- Infokids.gr - https://www.infokids.gr -

Γνωρίζετε την Μπλε Ασπίδα και το έργο της;

Ήδη από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, τα κράτη, στην προσπάθειά τους, να κωδικοποιήσουν το δίκαιο του πολέμου και να προσδιορίσουν τα εγκλήματα πολέμου κατάτης ανθρωπότητας, κατέληξαν στις δύο Διεθνείς Διασκέψεις της Χάγης το 1899 και το 1907.

Πώς καθιερώθηκε το σύμβολο της «Μπλε Ασπίδας»

Η δεύτερη και σημαντικότερη Διάσκεψη κατέληξε στην κατάρτιση της Σύμβασης για την Προστασία Πολιτιστικών Αγαθών σε Περίπτωση Ένοπλης Σύρραξης, η οποία υιοθετήθηκε το 1954. Μία από τις πολυάριθμες δράσεις που προέκυψαν από τη Σύμβαση της Χάγης είναι το σύμβολο της «Μπλε Ασπίδας [2]» που καθιερώθηκε ως έμβλημα για την προστασία των ιστορικών τόπων σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων, αποτελώντας το πολιτιστικό ισοδύναμο του Ερυθρού Σταυρού. ‘Έγινε, επίσης, το σήμα της Διεθνούς Επιτροπής της Μπλε Ασπίδας (ICBS) που συστήθηκε το 1996 με πρωτοβουλία πέντε διεθνών οργανώσεων, μη κυβερνητικού χαρακτήρα: του Διεθνούς Συμβούλιου Αρχείων (ICA), του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM), της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συλλόγων και Ιδρυμάτων Βιβλιοθηκών (IFLA), του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS) και του Συντονιστικού Συμβουλίου Συλλόγων Αρχείων Οπτικοακουστικών Μέσων (CCAAA).

Ο στόχος

Στόχος αυτής της σήμανσης είναι η προστασία της τοποθεσίας στην περίπτωση επίθεσης κατά τη διάρκεια μιας ένοπλης σύρραξης. Η ανάγκη διάδοσης και
εδραίωσης της συμβολικής σήμανσης διαμόρφωσε ένα παγκόσμιο δίκτυο, στο οποίο
συμμετέχουν, σε εθνικό αντίστοιχα επίπεδο, οργανισμοί που υποστηρίζουν μουσεία,
βιβλιοθήκες, αρχεία, μνημεία και τοποθεσίες. Αυτό το δίκτυο εποπτεύεται από τον
Σύνδεσμο των Εθνικών Επιτροπών της Μπλε Ασπίδας (Association of National Committees of the Blue Shield – ANCBS) που ιδρύθηκε το 2008 και εδρεύει στη Χάγη.

Το  ελληνικό τμήμα της “Μπλε Ασπίδας”

Κατανοώντας τη σημασία και το ρόλο του διεθνούς αυτού δικτύου στην προστασία των πολιτιστικών αγαθών όχι μόνο κατά τη διάρκεια πολεμικών συρράξεων αλλά και σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών και λαμβάνοντας υπόψη ότι τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα έχει αυξηθεί ο αριθμός των καταστροφικών φαινομένων (πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμοί), προκαλώντας τόσο κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα όσο και δυσμενείς επιπτώσεις στην πολιτιστική κληρονομιά, ιδρύθηκε το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Επιτροπής “Μπλε Ασπίδα” [3] με στόχο να συμβάλει στην ενεργοποίηση θεσμών, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, για την χαρτογράφηση και την πρόληψη των κινδύνων, καθώς και τη διαχείριση των καταστροφών.

Τα ιδρυτικά μέλη της Ελληνικής Μπλε Ασπίδας είναι επιφανείς εμπειρογνώμονες από διάφορους κλάδους (δικηγόροι, αρχαιολόγοι, ακαδημαϊκοί, αρχιτέκτονες, συντηρητές, πολιτικοί μηχανικοί κ.λπ.) και με εξειδικευμένη κατάρτιση σε ζητήματα διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς, νομοθεσίας και διεθνούς πολιτιστικής διπλωματίας. Το καταστατικό και η ίδρυση του Σωματείου αναγνωρίστηκαν από το Ειρηνοδικείο Αθηνών με την υπ’ αριθμ. 199/2019 Απόφαση/Διάταξη.

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της νοτιοανατολικής Ευρώπης, που
συγκροτεί Εθνική Επιτροπή για τη Μπλε Ασπίδα, ενισχύοντας το ρόλο και τη συμβολή της στην εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, ειδικά στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιφέρεια, που έχει πλούσια και πολυάριθμα πολιτιστικά αποθέματα, τα οποία ωστόσο έχουν ήδη υποστεί ή κινδυνεύουν ακόμα και σήμερα από ανθρωπογενείς και φυσικές καταστροφές.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΜΠΛΕ ΑΣΠΙΔΑΣ

Οι βασικοί καταστατικοί στόχοι του σωματείου είναι οι ακόλουθοι:

– Ο σεβασμός, η προστασία και η εξασφάλιση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των
πολιτισμικών αγαθών σε περιπτώσεις μεγάλων καταστροφών, απειλών κατά της
εγχώριας δημόσιας τάξης και ενόπλων συρράξεων, δρώντας σε ηθικά και
επαγγελματικά πλαίσια.
– Η εθνική και διεθνής ευαισθητοποίηση για τους κινδύνους, που απειλούν την
πολιτισμική κληρονομιά.
– Η προώθηση της Σύμβασης της Χάγης του 1954 για την προάσπιση των
πολιτισμικών αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης και τα δύο πρωτόκολλα
αυτής (1954 και 1999) για την επικύρωση και την πλήρη εθνική εφαρμογή της.
– Η καλύτερη προετοιμασία των ενδιαφερομένων επαγγελματιών ενάντια στις
απειλές κατά των πολιτισμικών αγαθών.
– Η συνεργασία των εθνικών φορέων για την κατάρτιση των επαγγελματιών στους
τομείς της προετοιμασίας και της ανταπόκρισης ενόψει φυσικών καταστροφών και
ενόπλων συρράξεων.
– Η ανάπτυξη και συντήρηση των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών δικτύων, που
στηρίζονται στα δίκτυα των ΜΚΟ, που αποτελούν διεθνώς τα μέλη της κίνησης
«ΜΠΛΕ ΑΣΠΙΔΑ» συμπεριλαμβανομένων και κυβερνητικών αρχών, αντιπροσώπων
της στρατιωτικής ηγεσίας, μετεωρολογικών υπηρεσιών, ομάδων αντιμετώπισης
κινδύνων, πολιτιστικών και ανθρωπιστικών οργανώσεων και η συνεργασία με τα
μέλη των δικτύων αυτών με σκοπό την βέλτιστη προστασία της πολιτιστικής
κληρονομιάς σε καταστάσεις ανάγκης.
– Η σχεδίαση μιας αποτελεσματικής μεθοδολογίας για ακριβή εκτίμηση των
μετακαταστροφικών ζημιών
– Η διάδοση των επισήμων θέσεων της «Μπλε Ασπίδας» αναφορικά με τις
καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
– Ο σχεδιασμός επαρκών μετακαταστροφικών μέτρων ανταπόκρισης και
ανάκαμψης.
– Η υποστήριξη κάθε δράσης, σκοπός της οποίας είναι η αντίδραση σε απειλές, που
προκαλούνται από πολιτισμικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΜΠΛΕ ΑΣΠΙΔΑΣ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΣΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

«Δύο αιώνες προστασίας της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς:
Από την Επανάσταση του 1821 στη σύγχρονη Ελλάδα» Επετειακή ημερίδα για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση 19 Απριλίου 2021

H  ημερίδα διοργανώνεται στο πλαίσιο των εορτασμών των 25 χρόνων
από την ίδρυση της Διεθνούς Μπλε Ασπίδας.

Η Ελληνική Επιτροπή της Μπλε Ασπίδας σε συνεργασία με το Ελληνικό ICOMOS
και το Ελληνικό ICOM διοργανώνουν διαδικτυακή ημερίδα στο πλαίσιο
εορτασμού της επετείου των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση με τίτλο
“Δύο αιώνες προστασίας της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς: Από την
Επανάσταση του 1821 στη σύγχρονη Ελλάδα”. Στόχος της ημερίδας είναι να
υπογραμμιστεί ο αντίκτυπος που είχαν οι αρχαιότητες, πριν και κατά τη διάρκεια
της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, στη μετέπειτα ανάπτυξη της νομοθεσίας
που διέπει την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ελλάδα και στη
νομιμοποίηση της ίδρυσης του ίδιου του σύγχρονου ελληνικού κράτους το 1830.

Τα ελληνικά πολιτιστικά τοπία, τα οποία διατηρούν στο πέρασμα των αιώνων τα
κατάλοιπα των εντυπωσιακών ελληνορωμαϊκών αρχαιοτήτων και
αντικατοπτρίζουν το κοινό πολιτιστικό υπόβαθρο των Ελλήνων και των
Ευρωπαίων, μια αντίληψη που είχε ήδη διαμορφωθεί κατά την Αναγέννηση,
ενέπνευσαν πολλούς Φιλέλληνες να υποστηρίξουν τον Ελληνικό Πόλεμο της
Ανεξαρτησίας και έθεσαν τα θεμέλια για τη σύνταξη των πρώτων εγγράφων και
νόμων για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ακόμη και πριν από την
ανεξαρτησία και την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, πολλοί ευαισθητοποιημένοι
και ενημερωμένοι, καθώς και επαναστατικοί εκτελεστικοί φορείς είχαν εκδώσει
διατάγματα και ψηφίσματα σχετικά με τη διαφύλαξη των αρχαιοτήτων και την
απαγόρευση πώλησης και εξαγωγής τους.

Η ημερίδα θα πραγματευτεί θεματικές που σχετίζονται με τις καταστροφές και
τις λεηλασίες κατά την οθωμανική περίοδο, τον ρόλο του Φιλελληνισμού στην
προώθηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς ως μίας πτυχής της
ευρωπαϊκής αλλά και της παγκόσμιας κοινής πολιτιστικής ταυτότητας. Θα
εξετάσει την εξέλιξη της ελληνικής πολιτιστικής νομοθεσίας και διπλωματίας για
την προστασία των πολιτιστικών αγαθών (υλικών και άυλων) σε καιρούς ειρήνης
και πολέμου και το ρόλο των διεθνών πολιτιστικών φορέων στην προστασία της
πολιτιστικής κληρονομιάς σε περιόδους ένοπλων συρράξεων και άλλων φυσικών
και κοινωνικών κρίσεων.

Στόχος μας είναι αυτή η ημερίδα να τιμήσει το παρελθόν και να λειτουργήσει ως
υπενθύμιση αυτού, μέσω επιλεγμένων παρουσιάσεων Ελλήνων και ξένων
εμπειρογνωμόνων στους τομείς της ιστορίας, της αρχαιολογίας, της νομοθεσίας,
της αρχιτεκτονικής, της τέχνης και της λαϊκής παράδοσης, των κοινωνικών
επιστημών και άλλων, με στόχο το μέλλον για την προστασία των πολιτιστικών
αγαθών της ανθρωπότητας και τη διερεύνηση θεμάτων που αφορούν τους
βασικούς κινδύνους που απειλούν την πολιτιστική κληρονομιά σε περιόδους
συρράξεων και καταστροφών, θέμα το οποίο δυστυχώς παραμένει πολύ
επίκαιρο.

Επιστημονική Επιτροπή
ΚΟΡΚΑ ΈΛΕΝΑ, Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής της Μπλε Ασπίδας
ΝΑΚΑΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Πρόεδρος του Ελληνικού ICOMOS
ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΕΤΗ, Πρόεδρος του Ελληνικού ICOM
ΤΣΙΜΠΟΓΛΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΣ, Γενικός Διευθυντής Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος
ΣΤΑΜΑΤΟΥΔΗ ΕΙΡΗΝΗ, Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
ΛΑΜΠΡΙΝΟΥΔΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού
Πανεπιστημίου Αθηνών
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΚΗ – ΑΛΕΞΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, Ομότιμη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
ΝΤΕ ΤΣΑΒΕΣ ΛΙΛΑ, Πρόεδρος του Heritage and Museums
Οργανωτική Επιτροπή
ΚΟΡΚΑ ΕΛΕΝΑ, Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής της Μπλε Ασπίδας
ΣΤΑΜΑΤΟΥΔΗ ΕΙΡΗΝΗ, Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ, Αρχαιολόγος του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, Εκπαιδευτικός – Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές
Τεχνική Υποστήριξη
ΝΤΑΦΕΤΣΙΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

Η σελίδα της ελληνικής επιτροπής της Μπλέ Ασπίδας στο Facebook:

https://www.facebook.com/hellenic.committee.blue.shield [4]