- Infokids.gr - https://www.infokids.gr -

Η μάχη του Μαραθώνα (490 π. Χ.)

Η Μάχη του Μαραθώνα (α-ε. Μάχη τοῦ Μαραθῶνος) διεξήχθη το 490 π.Χ, κατά τη διάρκεια της πρώτης περσικής εισβολής στην Ελλάδα, μεταξύ των Αθηναίων, μαζί με τους Πλαταιείς, και των Περσών υπό την ηγεσία των στρατηγών Δάτη και Αρταφέρνη. Η μάχη υπήρξε το αποκορύφωμα της πρώτης προσπάθειας των Περσών, υπό την ηγεσία του Μεγάλου Βασιλιά Δαρείου Α’, να υποδουλώσουν την Ελλάδα. Η πρώτη περσική εισβολή στην Ελλάδα ήταν απάντηση στην υποστήριξη της Ιωνικής Επανάστασης από τους Έλληνες, όταν οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς έστειλαν στρατιωτική δύναμη για να υποστηρίξουν την προσπάθεια των πόλεων της Ιωνίας να απαλλαγούν από τον περσικό ζυγό. Οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς κατέλαβαν τις Σάρδεις εκτός της ακρόπολης, αλλά μετά υπέστησαν βαριές απώλειες και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Σε απάντηση αυτής της εκστρατείας, ο Πέρσης βασιλιάς Δαρείος Α’ ορκίστηκε να καταστρέψει την Αθήνα και την Ερέτρια.

Όταν η Ιωνική Επανάσταση έληξε με τη νίκη των Περσών στη ναυμαχία της Λάδης, ο Δαρείος άρχισε να σχεδιάζει τη κατάληψη της Ελλάδος. Το 490 π.Χ, έστειλε θαλάσσια δύναμη υπό την ηγεσία του Δάτη και του Αρταφέρνη δια μέσου του Αιγαίου, για να καταλάβουν τις Κυκλάδες, και μετά να επιτεθούν στην Αθήνα και στην Ερέτρια. Διασχίζοντας την Εύβοια στα μέσα του καλοκαιριού, μετά την επιτυχή εκστρατεία στο Αιγαίο, οι Πέρσες πολιόρκησαν και κατέλαβαν την Ερέτρια. Τότε η περσική δύναμη έπλευσε προς την Αττική και στρατοπέδευσε σε στένωμα του εδάφους, κοντά στην πόλη του Μαραθώνα. Οι Αθηναίοι, με μικρή βοήθεια από τους Πλαταιείς βάδισαν προς το Μαραθώνα, και κατάφεραν να κλείσουν τις δύο εξόδους των στενών. Για πέντε ημέρες, οι αντίπαλοι δεν έκαναν καμία κίνηση. Τότε, οι Αθηναίοι (για μη σαφείς λόγους) αποφάσισαν να επιτεθούν στους Πέρσες. Παρά την αριθμητική υπεροχή των Περσών, οι Αθηναίοι οπλίτες αποδείχθηκαν περισσότερο αποτελεσματικοί κατά του ελαφρού περσικού πεζικού, διαλύοντας τις πτέρυγές του πριν στραφούν προς το κέντρο της περσικής παράταξης.

Η νίκη στον Μαραθώνα σήμαινε το τέλος της πρώτης περσικής εισβολής στην Ελλάδα, και την επιστροφή των Περσών στην Ασία. Τότε ο Δαρείος άρχισε να ετοιμάζει ένα νέο μεγάλο στρατό για να καταλάβει όλη την Ελλάδα – ωστόσο, το 486 π.Χ, οι Αίγυπτιοι επαναστάτησαν, και αναβλήθηκε επ’ αορίστον οποιαδήποτε εκστρατεία εναντίον της Ελλάδας. Μετά τον θάνατο του Δαρείου, ο γιος του Ξέρξης Α’ ξανάρχισε τις προετοιμασίες για τη δεύτερη εκστρατεία στην Ελλάδα, η οποία άρχισε το 480 π.Χ.

Η Μάχη του Μαραθώνα αποτέλεσε ορόσημο των Περσικών Πολέμων, αποδεικνύοντας στους Έλληνες ότι οι Πέρσες μπορούν να ηττηθούν – ο τελικός θρίαμβος των Ελλήνων σε αυτούς τους πολέμους φαίνεται να άρχισε από τον Μαραθώνα. Δεδομένου ότι στα επόμενα διακόσια χρόνια επήλθε η ακμή του κλασικού ελληνικού πολιτισμού, ο οποίος επηρέασε τις μετέπειτα Δυτικές κοινωνίες, η Μάχη του Μαραθώνα θεωρείται συχνά ως μια σημαντική στιγμή στην ευρωπαϊκή ιστορία. Για παράδειγμα, ο Τζον Στιούαρτ Μιλ θεωρεί ότι «η Μάχη του Μαραθώνα, αν θεωρηθεί και ως γεγονός της ιστορίας της Βρετανίας, είναι πιο σημαντικό από τη μάχη του Χέιστινγκς». Η Μάχη του Μαραθώνα είναι πιθανώς πιο γνωστή ως έμπνευση για τον Μαραθώνιο Δρόμο. Παρά το γεγονός ότι είναι ιστορικά ανακριβής, ο θρύλος του Έλληνα αγγελιαφόρου που έτρεξε ως την Αθήνα για να αναγγείλει τα νέα της νίκης, έγιναν έμπνευση αυτού του αθλητικού γεγονότος, το οποίο εισήχθη στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896.

Ιστορικά Στοιχεία
Χρονολογία: Αύγουστος/Σεπτέμβριος 490 π.Χ

Τόπος: Μαραθώνας

Έκβαση: Αποφασιστική νίκη των Ελλήνων και λήξη της πρώτης περσικής εισβολής στην Ελλάδα

Μαχόμενοι: Αθήνα, Πλαταιές, Περσική Αυτοκρατορία

Αρχηγοί: Μιλτιάδης ο Νεότερος, Καλλίμαχος† Δάτης, Αρταφέρνης

Δυνάμεις: 10.000 Αθηναίοι, 1.000 Πλαταιείς

Πέρσες: 20.000 – 100.000 πεζοί και 1.000 ιππείς (σύγχρονες εκτιμήσεις)
600 πλοία, 200.000 – 600.000 πεζοί, και 10.000 ιππείς (αρχαίες πηγές)

Απώλειες: 192 Αθηναίοι,
11 Πλαταιείς (Ηρόδοτος)

6.400 νεκροί
7 κατεστραμμένα πλοία (Ηρόδοτος)

Πηγή: http://el.wikipedia.org/