Τα 3 στάδια εκπαίδευσης που θα βοηθήσουν το παιδί να ξεπεράσει την πάνα

Ο πρώτος στόχος είναι να εξοικειωθεί το παιδί με το να κάθεται στην τουαλέτα, αναφέρει η Ειρήνη Χαβατζίογλου, Εργοθεραπεύτρια SIT. Συνεπώς, προτείνονται τουλάχιστον 6 επισκέψεις στην τουαλέτα ημερησίως, όπου ο στόχος θα είναι το παιδί να καθίσει στην τουαλέτα για μικρό χρονικό διάστημα (1 λεπτό) και σταδιακά αυξάνουμε τη χρονική διάρκεια.

Στάδιο 1 – Το ξεκίνημα

• Αφήνουμε το παιδί να μπαίνει στην τουαλέτα μαζί μας και να παρατηρεί τη συμπεριφορά μας. Είναι καλό να βλέπει άτομα ίδιου φύλου (μαμά-κόρη, μπαμπάς-γιος ή αδερφάκι)
• Αγοράζουμε ένα γιογιό και το βάζουμε στην τουαλέτα.
– Δείχνουμε στο παιδί πώς καθόμαστε (με τα ρούχα αρχικά).
– Βάζουμε καθιστά στο γιογιό και τα αγοράκια. Είναι παράλογο να ζητάμε από ένα τόσο μικρό παιδί να ουρεί όρθιο.
– Αφήνουμε το παιδί να κάθεται όση ώρα θέλει στο γιογιό με ή χωρίς την πάνα του.
– Του θυμίζουμε κάπου κάπου πως αν θέλει, μπορεί να χρησιμοποιήσει το γιογιό χωρίς να το λέμε συνέχεια.

• Παραμένουμε πιστοί στο χρονικό περιθώριο που έχουμε θέσει (π.χ. ένα λεπτό καθιστός στη λεκάνη) και αγνοούμε τυχόν κλάματα και άλλες παρόμοιες συμπεριφορές. Ενδεχομένως να πρέπει να κάνουμε την τουαλέτα πιο άνετη για το παιδί.
Προγραμματίζουμε και ενσωματώνουμε τη διαδικασία της εκπαίδευσης στην καθημερινή μας ρουτίνα. Ιδανικά επιλέγουμε τις ίδιες ώρες κάθε μέρα. Ενσωματώνουμε τη διαδικασία στο ημερήσιο οπτικοποιημένο πρόγραμμα του παιδιού.
Επικοινωνούμε: Χρησιμοποιούμε την ίδια λεκτική οδηγία κάθε φορά. Δεν ρωτάμε, αλλά προτρέπουμε. Δεν περιμένουμε το παιδί να μας δείξει ότι θέλει να πάει στην τουαλέτα ή να μας απαντήσει σε σχετική ερώτηση. Αντιθέτως λέμε «πάμε τουαλέτα» και καθοδηγούμε το παιδί.
Επιμένουμε στην προσπάθεια: Δίνουμε χρόνο στο παιδί να κατακτήσει την καινούργια δεξιότητα. Όταν θα έχουμε εξοικειωθεί με τη ρουτίνα και τη διαδικασία της εκπαίδευσης, επιμένουμε στον ίδιο στόχο για 3 εβδομάδες.
Επιβραβεύουμε: Κάθε φορά που το παιδί κάθεται στην τουαλέτα ή ουρεί στην τουαλέτα (εξαρτάται από το ποιος είναι ο στόχος μας) επιβραβεύουμε έντονα και άμεσα. Επιλέγουμε αγαπημένα σνακ ή παιχνίδια και τα χρησιμοποιούμε μόνο για τη διαδικασία της εκπαίδευσης τουαλέτας. Εάν είναι εφικτό, τα φυλάσσουμε στο χώρο της τουαλέτας, ώστε η επιβράβευση να είναι άμεση. Όσο πιο άμεση η επιβράβευση, τόσο αυξάνουμε τις πιθανότητες το παιδί να επαναλάβει στο μέλλον τη συμπεριφορά που θέλουμε.

Στάδιο 2 – Εκπαίδευση τουαλέτας 

• Όταν χρησιμοποιεί πλέον μόνο του το γιογιό καθημερινά αρχίζουμε να του φοράμε πάνες-βρακάκι εκπαιδευτικές ή υφασμάτινες. Έτσι νιώθει την υγρασία και καταλαβαίνει πότε ξεχάστηκε και δεν πήγε στην τουαλέτα. Οι πάνες είναι απαραίτητες ιδιαίτερα τη νύχτα. Τα αγόρια μαθαίνουν πιο γρήγορα στο στάδιο αυτό να χρησιμοποιούν τη λεκάνη της τουαλέτας όρθια, αλλά δεν πειράζει αν εξακολουθεί να ουρεί καθιστό.
• Μπορούμε τώρα να εγκαταστήσουμε το ειδικό καθισματάκι στη λεκάνη της τουαλέτας και σκαμνάκι για να το βοηθήσουμε να ανεβαίνει μόνο του, αλλά και για να στηρίζει τα πόδια του ενώ κάθεται.
• Ντύνουμε το παιδί με ρούχα που μπαινοβγαίνουν εύκολα και χωρίς τη βοήθειά μας. Σορτσάκια ή παντελόνια με λάστιχο είναι τα καλύτερα για τα αγόρια, φουστάνια και φουστίτσες για τα κορίτσια.
• Σε περίπτωση που συμβεί κάποιο «ατύχημα» δεν μαλώνουμε ποτέ το παιδί, δεν το εκθέτουμε μπροστά σε άλλους με γέλια και κοροϊδίες και έχουμε πάντα μαζί μας ρούχα για να το αλλάξουμε, ώστε να μη χρειαστεί να φύγουμε και να χαλάσουμε το παιχνίδι ή τη βόλτα επειδή λερώθηκε.

 Στάδιο 3 – Εκπαίδευση τουαλέτας

• Μαθαίνουμε στο παιδί να πηγαίνει στην τουαλέτα πριν η σωματική του ανάγκη γίνει επείγουσα, έστω κι αν χρειαστεί να διακόψει τη δραστηριότητα.
• Του υπενθυμίζουμε να πάει στην τουαλέτα, αλλά δεν το ρωτάμε συνέχεια «θες τουαλέτα» γιατί του δημιουργούμε άγχος και δεν το απειλούμε «αν λερωθείς θα φύγουμε».
• Μαθαίνουμε στα αγόρια να σηκώνουν το καπάκι της λεκάνης χωρίς να τα μαλώνουμε αν λερώνουν ή λερώνονται.
• Δείχνουμε στο παιδί πώς να σκουπίζεται σωστά (από μπροστά προς τα πίσω).
• Μαθαίνουμε στο παιδί το βασικό κανόνα της υγιεινής: Πάντα να πλένει τα χέρια του με ζεστό νερό και σαπούνι μετά την τουαλέτα.

Χαβατζίογλου Ειρήνη
Εργοθεραπεύτρια SIT
E-mail: [email protected]
ergo-logo-therapeia.blogspot.gr