Παίρνουμε βαθμούς και το μόνο που μπορούν να σκεφτούν τα παιδιά μας είναι ο εξάψαλμος που θα ακολουθήσει, καθώς και οι ανάλογες συνέπειες / στερήσεις κατά τη περίοδο των διακοπών, σε περίπτωση που αυτοί δεν είναι «καλοί». Πολύ συχνά «θεοποιούμε» τους άριστους βαθμούς και οδηγούμε τα παιδιά μας στη βαθμοθηρία και στην ανάπτυξη ανταγωνιστικού πνεύματος. Στις μέρες μας κυριαρχεί «το κυνήγι» του Α΄, του 10, του Άριστα κάνοντας όλο και πιο αισθητή την πίεση για υψηλές σχολικές επιδόσεις, χωρίς όμως να υπάρχει κάποιο ουσιώδες ενδιαφέρον και κίνητρο για μάθηση.
Ο κάθε γονέας προσπαθεί να παρέχει στο παιδί του ένα υγιές και ασφαλές περιβάλλον, όμως πολλές φορές σκεφτόμαστε σύμφωνα με τις δικές μας φιλοδοξίες χωρίς να λαμβάνουμε υπ’όψιν τα ενδιαφέροντα, τις πεποιθήσεις και τις δυνατότητες των παιδιών μας. Πρέπει να αναλογιστούμε: Επιθυμούμε άριστους μαθητές χωρίς αγάπη για μάθηση ή μαθητές που διψούν να αποκτήσουν νέες γνώσεις; Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι οι βαθμοί επηρεάζουν τον τρόπο που βλέπει το παιδί μας τον ίδιο του τον εαυτό, τον τρόπο που βλέπει το σχολείο, τη σχολική διαδικασία αλλά και τη συμπεριφορά του απέναντι σε οποιαδήποτε διαδικασία μάθησης.
Υπάρχουν τρόποι να βοηθήσουμε το παιδί μας που δεν έφερε τους αναμενόμενους βαθμούς στο σπίτι χωρίς να το προσβάλλουμε και να το κάνουμε να αναπτύξει αρνητικά συναισθήματα τόσο για τον εαυτό του όσο και για το σχολικό περιβάλλον.
1. Ας αποφύγουμε τις φωνές και τις τιμωρίες: Οι τιμωρίες και οι απειλές δεν θα ενισχύσουν καμία προσπάθεια για περαιτέρω μελέτη, έτσι ώστε στο επόμενο τρίμηνο να φέρει καλύτερους βαθμούς. Ίσως το πρώτο διάστημα δείξει ότι προσπαθεί έχοντας νωπές ακόμη τις μεταξύ μας προστριβές στο νου του αλλά με τη πάροδο του χρόνου θα ξεχαστούν. Εάν ένα παιδί δεν επιθυμεί να διαβάσει, δεν θα διαβάσει. Εμείς οφείλουμε να συζητήσουμε μαζί του για το τι φταίει και μέσα από ένα ήπιο και φιλικό κλίμα να μιλήσουμε για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει και να εφαρμόσουμε ανάλογες στρατηγικές μελέτης.
2. Ας μην συγκρίνουμε το παιδί μας με τους συμμαθητές του: Το κάθε παιδί αποτελεί μια ξεχωριστή οντότητα, με τις δικές του κλίσεις, τα δικά του ενδιαφέροντα και τις δικές του αδυναμίες. Μέσω της σύγκρισης ενδέχεται να διαταραχθεί η σχέση μας με το παιδί μας και να ματαιωθεί, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα για τον εαυτό του αρνητική αυτοεκτίμηση. Τονίζουμε στα παιδιά μας την αξία της προσπάθειας και προσπαθούμε να εντοπίσουμε τι είναι αυτό που τα δυσκολεύει ώστε να το διορθώσουμε.
3. Ενθαρρύνουμε και επιβραβεύουμε το παιδί μας: Μπορεί οι βαθμοί να μην ήταν αυτοί που αναμέναμε, έχοντας υψηλές προσδοκίες από τα παιδιά μας, αλλά παρόλα αυτά αντικατοπτρίζουν τις προσπάθειες που κατέβαλαν για να τους αποκτήσουν. Ας μην ξεχνάμε, ότι οι βαθμοί του πρώτου τριμήνου αποτελούν τη βάση για να βελτιωθούν στο επόμενο τρίμηνο. Επιβραβεύουμε την προσπάθεια του παιδιού και το ενθαρρύνουμε για υψηλότερους βαθμούς στο μέλλον.
4. Επικοινωνούμε με τον εκπαιδευτικό της τάξης: Το πρόσωπο-κλειδί στη μαθησιακή πορεία των παιδιών μας αποτελεί ο εκπαιδευτικός της τάξης, ο οποίος γνωρίζει τη μαθησιακή πορεία του παιδιού αλλά και τα μαθησιακά κενά του. Επιδιώκουμε συχνή επικοινωνία μαζί του μέσω τακτικών συναντήσεων, ώστε να ενημερωνόμαστε για την πρόοδο του παιδιού μας και να είμαστε σε θέση να καλύψουμε έγκαιρα σημεία που το δυσκολεύουν.
5. Αναζητάμε τη βοήθεια ενός παιδαγωγού για τη μελέτη των σχολικών μαθημάτων: Εάν δεν μπορούμε να βοηθήσουμε εποικοδομητικά το παιδί μας να καλύψει τα πιθανά μαθησιακά κενά του και γενικά θεωρούμε, ότι δεν μπορούμε να διαβάσουμε με σωστό τρόπο το παιδί μας μπορούμε να απευθυνθούμε σε έναν παιδαγωγό, ώστε να διαβάζουν μαζί τα μαθήματα του σχολείου. Είναι προτιμότερο να μην δημιουργούμε προστριβές με το παιδί μας για θέματα μελέτης και να χάνεται η εμπιστοσύνη και η υγιής σχέση που πρέπει να έχουμε.
6. Ας απευθυνθούμε σε έναν ειδικό παιδαγωγό για την ύπαρξη πιθανών Μαθησιακών Δυσκολιών: Αν παρά τις προσπάθειες που έχουμε καταβάλει το παιδί συνεχίζει να μην μπορεί να ανταποκριθεί με επιτυχία στις σχολικές απαιτήσεις, τότε ίσως θα πρέπει να επισκεφτούμε έναν ειδικό παιδαγωγό. Έτσι θα μπορέσουν να διαγνωστούν οι πιθανές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, ψυχολογικές διαταραχές κ.α.) που οδηγούν αρκετές φορές σε χαμηλή σχολική επίδοση και το παιδί μας δεν είναι σε θέση να ακολουθεί το ρυθμό μάθησης της υπόλοιπης τάξης. Μέσα από ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα, το παιδί μας θα μπορέσει να καλλιεργήσει τις ανάλογες δεξιότητες και να βελτιώσει τη σχολική του επίδοση.
Αυτό που έχει αξία δεν είναι οι σχολικοί βαθμοί αλλά η ψυχική ολοκλήρωση και ευτυχία των παιδιών μας. Η μαθησιακή πρόοδος των παιδιών μας θα έρθει μέσα από ένα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον, ακολουθώντας το κατάλληλο μαθησιακό πρόγραμμα και ενθαρρύνοντάς τα να συνεχίσουν να προσπαθούν χωρίς να τα παρατούν στη πρώτη δυσκολία.
της Μαρίας Κώστα Ζώτου, Ειδική Παιδαγωγός, MSc
με Εξειδίκευση στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες