκόνης για την παρασκευή τους.
Τυριά πολύ σκληρά, σκληρά, ημίσκληρα, μαλακά τυριά. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και Ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Εξαιρούνται τα ανακατεργασμένα τυριά ή τηγμένα τυριά και ανακατεργασμένα τυριά με αλειφώδη υφή.

Αρτοσκευάσματα ή αρτοπαρασκευάσματα

Κουλούρι σησαμένιο ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό.
Κριτσίνια ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
Φρυγανιές ολικής άλεσης πλούσιες σε φυτικές ίνες ή λευκές, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
Κράκερς ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.
Τα παραπάνω απλά αρτοπαρασκευάσματα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προδιαγραφές:
Κορεσμένα λιπαρά έως 3%, τρανς λιπαρά έως 0,1 %, νάτριο έως 0,5%.

Αρτοσκευάσματα

Μουστοκούλουρα σε ατομική μερίδα έως 60γρ.
Σταφιδόψωμο σε ατομική μερίδα έως 60γρ.
Μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης σε ατομική μερίδα έως 40γρ, η οποία να πληρεί τις ακόλουθες προδιαγραφές:
Κορεσμένα λιπαρά έως 3%, τρανς λιπαρά έως 0,1%, νάτριο έως 0,5%.
Επιτρέπεται η διάθεση τυρόπιτας-πίτας λαχανικών σε ατομικές μερίδες των 120 γρ. και με συγκεκριμένες προδιαγραφές:
Η λιπαρή ύλη για τη ζύμη−φύλλο πρέπει να είναι αποκλειστικά από ελαιόλαδο, μαλακή μαργαρίνη ή φυτικά έλαια, όπου το τελικό προϊόν δεν πρέπει να ξεπερνάει το 30% σε συνολικά λιπαρά και το 0,1% σε trans λιπαρά.
Πίτσα με τις παρακάτω προδιαγραφές:
Για τη βάση τα επιτρεπόμενα υλικά είναι αλεύρι, μαγιά, αβγό, γιαούρτι, αλάτι και μυρωδικά βότανα. Απαγορεύεται η χρήση ενισχυτικών γεύσης όπως το γλουταμινικό μονο−νάτριο. Για τη γέμιση τα επιτρεπόμενα προϊόντα είναι τυρί, τομάτα, πιπεριές, μανιτάρια, κρεμμύδι, καλαμπόκι. Δεν επιτρέπεται η χρήση σάλτσας και αλλαντικών.
Μπισκότα απλά, χωρίς γέμιση, σε ατομική συσκευασία (έως 60 γραμμάρια) με τις παρακάτω προδιαγραφές:
1. Η περιεκτικότητά τους σε trans λιπαρά να μην υπερβαίνει το 2% των ολικών λιπιδίων.
2. Ανά 100 γραμμάρια προϊόντος: (α) η ζάχαρη να μην υπερβαίνει τα 10 γραμμάρια, (β) τα ολικά λιπαρά να μην υπερβαίνουν τα 10 γραμμάρια, (γ) τα κορεσμένα λιπαρά να μην υπερβαίνουν τα 5 γραμμάρια και (δ) το νάτριο να μην υπερβαίνει τα 0,5 γραμμάρια».

Σάντουιτς/τοστ

Τα σάντουιτς/τοστ μπορούν να παρασκευάζονται με συνδυασμούς των τροφίμων των επόμενων παραγράφων. Μπορούν να είναι τυποποιημένα ή να παρασκευάζονται στο χώρο του κυλικείου-καντίνας αυθημερόν.
Επιτρέπεται η χρήση όλων των ειδών ψωμιού, ολικής άλεσης πλούσιο σε φυτικές ίνες ή λευκό όπως ψωμάκι ατομικό, ψωμί για τοστ, μπαγκέτα, ελληνική πίτα, αραβική πίτα, σησαμένιο κουλούρι. Συστήνεται το ψωμί ολικής άλεσης. Δεν επιτρέπεται το μπριος, το κρουασάν ή το πιροσκί. Η ελληνική πίτα δεν πρέπει να περιέχει γλυκουρονικό νάτριο.
Δεν επιτρέπεται η χρήση άλλων αλλαντικών, εκτός από βραστή γαλοπούλα με τις παρακάτω προδιαγραφές:
α) Κορεσμένα λιπαρά έως 1%
β) Νάτριο έως 1%
Λαχανικά όλων των ειδών.
Ελιές χωρίς το κουκούτσι και πάστα ελιάς.
Αβγό καλά βρασμένο.
Από λιπαρές ύλες επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου.
Επιτρέπεται η παρασκευή γλυκών σάντουιτς με συνδυασμό των προαναφερομένων ψωμιών και ως γέμιση 1 κουταλιά της σούπας μέλι ή μέλι με ταχίνι.
Επιτρέπεται η χρήση τυριών όπως αναφέρονται στην περίπτωση 2 “ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ” στοιχείο 5».

Γλυκίσματα

Κρέμα και ρυζόγαλο σε ατομικές μερίδες των 150γρ. (με περιεκτικότητα σε λίπος γάλακτος έως 4%).
Χαλβάς σε ατομική μερίδα έως 50 γρ.
Παστέλι σε ατομική μερίδα έως 50γρ.
Μέλι σε ατομική μερίδα.
Σοκολάτα υγείας και γάλακτος σε ατομική μερίδα έως 30γρ.
Δεν επιτρέπεται η διάθεση τσιχλών και καραμελών.

Ξηροί Καρποί

Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται οι ξηροί καρποί όλων των ειδών χωρίς προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης σε ατομική συσκευασία έως 50γρ. Δεν επιτρέπονται οι τηγανισμένοι ξηροί καρποί.

Υγρά

Εμφιαλωμένο νερό.
Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται τα παρακάτω αφεψήματα: χαμομήλι, φασκόμηλο, τσάι του βουνού, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή σύνθετων γλυκαντικών.
Καφές μόνο για το προσωπικό.
Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών.

Τι να κάνετε αν διαπιστώσετε παραβάσεις στο σχολικό κυλικείο

Πολλές φορές γινόμαστε δέκτες παραπόνων για κυλικεία που διαθέτουν παγωτά, τσιπς κι άλλες ανθυγιεινές τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και λιπαρά. Αν έχετε κι εσείς (ως γονιός ή συγγενής ή δάσκαλος) αμφιβολίες για την ποιότητα των τροφίμων που σερβίρονται στα κυλικεία μπορείτε να κάνετε κάποιες πολύ απλές κινήσεις:

– Μιλήστε με τους δασκάλους του σχολείου και ζητήστε να ελέγξουν αν πράγματι τηρείται η Υπουργική Απόφαση

– Αν όχι, τότε ζητήστε από τον διευθυντή του σχολείου να προχωρήσει σε καταγγελία

– Ενημερώστε το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων

– Αν τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι αρκετό, απευθυνθείτε στους επόπτες υγείας του νομού όπου κατοικείτε, ζητώντας να αναλάβουν δράση.