Πριν βιαστούμε να “σταυρώσουμε” τους μαθητές στην Καλαμαριά που έκαναν κατάληψη για να διώξουν συμμαθητή τους με μαθησιακές δυσκολίες [2] από το σχολείο (και χωρίς φυσικά να συμφωνούμε μαζί τους), έχει σημασία να στρέψουμε το βλέμμα στην ουσία του προβλήματος. Και, γεγονός είναι, όπως στις περισσότερες καταστάσεις στη ζωή, ότι μόνο αν ένα παιδί έχει βρεθεί σε αυτή τη θέση (του τυπικού μαθητή ή του μαθητή με δυσκολίες) μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει μέσα σε μία τάξη που συνυπάρχουν και οι δύο. Φυσικά, η κάθε περίπτωση παιδιού με δυσκολίες είναι διαφορετική, ωστόσο επειδή “προβλήματα” μπορεί να δημιουργούνται ακόμα και καθημερινά, έχει νόημα να “δούμε” τα πράγματα εκ των έσω.
Η τελευταία ανάρτηση της μαμάς Μαρίας Δεδούσση [3], η οποία είχε μια συνομιλία με τον 13χρονο γιο της για το θέμα του αποκλεισμού του εν λόγω μαθητή στην Καλαμαριά, μας βοηθά να καταλάβουμε την οπτική κάποιων άλλων παιδιών που, χωρίς να δίνουν δίκιο στους συμμαθητές του πρώτου, εξηγούν τι γίνεται σε ένα σχολείο σε τέτοιες περιπτώσεις και τι, ίσως, θα έπρεπε να γίνει. Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να την διαβάσουμε:
“Δεν ξέρω τι ακριβώς έγινε στην Καλαμαριά, τι κίνητρα υπήρχαν, επιρροές των παιδιών από τους μεγάλους, κλπ, κι εγώ αν δεν ξέρω ακριβώς, αποφεύγω να κάνω κρίσεις.
Θα πω κάτι άλλο.
Στο σχολείο των παιδιών μου υπάρχει μια περίπτωση συναφής με εκείνη της Καλαμαριάς. Ένα παιδί που παρουσιάζει θέματα. Και μαθησιακά και συμπεριφοράς. Είναι στη Β’ Γυνασίου, στο τμήμα του Άλεξ.
Ο Άλεξ, επίσης, είναι στο 15μελές του σχολείου.
Το ξέρω, λοιπόν, το θέμα από πέρυσι και πολύ καλά, επειδή το 15μελές και του δικού μας σχολείου ασχολήθηκε πολύ.
Θα σας παρουσιάσω την υπόθεση από την πλευρά των παιδιών.
Χωρίς δικές μου εκτιμήσεις αρχικά.
Από την αρχή σχεδόν της σχολικής χρονιάς πέρυσι, τα παιδιά ζήτησαν επίμονα τη λεγόμενη Παράλληλη Στήριξη για το συγκεκριμένο μαθητή. Ώστε να μπορεί τουλάχιστον να παρακολουθεί τα μαθήματα χωρίς να ενοχλείται η τάξη.
“Κάποιοι καθηγητές μπορούν να τον διαχειριστούν και κάποιοι όχι”, μού λέει ο Άλεξ.
Προσθέτει ότι τις τελευταίες δύο εβδομάδες η Παράλληλη Στήριξη -που ξεκίνησε τελικά φέτος- δεν έρχεται, επειδή αλλάζει συνέχεια το ωρολόγιο πρόγραμμα και έχει να πάει και σε άλλα σχολεία, με συνέπεια να μην μπορεί να τα συνδυάσει.
Και, όταν έρχεται, η Παράλληλη Στήριξη είναι παρούσα μόνο στα βασικά θετικά κι θεωρητικά μαθήματα. Όχι στα “δευτερεύοντα”.
Ακόμα και αν το πρόβλημα λυθεί μέσα στις τάξεις, που δεν λύνεται όπως είδαμε επαρκώς, παραμένει στα διαλείματα και στα υπόλοιπα μαθήματα.
Τα παράπονα των παιδιών εστιάζονται σε θέματα όπως:
* Σεξουαλική παρενόχληση κοριτσιών (“τους χουφτώνει τον πωπό και μετά αν παραπονεθούν, τις βρίζει και τους τραβάει τα μαλλιά”)
* Επιθετική συμπεριφορά προς τους άλλους μαθητές (“χτυπάει παιδιά, μια φορά χαστούκισε ένα κορίτσι τόσο δυνατά που μάτωσαν τα ούλα της, σπρώχνει, βρίζει”)
* Παρενοχλητική συμπεριφορά μέσα στην τάξη και έξω από αυτήν (“κανει σπαστικούς ήχους τις ώρες των διαγωνισμάτων, κάνει τις μύξες του μπαλάκια και τις πετάει στους άλλους μαθητές, κάνει θόρυβο και ενοχλεί, τις προάλλες πέταξε την τσάντα του στο διάδρομο μπροστά από ένα παιδί που έτρεχε, με συνέπεια το παιδί να πέσει”)
* Οι καθηγητές κάνουν παρατηρήσεις στα παιδιά όταν προκαλείται επεισόδιο ανάμεσα σε κάποιο από αυτά και το συγκεκριμένο μαθητή (“Μην τον προκαλείτε, μείνετε μακριά του, ξέρετε πώς είναι η κατάσταση”)
Ρώτησα χτες τον Άλεξ μερικά πράγματα:
1. Αντιλαμβάνεστε ότι δεν ευθύνεται ο ίδιος ο συμμαθητής σας για την κατάσταση αυτή;
– Ναι, απόλυτα, αλλά η κατάσταση υπάρχει.
2. Του έχει γίνει μπούλινγκ;
– Ναι, το παραδέχομαι. Ιδιαίτερα πέρυσι τον πειράζανε, κάποιοι πολύ, κι εγώ τον έχω πειράξει γιατί με είχε προκαλέσει και θύμωσα, το παραδέχομαι, αλλά πλέον όχι, δεν τον πειράζει κανείς. Ξέρουμε ότι είναι λάθος και το λύσαμε μεταξύ μας.
3. Θα ζητούσατε να φύγει από το σχολείο;
– Πέρυσι κάποιοι το σκέφτονταν. Τώρα έχει κάπως ηρεμήσει, αλλά εάν συνεχιζόταν έτσι, δεν θα μπορούσε να μείνει. Ούτε γι αυτόν, ούτε για μας. Δεν καταλαβαίνουν όλα τα παιδιά ότι πρέπει να το ανεχτούν. Ούτε μπορούν όλα. Κάποια στιγμή μπορεί κάποιος να τον χτυπήσει πολύ αν “τα πάρει”. Μετά τι θα γίνει; Ποιος θα φταίει;
4. Με τα μαθήματα τι κάνει;
Κάποιος πρέπει να τον βοηθάει με τα μαθήματα στο σπίτι, φέρνει τις ασκήσεις λυμμένες, αλλά στο σχολειο όταν τον ρωτάνε δεν λέει ποτέ το μάθημα. Του κάνουν κάποια αξιολόγηση και περνάει τα μαθήματα.
5. Αισθάνεστε συμπαθεια και συμπόνοια γι αυτό το παιδί;
– Ναι φυσικά. Ξέρουμε ότι έχει πεθάνει ο πατέρας του και η μαμά του έχει επίσης προβλήματα. Γι αυτό και δεν τον πηγαίνουν σε ειδικό σχολείο. Αλλά δεν ξέρουμε τι άλλο να κάνουμε. Πώς να βοηθήσουμε;
6. Τι νομίζεις ότι θα μπορούσε να γίνει;
– Κάθε καθηγητής του φέρεται διαφορετικά. Άλλος τον βαζει να ζωγραφίζει, άλλος τον έχει στρατιωτάκι, άλλος τον αφήνει να κάνει οτι θέλει. Κι έτσι αυτός ξέρει πλέον σε ποιο μάθημα τον παίρνει να τα κάνει μπάχαλο και σε ποιό όχι. Οι καθηγητές θα έπρεπε τουλάχιστον να βρεθούν και να συζητήσουν και να έχουν μια κοινή αντιμετώπιση. Και να υπάρχει διαρκώς Παράλληλη Στήριξη. Αλλά νομίζω ότι το σχολείο μπορεί να κάνει πράγματα μέχρι ένα σημείο. Από κει και έπειτα είναι θέμα της οικογένειάς του ή κάποιου άλλου, δεν ξέρω…
Ε, ναι, δεν μπορεί να τα ξέρει και όλα. 13 είναι.
Νομίζω ότι γινόμαστε κάπως υπερβολικοί όταν ζητάμε από 12χρονα και 13χρονα να διαχειριστούν και να δώσουν λύση σε ένα τέτοιο θέμα.
Να διαχειριστούν, δλδ, τα 12χρονα με σύνεση και σοφία και υπομονή και τα λοιπά, ένα θέμα που δεν μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά και συντεταγμένα και αρμοδίως οι μεγάλοι…
Να προσθέσω, πριν αφήσω αυτό το ποστ στα σχόλιά σας -εάν έχετε βέβαια- ότι στην Πολωνία την τελευταία φορά που είχα επισκεφθεί δημόσιο σχολείο καθώς υπήρχε η προοπτική να πάνε τα παιδιά μου σε αυτό, είχε μόλις ξεκινήσει ένα πρόγραμμα “ενιαίας εκπαίδευσης”.
Κατάργηση των “ειδικών” σχολείων και ενσωμάτωση όλων των παιδιών με ειδικές ανάγκες, θέματα, αναπηρίες, γουατέβερ, στα κανονικά σχολεία. Στη συγκεκριμένη χώρα υπάρχουν αρκετά παιδιά με “θέματα”, επειδή λόγω της θρησκείας τους μεγάλο μέρος των Πολωνών δεν συνηθίζουν τους προγενετικούς ελέγχους και δεν κάνουν εκτρώσεις. Για το σκοπό αυτό τα σχολεία που μπήκαν πιλοτικά στο πρόγραμμα είχαν διαμορφωθεί ειδικά (ράμπες, χαμηλοί πίνακες, πόρτες χωρίς πόμολα, για τα καροτσάκια, πιχι), ενώ είχαν ενταχθεί στο προσωπικό του σχολείου και ειδικοί (από γυμναστές μέχρι ψυχολόγους και δασκάλους με σχετικές σπουδές και εμπειρία) που μπορούσαν να διαχειριστούν τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε παιδιού.
Δεν ξέρω τα αποτελέσματα του προγράμματος, θα μάθω και θα επανέλθω.
Αυτά.
Δεν έχω κάτι να προσθέσω.”