- Infokids.gr - https://www.infokids.gr -

Γιατί η ορθοφωνία θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία; Πώς θα βοηθούσε τα παιδιά σας

Αν το πρώτο πράγμα που προσέχει κάποιος στους άλλους είναι η εμφάνιση, εκείνο που τον κεντρίζει και κρατά το ενδιαφέρον του είναι η φωνή.

Ο λόγος είναι η ιδανική μορφή επικοινωνίας, που βοηθά στην έκφραση ιδεών, σκέψεων και συναισθημάτων. Ο αβίαστος και σωστά αρθρωμένος λόγος, άλλωστε, μαγνητίζει τους συνομιλητές και μπορεί να πείσει για – σχεδόν – τα πάντα.

Πολλοί θεωρούν ότι μόνο όσοι εκφράζουν δημόσιο λόγο ή ασχολούνται με το τραγούδι και την υποκριτική χρειάζεται να κατέχουν γνώσεις ορθοφωνίας και φωνητικής. Η αλήθεια, είναι, όμως, ότι όλοι μας – μικροί και μεγάλοι – πρέπει να γνωρίζουμε τις αρχές της ορθοφωνίας.

Ως «ορθοφωνία» ορίζεται η σωστή εκφορά των φθόγγων της γλώσσας, η προφορά των λέξεων και τέλος ο τονισμός των φράσεων. Η ορθοφωνία στοχεύει στην βελτίωση της ικανότητας ομιλίας και στην ξεκούραστη παραγωγή λόγου.

Η κα. Τάνια Μαρκουτσά, δημοσιογράφος, διευθύντρια σύνταξης του περιοδικού “The BODY” και εισηγήτρια σεμιναρίων ορθοφωνίας, εξηγεί στο Infokids.gr [2] τη σημασία της ορθοφωνίας στην καθημερινότητά μας. Παράλληλα, σημειώνει γιατί θεωρεί απαραίτητο να ενταχθεί το μάθημα της ορθοφωνίας στο σχολικό πρόγραμμα, αλλά και γιατί πρέπει να μάθουν τα παιδιά μας να αρθρώνουν σωστά τον λόγο τους.

Πώς σχετίζεται η ορθοφωνία με την ελληνική γλώσσα;

Δυστυχώς, αν και οι δάσκαλοι ξοδεύουν δεκάδες ώρες για να μάθουν στα παιδιά την αλφαβήτα αλλά και την ορθή γραφή, κανείς δεν τα μαθαίνει να διαβάζουν σωστά. Φυσικά ούτε οι δάσκαλοι ξέρουν ποια είναι η σωστή ανάγνωση και προφορά των λέξεων, γιατί αν γνώριζαν θα μπορούσαν να «καθηλώσουν» τα παιδιά, να τα μαγέψουν μόνο με τη δύναμη της φωνής τους!

Όπως όλες οι γλώσσες του κόσμου, έτσι και τα ελληνικά, δεν προφέρονται πάντα όπως γράφονται. Πιθανόν κάποιος να μην το καταλαβαίνει εύκολα αυτό, αλλά τελικά όλοι ξεχωρίζουμε τους ανθρώπους που μιλούν σωστά. Ίσως να νομίζεις ότι έχει να κάνει μόνο με τη χροιά της φωνής τους αλλά δεν είναι έτσι.

Όσο ωραία χροιά φωνής κι αν έχει κάποιος, αν δεν μιλάει σωστά, η φωνή του θα ακούγεται τραχιά, σκληρή, με διακυμάνσεις, χωρίς μελωδικότητα. Με λίγα λόγια, η ορθοφωνία είναι εξίσου σημαντική με τη σύνταξη και την ορθογραφία και ίσως ακόμα περισσότερο γιατί δεν πρόκειται μόνο για το πόσο ωραία ακούγεται η φωνής μας αλλά να γινόμαστε κατανοητοί από τους ακροατές ή συνομιλητές μας. Και όχι μόνο…

Οι περισσότεροι έχουν την εντύπωση ότι τα μαθήματα ορθοφωνίας είναι απαραίτητα σε ένα τραγουδιστή ή έναν πολιτικό. Υπάρχουν άλλες ειδικότητες που θα βελτίωναν κατά πολύ την απόδοσή τους αν έκαναν κάποια μαθήματα ορθοφωνίας;

Η ορθοφωνία είναι μόνο ένα μέρος της φωνητικής, την οποία διδάσκονται όσοι ασχολούνται με το τραγούδι. Όλοι θα έπρεπε να γνωρίζουμε τους βασικούς κανόνες ορθοφωνίας. Όλοι θέλουμε να ακούγεται η φωνή μας τέλεια! Αν η εμφάνιση είναι αυτή που κάνει την πρώτη καλή εντύπωση, η φωνή μας είναι αυτή που την επισφραγίζει. Σίγουρα έχετε γνωρίσει ανθρώπους που σας έχουν γοητεύσει μόνο με τη φωνή τους. Φυσικά έχει σημασία η χροιά της φωνής –που και αυτή διορθώνεται- αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ο τρόπος που εκφέρουμε τις λέξεις, οι παύσεις και ο ρυθμός. Όταν μιλάς σωστά, σε ακούνε και σωστά.

Πολλές κοινωνίες πίστευαν ότι η ομιλούσα γλώσσα είναι το δώρο των θεών προς τους ανθρώπους. Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και σήμερα η επιστήμη δεν έχει δώσει ξεκάθαρες  απαντήσεις για το πώς ο άνθρωπος έφτιαξε κανόνες ομιλίας, έφτιαξε τη γλώσσα. Ξέρετε ότι ο ρήτορας Δημοσθένης, ήταν ψευδός; Ενώ είχε τόσα να πει αλλά ήταν νευρικός, ντροπαλός και δεν μπορούσε να αρθρώσει σωστά το λ και το ρ.  Με προσπάθεια και σκληρή δουλειά κατάφερε να πάρει τη θέση που του άξιζε ανάμεσα στους καλύτερους ρήτορες όλων των εποχών. Αν μπόρεσε εκείνος, γιατί δεν μπορούμε όλοι;

Πιστεύετε ότι το μάθημα της ορθοφωνίας θα μπορούσε να ενταχθεί στο πρόγραμμα των σχολείων; Ποια η ωφέλειά του για τους μαθητές;

Είναι απαραίτητο. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν σήμερα να μην έχει ακόμα ενταχθεί στην ύλη του Δημοτικού. Αν ανοίξετε οποιοδήποτε λεξικό, ελληνικό ή άλλο, θα δείτε ότι δίπλα στην επεξήγηση της λέξης υπάρχει η προφορά. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι μιας γλώσσας. Όσο αδιανόητο είναι να μαθαίνουμε μία ξένη γλώσσα χωρίς να μαθαίνουμε την προφορά της, τόσο αδιανόητο είναι να μην μαθαίνουμε την προφορά της ίδιας μας της γλώσσας!

Αν τα παιδιά έκαναν μαθήματα ορθοφωνίας, θα ανέπνεαν καλύτερα  που σημαίνει ότι μία σειρά από οργανικές αλλά και ψυχικές λειτουργίες θα βελτιώνονταν καθώς η αναπνοή μας, το οξυγόνο μας είναι αυτό που μάς εξασφαλίζει τη συνολική μας υγεία. Ταυτόχρονα, θα κατανοούσαν καλύτερα την ιστορία αλλά και την ετυμολογία της γλώσσας μας. Τελικά, θα αποκτούσαν το χάρισμα του λόγου που θα τους ήταν εξίσου χρήσιμο τόσο την προσωπική όσο και στην επαγγελματική τους ζωή.

Ποια είναι η αιτία πίσω από τη λανθασμένη εκφορά λόγου;

Αν δεν έχουμε κάποιο πολύ συγκεκριμένο πρόβλημα άρθρωσης, σημαίνει ότι απλώς δεν ξέρουμε ποια είναι η προφορά των λέξεων και των προτάσεων καθώς συνδέονται μεταξύ τους. Αν έχουμε πρόβλημα να αρθρώσουμε σωστά ένα συγκεκριμένο γράμμα ή είμαστε επηρεασμένοι από την προφορά του τόπου καταγωγής μας, απλώς ανακαλύπτουμε ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα και το επιλύουμε.

Η άρθρωσή μας εξαρτάται από την αναπνοή μας, την κίνηση της γλώσσας, των χειλιών, των ρουθουνιών μας αλλά και από σειρά άλλους παράγοντες που μαθαίνει κάποιος στην ορθοφωνία. Τα περισσότερα προβλήματα άρθρωσης μπορούν να διορθωθούν όταν ξέρουμε πώς και που πρέπει να τοποθετήσουμε τον κάθε ήχο.

Μαθήματα ορθοφωνίας από την ειδικό

Η κα. Μαρκουτσά [3], που έχει εργαστεί χρόνια στην τηλεόραση, τον Τύπο, το ραδιόφωνο και το διαδίκτυο, ενώ έχει κάνει εκφωνήσεις σε ντοκιμαντέρ και διαφημίσεις, είναι η εισηγήτρια των σεμιναρίων ορθοφωνίας που διοργανώνει το ifeelradio.gr. [4]

Πόσο διαρκούν τα μαθήματα;

Τους βασικούς κανόνες της ορθοφωνίας μπορεί κάποιος που δεν αντιμετωπίζει κάποιο εξειδικευμένο πρόβλημα, να τους μάθει σε 4 δίωρα μαθήματα. Να κατανοήσει τους κανόνες, να μάθει πώς να αναπνέει σωστά ώστε να μην κάνει σαρδάμ, να μην πνίγεται, να αρθρώνει σωστά και με διάρκεια. Το βασικότερο όμως είναι όλα όσα μάθει, να τα κάνει τρόπο ζωής. Να μην τα ξεχάσει μόλις φύγει από το μάθημα…

Για να παρακολουθήσετε τα σεμινάρα μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον ifeelradio.gr [5] ή με την κα. Μαρκουτσά στο τηλέφωνο 693 249 3049.

Συνέντευξη: Σοφία Κωστάρα