Το πιο λαμπρό οικοδόμημα της Μακεδονίας υποδέχεται το κοινό – ένας αρχαιολογικός χώρος που κάθε παιδί θα πρέπει να επισκεφθεί.
Με την έλευσή του το 2024 άνοιξε μία πόρτα στο πολύ μακρύ παρελθόν, την οποία στο εξής μπορούν να διαβούν οι πολίτες και να φτάσουν έως και 2300 χρόνια πίσω. Στο υπερυψωμένο τμήμα της πλαγιάς της Βεργίνας, «προσκυνητές της ιστορίας» θα μπορούν πλέον να ξεναγούνται στο Ανάκτορο του Φιλίππου B’ στις Αιγές, το οποίο εγκαινιάστηκε σήμερα από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και από την ερχόμενη Κυριακή θα είναι ανοιχτό για το κοινό.
Μετά από 16 χρόνια εργασιών αναστήλωσης, συντήρησης, στερέωσης, αποκατάστασης, ανασκαφής και τεκμηρίωσης του τεράστιου τεχνικού έργου, το μεγαλύτερο οικοδόμημα που έχει δει η κλασική αρχαιότητα, αυτό που ο καθηγητής Βόλφραμ Χέφνερ (Wolfram Hoepfner) είχε χαρακτηρίσει «Παρθενώνα της Μακεδονίας» και στο οποίο μέσα, χωράει τρεις φορές ο Παρθενώνας, παραπέμπει ξανά στην αρχική του εικόνα.
Το πιο λαμπρό οικοδόμημα της Μακεδονίας, ανοίγει τις πύλες του στον κόσμο για να θυμίσει κάποιες από τις ένδοξες στιγμές του:
► Την ανέγερσή του στα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα από τον Φίλιππο Β’ με σκοπό να ορίσει την εικόνα του νέου κόσμου… «Εγώ ο ηγεμόνας και ο κόσμος μου συνυπάρχουμε σε αυτό το κτίριο, το ανάκτορο των Αιγών», είχε πει χαρακτηριστικά, δικαιολογώντας την ιδέα που τον οδήγησε στη δημιουργία της πόλης και του ανακτόρου.
► Εκεί οργάνωσε και μεταρρύθμισε το βασίλειο των Μακεδόνων και προετοίμασε το έδαφος γι’ αυτό που συνέβη στη συνέχεια με τον γιο του Αλέξανδρο, που δημιούργησε την οικουμένη.
► Εκεί ανακηρύχθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος βασιλιάς το 336 π.Χ., μετά τη δολοφονία του πατέρα του. Οι ίδιες κολώνες που βλέπει σήμερα ο επισκέπτης, είναι αυτές που «άκουσαν» τους Μακεδόνες να χτυπούν θριαμβικά με τα δόρατα τις ασπίδες τους, καθώς φώναζαν ρυθμικά το όνομά του.
► Με αφετηρία το ίδιο σημείο, μόλις δύο χρόνια αργότερα, έγινε το ξεκίνημα της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου για τα βάθη της Ανατολής, όπου μαζί με τους δεκάδες χιλιάδες οπλίτες και ιππείς, κουβάλησαν μαζί τους στην άκρη του κόσμου την εικόνα της κλασικής Ελλάδας, της Μακεδονίας, των Αιγών.
► Στα μέσα του 2ου προχριστιανικού αιώνα το ανάκτορο καταστράφηκε παραδειγματικά, μετά την οριστική κατάλυση του βασιλείου από τους Ρωμαίους του Μέτελλου, το 148 π.Χ.
► Ό,τι απέμεινε από τη λιθαρπαγή, που συνεχίστηκε για αιώνες, αποκαλύφθηκε με την ανασκαφή που ξεκίνησε το 1865 και συνεχίστηκε τον 20ό αιώνα, τη δεκαετία του 1930 και τις δεκαετίες του 1950-1960. Τα σημερινά εγκαίνια σηματοδοτούν την «ανάσταση» του μνημείου.
Το μεγαλύτερο μνημείο στον ελλαδικό χώρο
«Το μεγαλύτερο μνημείο στον ελλαδικό χώρο, που καταλαμβάνει 15.000 τ.μ. και μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του φτάνει στις 25.000 τ.μ., στην ουσία δεν υπήρχε», δήλωσε πρόσφατα σε συνέντευξή της στον ΣΚΑΙ 100.3 η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, εξηγώντας ότι μέχρι το 2007 που ξεκίνησε δειλά, αλλά αποφασιστικά, η αναστήλωση του συγκεκριμένου μνημείου, δεν φαινόταν τίποτα. «Δεν είχαμε δηλαδή ένα μνημείο το οποίο σωζόταν εν μέρει στην τρίτη του διάσταση. Ήταν ένα μνημείο που είχε τα μέλη του διάσπαρτα σε μια μεγάλη ακτίνα, γύρω από τον βασικό του πυρήνα, αλλά ήταν στην πραγματικότητα επίπεδο», είπε χαρακτηριστικά.
«Το ανάκτορο δεν είναι σπίτι, δεν ήταν ποτέ σπίτι. Πρόκειται για το κέντρο της πολιτικής, θρησκευτικής, δικαστικής και στρατιωτικής εξουσίας του Φιλίππου του Β’. Αυτός πήρε τους θεσμούς των πόλεων του νότου, δηλαδή την αυτοδιοικούμενη πόλη με Βουλή και Δήμο, και τους μπόλιασε στην ιδέα του βασιλείου. Έτσι, άρχισε να δημιουργεί πόλεις στις οποίες μαζεύονταν πληθυσμοί και παραχωρούνταν κλήροι», είχε δηλώσει παλιότερα η Αγγελική Κοτταρίδη.
«Κτίριο λιτό και λειτουργικό και συγχρόνως μνημειακό και επιβλητικό, το αρχετυπικό οικοδόμημα χαρακτηρίζεται από την πολυτέλεια των υλικών, την εφευρετικότητα και την τελειότητα της εκτέλεσης, τα απροσδόκητα επιτεύγματα της τεχνολογίας και, συγχρόνως, από τη γεωμετρική καθαρότητα της φόρμας που διαμορφώνει ένα σύνολο απαράμιλλης ηρεμίας, κομψότητας και αρμονίας, όπου όλα υποτάσσονται στη γοητεία του μέτρου», αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.
Αιγές, η σημερινή Βεργίνα
Η Βεργίνα είναι μικρή κωμόπολη στη Μακεδονία, στον Νομό Ημαθίας που διοικητικά υπάγεται στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Βρίσκεται 13 χλμ. νοτιοανατολικά της Βέροιας, πρωτεύουσας του νομού, και περίπου 80 χλμ. νοτιοδυτικά της Θεσσαλονίκης. Ο πληθυσμός της κωμόπολης ανέρχεται στους 2.000 περίπου κατοίκους και βρίσκεται στους πρόποδες των Πιερίων Ορέων, σε υψόμετρο 120 μέτρων από τη θάλασσα.
Η κωμόπολη πιστεύεται ότι βρίσκεται στη θέση των αρχαίων Αιγών (Αἰγαί ή Αἰγέαι), πρωτεύουσας της αρχαίας Μακεδονίας, και έγινε παγκοσμίως γνωστή το 1977, όταν η Πανεπιστημιακή Ανασκαφή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, υπό τον καθηγητή αρχαιολογίας Μανόλη Ανδρόνικο και τους συνεργάτες του, ανακάλυψε τους τόπους ταφής των Μακεδόνων βασιλέων και ανάμεσα στους άλλους τάφους και ένα ταφικό μνημείο που, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του Ανδρόνικου, ήταν του βασιλιά Φιλίππου Β΄, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η ανακάλυψη αυτών των ευρημάτων θεωρείται από πολλούς ότι πιστοποίησε και τη θέση της αρχαίας πόλης των Αιγών, της πρώτης πρωτεύουσας του μακεδονικού βασιλείου.
Ιστορία των Αιγών
Η Πιερία και η Βοττιαία αποτέλεσαν τον πυρήνα του βασιλείου των Μακεδόνων. Το 479 π.Χ. Ο Μακεδόνας βασιλιάς Αλέξανδρος Α΄ νικά τους Πέρσες και το κράτος ελευθερώνεται.
Την εποχή αυτή πρωτεύουσα των Μακεδόνων ήταν οι Αιγές που ταυτίζονται με τη σημερινή Βεργίνα. Το 413 π.Χ. ο βασιλιάς Αρχέλαος 413-399 π.Χ. μετέφερε την πρωτεύουσα του κράτους από τις Αιγές στην Πέλλα, η οποία την εποχή εκείνη ήταν κοντά στη θάλασσα. Με τις προσχώσεις 4 ποταμών (Αλιάκμονα, Λουδία, Αξιού, Γαλλικού ) η Πέλλα σήμερα βρίσκεται μακριά από τη θάλασσα.
Κατά τον 8ο και 7ο αιώνα π.Χ. η περιοχή κυριαρχείτο από Ιλλυρικές φυλές που δημιούργησαν μια στρατηγική βάση στη θέση των μετέπειτα Αιγών. Όταν στις αρχές του 7ου αιώνα π.Χ. τοπικές Θρακικές και Παιονικές φυλές επαναστάτησαν, οι Ιλλυριοί αποσύρθηκαν.
Το 650 π.Χ. περίπου, οι Αργεάδες, ένας αρχαίος Ελληνικός βασιλικός οίκος με αρχηγό τον Περδίκκα τον Α΄, έφυγαν από το Άργος και ίδρυσαν την πρωτεύουσά τους στις Αιγές, ιδρύοντας έτσι ταυτόχρονα και το βασίλειο της Μακεδονίας.[2] Από τις Αιγές απλώθηκαν στην κεντρική Μακεδονία και μετατόπισαν τον τοπικό πληθυσμό των Πιέρων. Η περιοχή της σημερινής Βεργίνας, η οποία κατοικούνταν από τους Πίερες, έμεινε έτσι ακατοίκητη μέχρι τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. Μετά το 550 π.Χ., ένας μακεδονικός πληθυσμός εγκαταστάθηκε στην περιοχή. Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., ο βασιλιάς Αρχέλαος ο Α΄ μετέφερε την μακεδονική πρωτεύουσα βορειότερα στην Πέλλα, μέσα στην κεντρική Μακεδονική πεδιάδα.[3] Οι Αιγές παρέμειναν ένα σπουδαίο τελετουργικό κέντρο, αλλά έχασαν μια γιορτή προς τιμήν του Δία που τελούνταν πλέον στο Δίον.
Οι Αιγές συνέχισαν να ακμάζουν ακόμη και μετά τις επιδρομές του 3ου αιώνα π.Χ. και νέες ανασκαφές αποδεικνύουν ότι κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. κατοικούνταν ακόμη.[4][5]
Η σύγχρονη κωμόπολη της Βεργίνας ιδρύθηκε το 1922 ανάμεσα στους δύο οικισμούς Κούτλες και Μπάρμπες, οι οποίοι προηγουμένως ανήκαν στον Τούρκο Μπέη των Παλατιτσίων, και στους οποίους κατοικούσαν 25 οικογένειες στην υπηρεσία του Μπέη. Κατά την επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι των δύο οικισμών αγωνίστηκαν κατά των Οθωμανών. Σπουδαίοι αγωνιστές της επανάστασης του 1821 ήταν οι Σταμάτιος Κωνσταντίνου (γεν. 1804), Δήμος Μαργαρίτη και Κωνσταντίνος Μαργαρίτη.
Μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης (24/7/1923) και την έξωση των μπέηδων, η γη διαμοιράστηκε σε οικόπεδα στους εκεί κατοίκους και σε 121 ελληνικές οικογένειες από τη Βουλγαρία και τη Μικρά Ασία, μετά από τις ανταλλαγές πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Το όνομα της νέας πόλης προτάθηκε από τον τότε Μητροπολίτη Βέροιας, Κωνστάντιο Β΄, ο οποίος την ονόμασε Βεργίνα προς τιμήν της θρυλικής βασίλισσας Βεργίνας (Θεοδώρας), που έζησε στην περιοχή της Βέροιας και ήταν η τελευταία Ελληνίδα ηγεμόνας της περιοχής, γόνος της οικογένειας των Παλαιολόγων, πριν από την οριστική άλωση της Βέροιας από τους Οθωμανούς το 1433.
Πληροφορίες από wikipedia.
Διαβάστε επίσης:
Γ. Μπαμπινιώτης: Οι Αρχαίοι Μακεδόνες μιλούσαν τη δωρική διάλεκτο
Απουσίες μαθητών με κορωνοϊό: Τι θα γίνει μετά το άνοιγμα των σχολείων;
Παράταση για την παράσταση «Η Σολομώντεια Λύση» του Γιάννη Καλατζόπουλου
