Πόσες φορές έχουμε αναρωτηθεί αν πρέπει να τρώμε νωρίς ή αργά το βράδυ; Πόσες φορές επίσης δεν παραλείψαμε ένα γεύμα και επιλέξαμε να φάμε κάτι πρόχειρο; Οι διατροφικές συνήθειες που υιοθετούμε στην καθημερινότητά μας (είδος, συχνότητα, χρονική στιγμή κατανάλωσης γευμάτων) παίζουν σίγουρα σημαντικό ρόλο στη διαχείριση του σωματικού βάρους μας, αναφέρει η Κωνσταντίνα Τσουτσουλοπούλου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Ph.D.c. Μπορούν ωστόσο να έχουν κάποια επίδραση και στην υγεία μας, συμβάλλοντας στην πρόληψη έναντι χρόνιων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά;
Πόσο σημαντικός είναι ο χρόνος στην κατανάλωση γευμάτων;
Όλοι μέσα μας έχουμε ένα εσωτερικό ρολόι που βρίσκεται στον υποθάλαμο και στα διάφορα όργανα του σώματός μας. Η λειτουργία του κεντρικού ρολογιού (στον υποθάλαμο) επηρεάζεται από την ύπαρξη ή μη φωτεινότητας, ενώ η λειτουργία των περιφερικών ρολογιών (κυρίως του ήπατος) επηρεάζεται επιπρόσθετα από τη διαθεσιμότητα της τροφής και το χρόνο που την καταναλώνουμε. Συνεπώς, αντιλαμβανόμαστε ότι τόσο η παράλειψη γευμάτων όσο και η συχνή κατανάλωση σνακ, είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη ρύθμιση καρδιομεταβολικών δεικτών, όπως η ινσουλίνη, το σάκχαρο, η αρτηριακή πίεση κ.ά.
Ποιες διατροφικές συνήθειες επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών;
Παράλειψη πρωινού
Το πρωινό, που ορίζεται συνήθως ως το πρώτο γεύμα της ημέρας που καταναλώνεται μέσα στις δύο πρώτες ώρες από τη στιγμή που θα ξυπνήσουμε και όχι πριν από τις 10:00 το πρωί, θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα γεύματα της ημέρας. Ωστόσο, μελέτες δείχνουν ότι πλέον ένα σημαντικό ποσοστό ανδρών και γυναικών το παραλείπουν. Τα άτομα που το παραλείπουν έχει φανεί ότι ακολουθούν συνήθως μια διατροφή χαμηλότερης ποιότητας στη διάρκεια της ημέρας, πλούσια σε σάκχαρα και λίπη, με αποτέλεσμα να έχουν αυξημένο σωματικό βάρος, αυξημένα επίπεδα σακχάρου και αυξημένη αρτηριακή πίεση. Συνεπώς, η καθημερινή κατανάλωση πρωινού φαίνεται ότι μπορεί να βελτιώσει το γλυκαιμικό μας προφίλ και ταυτόχρονα να προωθήσει υγιεινές διατροφικές συνήθειες σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών.
Διαλειμματική νηστεία
Τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται αύξηση στον αριθμό των ατόμων που εφαρμόζουν περιοριστικές δίαιτες, στις οποίες εναλλάσσεται ο περιορισμός της ποσότητας της τροφής που καταναλώνουν με ημέρες ελεύθερης διατροφής. Η εφαρμογή τέτοιων διατροφικών προτύπων έχει φανεί ότι μπορεί να έχει κάποιες ευεργετικές επιδράσεις σε διάφορους δείκτες υγείας, όπως βραχυπρόθεσμη μείωση του σωματικού βάρους, μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων, των επιπέδων ινσουλίνης και της αρτηριακής πίεσης. Ωστόσο, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην εφαρμογή αυτών των διατροφικών προτύπων και πάντα με την καθοδήγηση κάποιου ειδικού, ενώ μένει να δούμε αν αυτά τα αποτελέσματα στους δείκτες υγείας μας μπορούν να διατηρηθούν και μακροπρόθεσμα.
Συχνότητα γευμάτων
Η συχνότητα κατανάλωσης γευμάτων είναι ένα θέμα που πολλές φορές μας προβληματίζει. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει ότι θα πρέπει να καταναλώνουμε μικρά και συχνά γεύματα; Ωστόσο, νεότερες μελέτες έρχονται να αναδείξουν ότι τελικά δεν παίζει ίσως τόσο σημαντικό ρόλο η συχνότητα κατανάλωσης γευμάτων στη ρύθμιση του σωματικού μας βάρους και στη βελτίωση της υγείας της καρδιάς μας, αν η αλλαγή στη συχνότητα των γευμάτων δεν συνοδεύεται ταυτόχρονα με περιορισμό της ποσότητας της τροφής που καταναλώνεται στη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, η υιοθέτηση διατροφικών προτύπων που δεν έχουν κανέναν απολύτως προγραμματισμό ως προς το χρόνο και τη συχνότητα κατανάλωσης των γευμάτων, φαίνεται ότι έχει επίσης δυσμενείς επιδράσεις στη διατήρηση της βέλτιστης υγείας της καρδιάς και ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Κατανάλωση γεύματος το βράδυ
Πάντα υπήρχε η πεποίθηση ότι δεν πρέπει να τρώμε αργά το βράδυ. Άλλωστε, είναι γνωστή η ρήση «Φάε πρωινό σαν βασιλιάς, μεσημεριανό σαν πρίγκιπας, δείπνο σαν ζητιάνος». Τελικά έχει βάση αυτό και κυρίως η εμμονή στην ώρα που καταναλώνεται το τελευταίο γεύμα της ημέρας; Αυτό που δείχνουν κάποιες μελέτες είναι ότι ίσως η κατανάλωση γευμάτων αργά το βράδυ μπορεί τελικά να έχει αρνητικές επιδράσεις σε διάφορους καρδιομεταβολικούς δείκτες, ωστόσο χρειάζονται περεταίρω μελέτες για να αποδειχθεί κάτι τέτοιο.
Καταλήγουμε συνεπώς στο συμπέρασμα ότι ο χρόνος κατανάλωσης ενός γεύματος μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση καρδιαγγειακών. Εντούτοις, η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, όπως η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, γαλακτοκομικών χαμηλών λιπαρών, ψαριών και πουλερικών και ο περιορισμός της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και αλμυρών ή γλυκών σνακ υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος είναι τελικά πολύ σημαντικότερη. Επίσης, βασικό ρόλο στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους παίζει και το συνολικό φορτίο θερμίδων που θα προσλάβουμε μέσω της διατροφής μας, καθώς και η ύπαρξη κατανάλωσης με μέτρο.