Μιλάμε στα παιδιά για σημαντικά ζητήματα με όχημα ιστορίες που θα τους εμφυσήσουν αξίες και θα τους δώσουν εφόδια για μια ζωή

Ένα από τα πιο απαιτητικά καθήκοντα στα οποία καλείται να ανταποκριθεί με επιτυχία ένας γονιός αναφορικά με την ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών είναι να βρει τις κατάλληλες λέξεις για να τους μιλήσει για ζητήματα που έχουν σχέση με τη σωματική τους ακεραιότητα, με θέματα υγείας και διαχείρισης της απώλειας, με ιδανικά και αξίες που δεν αφομοιώνονται εύκολα από τα παιδιά και χρειάζονται ιδιαίτερη προσέγγιση.

Πολλοί γονείς νιώθουν “μαγκωμένοι” όταν τα παιδιά εκφράζουν τις απορίες τους για ένα θέμα που πολλές φορές θεωρείται ταμπού και μηχανικά προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο για να σκεφτούν πώς θα απαντήσουν κατάλληλα.  Επειδή σίγουρα και εσείς έχετε βρεθεί – όπως και εγώ – σε αντίστοιχη θέση, επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας τον δικό μου τρόπο προσέγγισης τέτοιων καταστάσεων.

Όσο κι αν θα σας ξαφνιάσει, η απάντηση κρύβεται στα… βιβλία!

Ναι, σωστά διαβάσατε, στα βιβλία και μάλιστα στα εικονογραφημένα παιδικά βιβλία που τα τελευταία χρόνια έχουν περάσει σε άλλο επίπεδο και επιτέλους προσεγγίζουν με τρόπο που μπορεί να μιλήσει στην καρδιά μα και στο μυαλό των παιδιών τα  λεγόμενα «δύσκολα θέματα» με τα οποία ερχόμαστε αναπόφευκτα αντιμέτωποι στην κοινωνία που ζούμε.

Ένας από τους εκδοτικούς οίκους που έχουν δώσει ιδιαίτερη έμφαση στα βιβλία αυτής της κατηγορίας είναι οι εκδόσεις Μεταίχμιο. Στον κατάλογό τους υπάρχει μια μεγάλη γκάμα τίτλων που απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας που έχουν ανησυχίες γύρω από ζητήματα που τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει στο προσκήνιο και απαιτούν από την πλευρά μας εγρήγορση.

Οι ιστορίες είναι ο ευκολότερος τρόπος για να κατανοήσει ένα παιδί όσα θέλουμε να του εξηγήσουμε

Τα εικονογραφημένα παιδικά βιβλία, γραμμένα με ρεαλισμό αλλά και φαντασία, ενσωματώνοντας υπερφυσικά και μαγικά στοιχεία στην αφήγηση, προκαλούν το ενδιαφέρον του παιδιού και του δείχνουν με έμμεσο τρόπο πώς θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το ίδιο μια κατάσταση αντίστοιχη με αυτήν που παρουσιάζεται στο εκάστοτε βιβλίο.

Το να καταφέρουμε να μεταλαμπαδεύσουμε τις γνώσεις μας στα παιδιά μας και να τους δώσουμε τα εργαλεία για να αντεπεξέρχονται στις δυσκολίες της ζωής είναι το σπουδαιότερο δώρο που μπορούμε να τους χαρίσουμε, για να τα κάνουμε ανεξάρτητους και ευτυχισμένους ανθρώπους.

5 βιβλία που αξίζει να προσφέρετε στα παιδιά σας

Μέσα από την ανάγνωση διδακτικών ιστοριών, αφενός λύνουμε τις όποιες απορίες του παιδιού και αφετέρου απομακρύνουμε την πιθανότητα να δώσει με το μυαλουδάκι του μη ρεαλιστικές ερμηνείες, οι οποίες επιτείνουν τις δυσκολίες του και δεν το βοηθάνε να αντιληφθεί την κατάσταση ή τον κίνδυνο που διατρέχει ώστε να αντιδράσει όπως αρμόζει. Mοιραζόμαστε μαζί σας τις 5 εικονογραφημένες ιστορίες που διαβάσαμε πρόσφατα και οι οποίες αποτέλεσαν τον ιδανικό σύμμαχο για να μιλήσουμε στα παιδιά μας για μια σειρά ζητήματα για τα οποία θα πρέπει να είναι ενημερωμένα.

Οι ιστορίες αυτές αποτελούν την ιδανική αφορμή για να κάνετε μια ειλικρινή κουβέντα με το παιδί και να του πείτε όλα εκείνα που θα πρέπει να γνωρίζει

Η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που ξεκινά η ελευθερία του άλλου

Πρώτη μας επιλογή είναι ” Το Νησί της Ελευθερίας” του Ερίκ -Εμανουέλ Σμιτ, το πρώτο μέρος της σειράς  “Οι ιστορίες της κουκουβάγιας”, με τις υπέροχες εικόνες της Μπάρμπαρα Μπρεν. Πρόκειται για μια τρυφερή ιστορία με πρωταγωνιστές τα κουνελάκια Λίλι και Ντανίλο, που είναι αδέρφια, και την Αθηνά την κουκουβάγια και αποτελεί την ιδανική αφορμή για να μιλήσουμε στα παιδιά για την ελευθερία αλλά και για την οριοθέτηση.

Τα παιδιά θέλουν να ανακαλύψουν τον κόσμο, να μιμηθούν τους μεγάλους και να παίξουν! Δεν μπορούν να αναλογιστούν τις επιπτώσεις των πράξεών τους, ούτε να αντιληφθούν την ενόχληση και τον εκνευρισμό που αυτές προκαλούν όταν ξεπερνούν τα όρια και την ανοχή των υπολοίπων. Ένα από τα πρώτα μαθήματα που πρέπει να τους διδάξουμε για να μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά με τους άλλους είναι ότι από τη στιγμή που η δική τους ελευθερία εισβάλλει στην ελευθερία και τον προσωπικό χώρο ενός άλλου προσώπου παύει να είναι πραγματική ελευθερία.

Για να μπορέσει να αντιληφθεί ένα παιδί μια τέτοια κατάσταση πρέπει να τη δει και να την αφομοιώσει μέσα από παραδείγματα. Χάρη σε αυτή την ιστορία, θα κατανοήσει την έννοια της ελευθερίας και τα όρια που την πλαισιώνουν. Η Λίλι και ο Ντανίλο έρχονται αντιμέτωποι με μια σειρά από καταστάσεις, μέσα από τις οποίες θα μάθουν να διαχειρίζονται τις προσωπικές τους επιθυμίες και να ικανοποιούν τα θέλω τους, δείχνοντας παράλληλα σεβασμό στους κανόνες και στις επιθυμίες των άλλων.

Η φράση “Ό,τι θέλω κάνω. Βρισκόμαστε στο Νησί της Ελευθερίας. Αν διαφωνείς, μπορούμε να παλέψουμε, κι όποιος κερδίσει” συμπυκνώνει το νόημα του βιβλίου. Αυτό ισχυρίζονται οι ήρωες της ιστορίας που θέλουν να υλοποιήσουν την επιθυμία τους, περιορίζοντας ωστόσο την ελευθερία των υπολοίπων.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο, που στέλνει το μήνυμα στα παιδιά ότι δεν πρέπει να έχουν μια εγωιστική και εγωκεντρική αντίληψη της ελευθερίας αλλά να σκέφτονται πάντοτε ότι αυτή θα πρέπει να μην περιορίζει τους άλλους. Και ακολουθώντας τη ρήση του Νίτσε «ελευθερία είναι η θέληση να είναι κανείς υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του», τους εξηγούμε ότι είναι σημαντικό να σεβόμαστε και να ακολουθούμε τους κανόνες, καθώς αποτελούν το θεμέλιο της ελευθερίας και καλλιεργούν την υπευθυνότητα.

Έτσι, το παιδί μαθαίνει από μικρή ηλικία ότι κάθε πράξη έχει συνέπειες και μαθαίνει να ενεργεί έχοντας πάντα στο μυαλό του ότι μπορεί να επηρεάσει με διάφορους τρόπους τους ανθρώπους και τον κόσμο γύρω του. Αυτό το προικίζει με αυτοπεποίθηση και υπευθυνότητα, εφόδια πολύτιμα για την ευζωία του σε όλες τις φάσεις της ζωής του.

Για παιδιά από 4 ετών

Ξεφυλλίστε κάποιες σελίδες του βιβλίου εδώ.

 

“γίνε δεντρο. γιατί μαζί είμαστε δάσος”

Το επόμενο βιβλίο που ξεχωρίσαμε  είναι το “Γίνε δέντρο!” της Μαρίας Τζανφεράρι (εικονογράφηση: Φελισιτά Σάλα), που έγραψε μια αλληγορική ιστορία για να εξηγήσουμε στα παιδιά τη σημασία της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης. Όλα ξεκινούν με την παρακίνηση – ευχή “Γίνε δέντρο”, μέσα από την οποία θα καταλάβει το παιδί πόσο σημαντικό είναι να αναπτύξει όλα του τα χαρίσματα και τα χαρακτηριστικά. Η προσωπική μας εξέλιξη και πρόοδος είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εξέλιξη του κοινωνικού συνόλου στο οποίο ανήκουμε.

Πρώτα ο καθένας ξεχωριστά και έπειτα όλοι μαζί επιδιώκουμε την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας ώστε να καταφέρουμε συλλογικά να φτάσουμε στο βέλτιστο αποτέλεσμα για την κοινωνία μας.

Ενώνοντας τις δυνάμεις μας, αφήνοντας κατά μέρους τις προσωπικές επιδιώξεις και δρώντας με κριτήρια αλτρουισμού μπορούμε να πετύχουμε σπουδαία πράγματα και να οδηγηθούμε σε επιτυχίες που σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε μόνοι μας. Ο συνασπισμός και η δύναμη των πολλών μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Αρκεί να το πιστέψουμε!

Μέσα από αυτή την ιστορία το παιδί παίρνει ουσιαστικά μαθήματα ζωής και αντιλαμβάνεται πόσο δυνατό είναι όχι με την έννοια της φυσικής δύναμης αλλά με την έννοια ότι μπορεί ως μονάδα να παίξει σημαντικό ρόλο σε μια ομάδα. Πολλές μονάδες μαζί – δηλαδή πολλοί άνθρωποι- όταν πάρουν την απόφαση να συμπράξουν και να συνεργαστούν μπορούν να κάνουν θαύματα και να κατακτήσουν όσες κορυφές επιθυμούν.

Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι να έχουν επιτύχει την μέγιστη προσωπική ανάπτυξη. Όπως τα δέντρα για να ψηλώσουν και να στεριώσουν γερά στο χώμα χρειάζονται φως και περιποίηση, έτσι και ο άνθρωπος για να προοδεύσει χρειάζεται να αποκομίσει γνώσεις που θα του φανούν χρήσιμες σε όλα τα πεδία της δραστηριότητάς του. Έχοντας πνευματική πρόοδο και υγιή ψυχοκοινωνική εξέλιξη θα μπορέσει να αναδείξει τα ταλέντα του, να ξεδιπλώσει τα χαρίσματά του και μαζί με τους υπόλοιπους να συνεργαστούν σε ένα σε ένα αρμονικό περιβάλλον.

Η επιλογή του συμβολισμού του δέντρου μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί. Όπως τα δέντρα στέκουν αγέρωχα για αιώνες, έτσι και ο άνθρωπος χάρη στις γνώσεις και τις δεξιότητές του, επιβιώνει και μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις του από γενιά σε γενιά. Ένα δέντρο είναι η αρχή των πάντων. Πολλά δέντρα μαζί δημιουργούν ένα δάσος, δηλαδή μια κοινωνία που αν διέπεται από αλληλεγγύη, αλτρουισμό και αποφασιστικότητα μπορεί να εξελιχθεί και να έχει μέλλον. Με άλλα λόγια, μέσα από αυτή την ιστορία το παιδί μαθαίνει ότι όλοι μαζί έχουμε την δύναμη να αλλάξουμε τον κόσμο αρκεί να το πιστέψουμε!

Για παιδιά από 4 ετών

Ξεφυλλίστε κάποιες σελίδες του βιβλίου εδώ.

Πως μπορείς να βρίσκεσαι πάντα κοντά σε ό,τι αγαπάς;

Η ασθένεια και η διαχείριση ενός θέματος υγείας που χρήζει νοσηλείας και θεραπείας εκτός σπιτιού είναι ένα θέμα ταμπού, καθώς ιδανικά όλοι θα θέλαμε να μην έρθουμε εμείς ή τα αγαπημένα μας οικογενειακά πρόσωπα αντιμέτωπα με κάτι τέτοιο.

Κι όμως η σκληρή πραγματικότητα της μάχης με μια ασθένεια είναι ένα από τα θέματα που χάρη στα βιβλία μπορούμε να το προσεγγίσουμε με έναν τρόπο που θα βοηθήσει καταλυτικά το παιδί να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται όταν κάποιος από τους γονείς αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα υγείας και χρειαστεί θεραπεία.

Στο πλαίσιο αυτό η Λίνα Μουσιώνη έγραψε “Το Πάρτι”, (εικονογράφηση: Σάντρα Ελευθερίου) ένα εξαιρετικό βιβλίο που με τρυφερότητα, φαντασία και μπόλικες δόσεις χαρμολύπης παρουσιάζει μια τέτοια κατάσταση. Εμπνεύστηκε και αποτύπωσε με αριστοτεχνικό τρόπο μια ιδιαίτερη ιστορία με πρωταγωνιστές την Αιμιλία, τον αδελφό της Μάνο, την θεία Ειρήνη και τους γονείς των παιδιών.

Όλα ξεκινούν όταν οι γονείς πρέπει να κάνουν ένα έκτακτο μυστηριώδες ταξίδι. Τα παιδιά παραξενεύονται και αρχίζουν να αναρωτιούνται τι συνέβη, καθώς το γράμμα που τους άφησε πίσω η μαμά είναι αινιγματικό και όσα τους ζητά είναι η αφορμή για να συμμετάσχουν σε ένα αλλιώτικο κυνήγι θησαυρού. Όσο εξελίσσεται η πλοκή τόσο το τοπίο ξεδιαλύνει και κάπως έτσι αντιλαμβανόμαστε ότι η μαμά των παιδιών είναι άρρωστη και απουσιάζει γιατί πρέπει να υποβληθεί σε χημειοθεραπείες.

Στις σελίδες του βιβλίου η συγγραφέας καταπιάνεται με ένα δύσκολο και αρκετά φορτισμένο συναισθηματικά θέμα, που όμως χάρη στην ευρηματική της γραφή και την ανατρεπτική αφηγηματική ματιά το αποδίδει με τρόπο που δεν δημιουργεί βάρος στον αναγνώστη, αλλά αντιθέτως τον βοηθά να αποδεχθεί το πρόβλημα υγείας, να αντιληφθεί πως μια τέτοια κατάσταση, όσο δύσκολη κι αν φαντάζει, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μη αναστρέψιμη καθώς η πρόοδος της επιστήμης και η εξέλιξη των θεραπειών εξασφαλίζουν την ίαση σε πολλές περιπτώσεις. Παράλληλα, του προτείνει και έναν τρόπο διαχείρισης της όλης κατάστασης.

Τα δύο αδέρφια ακολουθώντας τις υποδείξεις της μαμάς συμμετέχουν σε ένα πρωτότυπο παιχνίδι και μέσα από αυτό αποκτούν εφόδια που θα τους φανούν χρήσιμα όταν μάθουν για το πρόβλημα της υγείας της. Η μαμά μέσα από τη διαδικασία τούς δίνει ένα σπουδαίο μάθημα:  Ένα πρόβλημα υγείας δεν σημαίνει απώλεια της ικανότητας να χαρεί κανείς την καθημερινότητα, να δεχθεί και να πάρει αγάπη και να έχει ποιότητα ζωής.

Το εύρημα της Μουσιώνη με τους γρίφους είναι εξαιρετικό και χάρη σε αυτούς η αφήγηση οδηγείται αβίαστα σε συμπεράσματα και μαθήματα ζωής που είναι δύσκολα να τα αναλυθούν με άλλον τρόπο. Η συγγραφέας εξηγεί στα παιδιά με τη δύναμη της αφήγησης και ττης φαντασίας και την παρηγοριά που προσφέρουν οι λέξεις την ασθένεια της μαμάς,  αλλά και πώς θα πρέπει να τη διαχειριστούν.

Για παιδιά από 8 ετών

Ξεφυλλίστε κάποιες σελίδες του βιβλίου εδώ. 

Η σωτηρία του πλανήτη είναι στο χέρι όλων μας

Τα τελευταία χρόνια η προστασία του περιβάλλοντος έχει αναδειχθεί σε ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς ο τρόπος ζωής και εν γένει  η στάση του ανθρώπου προς το περιβάλλον, το πράσινο σπίτι μας, αποδειχθεί σε ένα μεγάλο βαθμό καταστροφικοί.

Στον απόηχο αυτής της κατάστασης, είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να εμφυσήσουμε στα παιδιά, τους αυριανούς πολίτες και ηγέτες του κόσμου, την αγάπη για το περιβάλλον. Η περιβαλλοντική συνείδηση θα πρέπει να αποτελέσει ένα από τα βασικά εφόδια που πρέπει να έχουν τα παιδιά αν θέλουμε να τους εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο και πιο ελπιδοφόρο μέλλον. Με τα σωστά ερεθίσματα και μέσα από την επαφή με το περιβάλλον, τα παιδιά θα μάθουν βιωματικά πώς μπορούν να προστατέψουν τον πλανήτη μας.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν κληρονομήσαμε τον κόσμο από τους γονείς μας, αλλά τον δανειστήκαμε από τα παιδιά μας, οφείλουμε όχι μόνο να τους τον παραδώσουμε άθικτο, αλλά και να τους δώσουμε τα εργαλεία για να τον προστατεύσουν.

Η Ελένη Ανδρεάδη, η περιβαλλοντολόγος και βραβευμένη συγγραφέας της σειράς παιδικών βιβλίων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης “Πράκτορες του Πλανήτη”, επιστρέφει δυναμικά και μάς συστήνει τους “Μαχητές του Ντάο” και μας παρουσιάζει την πρώτη τους περιπέτεια με τίτλο “Υπόθεση Ηλιακό Τσάι”.

Τα αδέρφια Του και Ντι, με τη βοήθεια του παππού τους, του Σίφου, μαθαίνουν πώς να είναι μαχητές, οι Μαχητές του Ντάο, με μοναδικό σκοπό να προασπίσουν την ισορροπία στον πλανήτη και να προστατεύσουν το περιβάλλον.

Το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής απαιτεί την κινητοποίηση όλων μας. Πρόκειται για μια μεγάλη απειλή για τον πλανήτη μας και πρέπει όλοι να αναλάβουμε δράση ώστε να την αντιμετωπίσουμε και να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο μέλλον. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη αισθητές σε ολόκληρο τον κόσμο και προβλέπεται περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης τις επόμενες δεκαετίες.

Οι Μαχητές του Ντάο αναλαμβάνουν δράση και μέσα από μια συναρπαστική περιπέτεια εξηγούν στα παιδιά τη σημασία της οικολογικής δράσης, ενώ παράλληλα τα παρακινούν να σκεφτούν τρόπους ώστε να συμβάλλουν ενεργά στην προσπάθεια να σωθεί ο πλανήτης.

Τα έξυπνα οικολογικά μηνύματα, οι ζωντανοί διάλογοι και το χιούμορ είναι τα … υπερόπλα της συγγραφέως. Σε συνδυασμό με την μοντέρνα εικονογράφηση του Γιάννη Σκουλούδη, που χάρη στα έντονα χρώματα και τις ιδιαίτερες φιγούρες που παραπέμπει σε animation, το βιβλίο αυτό μαγεύει τα παιδιά και περνάει με όμορφο τρόπο τα σπουδαία του μηνύματα.

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει παράρτημα με το τραγούδι (και το βιντεοκλίπ) των Μαχητών του Ντάο, γραμμένο ειδικά για τη σειρά από τη διεθνούς φήμης τραγουδοποιό Αθηνά Ανδρεάδη, όπως και παιχνίδια, εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και QR code που παραπέμπει σε περισσότερο πλούσιο υλικό δραστηριοτήτων.

Για παιδιά από 5 ετών

Ξεφυλλίστε κάποιες σελίδες του βιβλίου εδώ.

Ένα κοχυλάκι μαθαίνει στα παιδιά να λένε “όχι” και να προστατεύουν το σώμα τους από κακόβουλα αγγίγματα

Για το τέλος αφήσαμε το εξαιρετικό “Κοχυλάκι, εσύ δε φταις!” , ένα βιβλίο που δεν πρέπει να λείπει από καμία παιδική βιβλιοθήκη. Μια αλληγορική ιστορία μέσω της οποίας μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας για την προστασία του σώματος και για το “ΟΧΙ” που πρέπει να λένε όταν έρχονται αντιμέτωπα με πρόσωπα και καταστάσεις που τους φέρνουν σε δύσκολη θέση αναφορικά με την σωματική τους ασφάλεια.

Η ομάδα Άγγιγμα και Όρια έγραψε ένα παραμύθι  για την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών και την απαραίτητη ενημέρωσή τους για το  «καλό» και το «κακό» άγγιγμα,το οποίο αναδεικνύουν οι όμορφες εικόνες της Βίλλυς Καραμπατζιά. Με εργαλείο το βιβλίο αυτό, εμείς οι γονείς νιώθουμε ασφάλεια ότι έχουμε προετοιμάσει σωστά το παιδί για το πώς πρέπει να αντιδράσει αν νιώσει άβολα με μια χειρονομία, ένα άγγιγμα ή μια κίνηση κάποιου.

Αυτήν ακριβώς την ανάγκη εξυπηρετεί η ιστορία με πρωταγωνιστή το Κοχυλάκι και τον Κάβουρα. Πολλοί γονείς αποφεύγουμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας για το ανθρώπινο σώμα και τα όργανα αναπαραγωγής, είτε από αμηχανία, είτε επειδή τα θεωρούμε πάντα μικρά για τέτοιες συζητήσεις – κι αυτό ακριβώς εκμεταλλεύονται οι θύτες! Θα πρέπει να είμαστε ανοιχτοί με τα παιδιά μας από νωρίς και να μιλάμε για το ανθρώπινο σώμα χωρίς ντροπή. Έτσι, θα μάθουν να σέβονται τον εαυτό τους και να διακρίνουν τις πράξεις που τους προκαλούν αμηχανία.

Και πιστέψτε μας, η ιστορία αυτή είναι η καλύτερη εισαγωγή για να καθοδηγήσετε το παιδί σας για το πώς θα πρέπει να φερθεί σε μία πιθανή σεξουαλική παρενόχληση και για το δικαίωμά του να λέει «όχι» σε όποιον δεν εμπιστεύεται, ακόμα κι αν προέρχεται από το στενό περιβάλλον σας.

 

Για παιδιά από 4 ετών

Ξεφυλλίστε κάποιες σελίδες του βιβλίου εδώ.