Το ζήτημα της οδικής ασφάλειας είναι υψίστης σημασίας για όλους μας. Όταν όμως πρόκειται για τα παιδιά τότε η σοβαρότητα του θέματος είναι κάτι παραπάνω από αδιαπραγμάτευτη. Κι όμως μια ματιά στους ελληνικούς δρόμους και στα όσα κωμικοτραγικά λαμβάνουν χώρα είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς ότι η ασφάλεια των παιδιών στο αυτοκίνητο για κάποιο -ανεξήγητο- λόγο όχι μόνο περιορίζεται στα βασικά αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις θεωρείται και γραφική κάθε είδους φιλική συμβουλή για να φορέσουν τα παιδιά ζώνες ασφαλείας και να τοποθετούνται στο ειδικό παιδικό κάθισμα μέχρι την ηλικία των 12 ετών.
Ναι, σωστά διαβάσετε. Σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας «Για τη μεταφορά παιδιών ηλικίας μικρότερης των 12 ετών με αυτοκίνητο, είναι υποχρεωτική η χρήση ειδικών μέσων συγκράτησης και προστασίας όπως καθισμάτων, ζωνών ασφαλείας κ.λπ. Το πρόστιμο είναι 83 ευρώ». Κι όμως αυτή η τόσο ξεκάθαρη οδηγία στη χώρα μας είναι σε μεγάλο ποσοστό ανεφάρμοστη καθώς ελάχιστοι γονείς παιδιών άνω των 4 ετών χρησιμοποιούν το ειδικό κάθισμα και επιμένουν περισσότερο στη χρήση ζώνης ασφαλείας.
Για να μην αναφερθούμε, στην ψευδαίσθηση που έχουν πολλοί ότι κρατώντας τα παιδιά στην αγκαλιά τους, τα προστατεύουν από πιθανή σύγκρουση καταρρίπτεται αν αναλογιστεί κανείς ότι το βάρος μας αλλάζει ανάλογα με την ταχύτητα σύγκρουσης. Σε σύγκρουση π.χ. με ταχύτητα 30 χλμ/ώρα το βάρος μας γίνεται 20 φορές μεγαλύτερο, ενώ με 50χλμ/ώρα γινόμαστε 40 φορές βαρύτεροι. Ένα παιδί, δηλαδή, 15 κιλών σε ένα ατύχημα με 50χλμ/ώρα ζυγίζει περίπου 600 κιλά, ενώ ένας ενήλικας 75 κιλών ζυγίζει περίπου 3 τόνους! Είναι προφανές λοιπόν ότι όχι μόνον «η αγκαλιά δεν σώζει», αλλά σε ενδεχόμενη σύγκρουση το παιδί λειτουργεί ως «αερόσακος» στην κίνηση του γονιού που το κρατάει αγκαλιά.
Τα παιχνίδια των παιδιών στο αυτοκίνητο χωρίς ζώνη ασφαλείας και χωρίς παιδικό κάθισμα είναι μοιραία
Την περασμένη εβδομάδα συγκλονιστήκαμε από την είδηση του θανατηφόρου τροχαίου μιας οικογένειας από την Κρήτη που στοίχισε τη ζωή στο 7χρονο τετραπληγικό παιδί της οικογένειας. Τα παιδιά στο πίσω κάθισμα είχαν ξεκινήσει κάποιο παιχνίδι μεταξύ τους κατά το οποίο πείραζε το ένα το άλλο. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, ο 7χρονος είχε κατά κάποιο τρόπο ανέβει πάνω σε ένα από τα δύο αδέλφια του με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος του σώματος του να έχει βγει έξω από το παράθυρο. Ο οδηγός και πατέρας των παιδιών, προσπάθησε με το δεξί του χέρι να συνετίσει κατά κάποιο τρόπο τα παιδιά που έπαιζαν και να τραβήξει προς τα μέσα το σώμα του 7χρονου αγοριού. Μία λάθος κίνηση όμως ήταν αρκετή. Το αριστερό χέρι του πατέρα γλιστράει πάνω στο τιμόνι και το αυτοκίνητο ακολούθησε μία λάθος πορεία η οποία σταμάτησε όταν το όχημα έπεσε σε γκρεμό 3,5 περίπου μέτρων. Δυστυχώς δεν είχε προλάβει να τραβήξει μέσα τον γιο του με αποτέλεσμα όταν το ΙΧ βρέθηκε στο γκρεμό, να καταπλακώσει το μικρό αγόρι το οποίο βρισκόταν το μισό έξω από αυτό αυτοκίνητο.
Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» : Όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι γονείς για το παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου
Με αφορμή το προαναφερθέν τραγικό περιστατικό και το κατά πόσο οι γονείς είναι σωστά ενημερωμένοι για τους κανόνες που ισχύουν για τη μεταφορά παιδιού με το αυτοκίνητο απευθυνθήκαμε στο Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» και θελήσαμε να θίξουμε το ζήτημα της σωστής χρήσης παιδικού καθίσματος που δεν χαίρει της προσοχής των γονιών στο βαθμό που θα έπρεπε. Ρωτήσαμε τον κ. Δημήτρη Χατζηδοπαυλάκη, Υπεύθυνο της Κινητής Μονάδα του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) για όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι γονείς για την ασφαλή μεταφορά των παιδιών αλλά και γιατί το παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου είναι απαραίτητο μέχρι το παιδί να μπει στην εφηβεία.
Γιατί ενώ ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας είναι ξεκάθαρος ως προς το ζήτημα του ειδικού παιδικού καθίσματος έως την ηλικία των 12 ετών, οι Έλληνες οδηγοί τον περιφρονούν επιδεικτικά;
Στη χώρα μας, η χρήση του παιδικού καθίσματος έχει γίνει δημοφιλής πρακτική μόλις τα τελευταία χρόνια. Δυστυχώς, η ελλιπής αστυνόμευση σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση -που αναγκάζει πολλές οικογένειες να θεωρούν το κόστος των παιδικών καθισμάτων ως απαγορευτικό- δεν βοηθούν στη διάδοση αυτής της σωτήριας πρακτικής. Υπάρχουν ακόμα γονείς που θεωρούν το παιδικό κάθισμα υπερβολικό ή περιττό μέσο ασφάλειας. Τέλος, πολλοί οδηγοί στην Ελλάδα πιστεύουν πως τα μέσα προστασίας (ζώνη, κράνος, παιδικό κάθισμα) δεν χρειάζονται σε μικρές ή οικείες διαδρομές παρόλο που το 50% των θανάσιμων δυστυχημάτων συμβαίνει σε κατοικημένες περιοχές και με χαμηλές ταχύτητες.
Γιατί η Τροχαία στους σχετικούς ελέγχους δεν πράττει τα δέοντα ούτως ώστε οι γονείς να κινητοποιηθούν και να αλλάξουν στάση ως προς το ζήτημα του καθίσματος;
Οι έλεγχοι της Τροχαίας γίνονται σωστά και αυστηρά σύμφωνα με ό,τι ορίζει ο ΚΟΚ για το θέμα του παιδικού καθίσματος. Θα ήταν ωστόσο ευχής έργο εάν εντατικοποιούνταν οι εν λόγω έλεγχοι έτσι ώστε οι Έλληνες οδηγοί να μη διακινδυνεύουν να προβούν σε παράβαση.
Πώς πρέπει οι γονείς οδηγοί να διαχειρίζονται τυχόν τσακωμό των παιδιών ή ζωηρά παιχνίδια στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου κατά τη διάρκεια μιας διαδρομής;
Το κλειδί σε κάθε τέτοια περίπτωση είναι να κάνουμε τα παιδιά άμεσα να κατανοήσουν πως και στο αυτοκίνητο υπάρχουν όρια και κανόνες συμπεριφοράς που πρέπει να τηρούνται. Συνεπώς, σταματάμε άμεσα το αυτοκίνητο σε ασφαλές σημείο και αφού έχουμε προειδοποιήσει έγκαιρα και εξηγούμε στα παιδιά πως το όχημα δεν πρόκειται να ξεκινήσει εάν δεν ηρεμήσουν και δεθούν σωστά.
Με τι ταχύτητα πρέπει να κινείται το αμάξι όταν υπάρχουν παιδιά μέσα;
Είτε έχουμε τα παιδιά μας εντός του αυτοκινήτου είτε όχι, με την ταχύτητα που νιώθει ασφάλεια ο/η οδηγός και πάντα εντός των ορίων ταχύτητας του ΚΟΚ. Βεβαίως, πάντα, έχοντας διασφαλίσει πως τα παιδιά είναι ασφαλώς δεμένα και ήρεμα εντός του οχήματος.
Πολλοί θεωρούν ότι όταν το παιδί μεγαλώσει δεν χρειάζεται το παιδικό κάθισμα και η ζώνη ασφαλείας το καλύπτει αποτελεσματικά. Ποια είναι η χρησιμότητα του καθίσματος στις μεγαλύτερες ηλικίες (άνω των 3 ετών) παιδιών;
Τα παιδιά πρέπει να αποφεύγεται να κάθονται στο κάθισμα του συνοδηγού ή στα πίσω καθίσματα χωρίς μέσα πρόσδεσης, καθώς ατυχήματα έχουν δείξει ότι υφίστανται σοβαρές κακώσεις, ακόμα και σε μικρές ταχύτητες ή τραυματίζονται σοβαρά από τους αερόσακους. Κατά συνέπεια: για τα παιδιά έως την ηλικία των 12 ετών είναι υποχρεωτικό το παιδικό καθισματάκι που πρέπει να είναι –ιδανικά- τοποθετημένο στο πίσω κάθισμα.
Γιατί δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε το παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου που μας έχουν δανείσει γνωστοί ή φίλοι;
Είναι πράγματι πολλοί οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν το επίπεδο ασφάλειας ενός παιδικού καθίσματος σε βάθος χρόνου (πριν πόσο καιρό αγοράστηκε, τι χρήση έχει γίνει, εάν έχει εμπλακεί σε σύγκρουση, εάν έχει μείνει εκτεθειμένο στον ήλιο κ.ά.). Παρόλα αυτά, λόγω της δυσκολίας πολλών γονιών να αγοράσουν καινούρια καθίσματα, το Ινστιτούτο «Πάνος Μυλωνάς» έχει δημιουργήσει το Share the Safety, μία πλατφόρμα προσφοράς και ζήτησης μεταχειρισμένων παιδικών καθισμάτων, όπου φυσικά δεχόμαστε μόνο όσα καθίσματα πληρούν τις προδιαγραφές ασφαλείας.
Σε περιπτώσεις μικρής απόστασης, ορισμένοι γονείς αντί να βάλουν τα παιδιά το ειδικό καθισματάκι επιλέγουν να τα πάρουν αγκαλιά, αγνοώντας το ρίσκο. Τι τους συμβουλεύετε;
Δυστυχώς, στη χώρα μας είναι πολύ συχνό και λυπηρό το φαινόμενο να βλέπουμε παιδιά στην αγκαλιά της μητέρας τους στο μπροστά δεξί κάθισμα του αυτοκινήτου, χωρίς να έχει δεθεί ούτε καν η μητέρα με ζώνη ασφαλείας ή, ακόμη χειρότερα, η εικόνα ενός ανήλικου παιδιού να παίζει με το… τιμόνι στην αγκαλιά του οδηγού πατέρα του, με το αυτοκίνητο να κινείται «κανονικά»… Καλό θα ήταν κάθε γονιός να μην ξεχνά πως τα παιδιά μας δεν αξίζουν τίποτε λιγότερο από απόλυτη προστασία, πλήρη ενημέρωση, ευαισθητοποίηση σε θέματα οδικής ασφάλειας και κυκλοφοριακής αγωγής και φυσικά ασφάλεια στις μετακινήσεις τους είτε εντός αυτοκινήτου είτε όταν κυκλοφορούν με τα πόδια.
Το τελευταίο διάστημα στο Ευρωπαϊκό σύστημα επικίνδυνων προϊόντων RAPEX έχει ανακοινωθεί η ανάκληση ορισμένων παιδικών καθισμάτων για λόγους ασφαλείας. Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς όταν αγοράζουν κάθισμα αυτοκινήτου;
Το πιο σημαντικό είναι να διαθέτει το κάθισμα όλες τις απαραίτητες πιστοποιήσεις και να είναι σύμφωνο με την Οδηγία UNECE No 44-04 που αφορά στα μέσα πρόσδεσης των παιδιών. Έπειτα, καλό θα ήταν οι γονείς, όταν βρίσκουν πολύ φτηνότερα καθίσματα (στο διαδίκτυο για παράδειγμα) σε σχέση με όσα κυκλοφορούν στην αγορά, να ελέγχουν ακόμα πιο διεξοδικά τα χαρακτηριστικά τους και να αναζητούν πληροφορίες για την κατασκευάστρια εταιρεία.
Ακόμα και αν το παιδί κάθεται στο ειδικό κάθισμα σε μεγάλη ηλικία (άνω των 3 ετών) ισχύει η απενεργοποίηση των αερόσακων στα πίσω καθίσματα;
Καταρχήν, να διευκρινίσουμε πως δεν είναι εφικτό να απενεργοποιηθούν οι αερόσακοι στα πίσω καθίσματα. Ο μόνος που απενεργοποιείται είναι αυτός του συνοδηγού και συνίσταται μόνο στην περίπτωση τοποθέτησης αντεστραμμένου παιδικού καθίσματος. Συνεπώς, για τα καθισματάκια που τοποθετούνται στα πίσω καθίσματα προτείνεται οι γονείς να προμηθεύονται το κατάλληλο κάθισμα για τη σωματοδομή (ύψος – βάρος – ηλικία) του παιδιού τους και να το τοποθετούν πάντα σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ορίζει ο κατασκευαστής του οχήματος.
Ένα σχόλιο για το θανατηφόρο τροχαίο στο Ηράκλειο με θύμα το 7χρονο τετραπληγικό παιδάκι.
Ένα ακόμα θλιβερό δυστύχημα, με θύμα ένα 7χρονο παιδί αυτή τη φορά, που θα μπορούσε να έχει προληφθεί. Τα παιδιά δεν είναι ενήλικες. Χρειάζονται πάντα την κατάλληλη προστασία κατά τις μετακινήσεις, κάθε μέρα, ακόμα και για τις πιο σύντομες και οικείες μας διαδρομές.