Με στόχο την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο, το Ευρωκοινοβούλιο καλεί την ΕΕ να θεσπίσει ελάχιστο όριο ηλικίας τα 16 έτη και να απαγορεύσει τις πλέον επιβλαβείς εθιστικές πρακτικές.
Σήμερα στο Στρασβούργο, στην έδρα του Ευρωκοινοβουλίου, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν μη νομοθετικό ψήφισμα με 483 υπέρ, 92 κατά και 86 αποχές στο οποίο εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τους κινδύνους που απειλούν τη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων στο διαδίκτυο. Ζητούν επίσης την ισχυρότερη προστασία τους από πρακτικές χειραγώγησης που μπορούν να ενισχύσουν τον εθισμό, δυσκολεύουν τη συγκέντρωση και εμποδίζουν την υγιή χρήση του διαδικτύου.
Σε δήλωσή της, η εισηγήτρια Christel Schaldemose ανέφερε: «Είμαι περήφανη για αυτό το Κοινοβούλιο, στο οποίο στεκόμαστε ενωμένοι για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο. Μαζί με την ισχυρή και συνεπή εφαρμογή της νομοθεσίας για τις ψηφιακές υπηρεσίες, τα μέτρα που προτείνουμε θα αυξήσουν δραματικά το επίπεδο προστασίας των παιδιών. Επιτέλους, χαράσσουμε ένα όριο. Λέμε ξεκάθαρα στις πλατφόρμες: οι υπηρεσίες σας δεν έχουν σχεδιαστεί για παιδιά. Και το πείραμα τελειώνει εδώ».
Ελάχιστη ηλικία πρόσβασης για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Για να μπορούν οι γονείς να διαχειρίζονται καλύτερα την ψηφιακή παρουσία των παιδιών τους και να διασφαλίζουν ότι η διαδικτυακή τους δραστηριότητα συνάδει με την ηλικία τους, το Κοινοβούλιο προτείνει να καθιερωθούν σε επίπεδο ΕΕ τα 16 έτη ως ελάχιστη ηλικία για αυτόνομη πρόσβαση στα κοινωνικά δίκτυα, τις πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο και τους συντρόφους τεχνητής νοημοσύνης. Για παιδιά ηλικίας 13 έως 16 ετών, η πρόσβαση θα επιτρέπεται μόνο με γονική συναίνεση.
Οι ευρωβουλευτές στηρίζουν την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή εφαρμογή για την επαλήθευση της ηλικίας, καθώς και ένα ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας. Τονίζουν, ωστόσο, ότι αυτά τα συστήματα πρέπει να είναι αξιόπιστα και να προστατεύουν την ιδιωτικότητα των ανηλίκων, ενώ δεν θα απαλλάσσουν τις πλατφόρμες από την ευθύνη να διασφαλίζουν ότι οι υπηρεσίες τους είναι ασφαλείς και κατάλληλες για νεαρούς χρήστες.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη συμμόρφωση των εταιριών με τον κανονισμό της ΕΕ για τις ψηφιακές υπηρεσίες και άλλες σχετικές ρυθμίσεις, το Κοινοβούλιο προτείνει τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη να φέρουν προσωπική ευθύνη σε περιπτώσεις σοβαρής και συστηματικής παραβίασης των κανόνων, ιδίως όσον αφορά την προστασία των ανηλίκων και την επαλήθευση της ηλικίας.
Ισχυρότερη δράση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Το Κοινοβούλιο ζητά επίσης:
· να απαγορευτούν οι πλέον επιβλαβείς εθιστικές πρακτικές και να απενεργοποιούνται εξ ορισμού λειτουργίες που ενθαρρύνουν την υπερβολική χρήση από ανηλίκους, όπως η απεριόριστη κύλιση («infinitescrolling»), η αυτόματη αναπαραγωγή νέου περιεχομένου («autoplay»), η έλξη για ανανέωση («pull-to-refresh»), οι ανταμοιβές για συνεχή χρήση και η επιβλαβής παιχνιδοποίηση
· να απαγορεύονται ιστότοποι που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ
· ρυθμιστικές πρωτοβουλίες κατά των τεχνολογιών επηρεασμού, όπως οι στοχευμένες διαφημίσεις, η εμπορική προώθηση προϊόντων από influencers, ο εθιστικός σχεδιασμός περιεχομένου και τα παραπλανητικά μοτίβα, στο πλαίσιο της επικείμενης δέσμης μέτρων για την ψηφιακή δικαιοσύνη
· να απαγορευτούν για τους ανηλίκους τα συστήματα συστάσεων που βασίζονται στη συλλογή δεδομένων αλληλεπίδρασης
· να εφαρμοστούν πλήρως τα μέτρα που προβλέπει ο κανονισμός για τις ψηφιακές υπηρεσίες στις διαδικτυακές πλατφόρμες βίντεο και να απαγορευτούν τα λεγόμενα «lootboxes» και άλλα χαρακτηριστικά που προσομοιάζουν σε τζόγο, π.χ. εικονικά νομίσματα εντός εφαρμογής, τροχοί τύχης, πραγματικές πληρωμές για πρόοδο («pay-to-progress»)
· να προστατεύονται οι ανήλικοι από την εμπορική εκμετάλλευση, μεταξύ άλλων με το να απαγορευτεί στις πλατφόρμες να παρέχουν οικονομικά κίνητρα σε παιδιά για να γίνουν kidfluencers
· να αναληφθεί επείγουσα δράση για να αντιμετωπιστούν οι δεοντολογικές και νομικές προκλήσεις που εγείρουν ορισμένα εργαλεία παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, όπως τα προϊόντα deepfakes, τα ρομπότ συντροφιάς («chatbots»), καθώς και οι «πράκτορες» τεχνητής νοημοσύνης («AI agents») και οι εφαρμογές «αφαίρεσης ρούχων» («nudity apps»), οι οποίες παραποιούν εικόνες χωρίς συναίνεση.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η συζήτηση έχει ανοίξει και με όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας θα πρέπει να καταλήξει κάπου… Ας ελπίσουμε ότι αυτό το «κάπου» θα είναι ωφέλιμο για τα παιδιά και θα λαμβάνει υπόψη την προστασία τους.
