Είναι μεγάλη πλέον η εφηβική βία
Ο Ξενώνας εφήβων Πειραιά της ΑΜΚΕ ΜΙΤΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ είναι μια Μονάδα Ψυχικής Υγείας, η δημιουργία της οποίας χρηματοδοτήθηκε με πόρους από το “Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας” και υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργία νέων Στεγαστικών Μονάδων Ψυχικής Υγείας για την ενίσχυση της προσβασιμότητας του πληθυσμού σε υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας» της Δράσης “Μεταρρύθμιση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας» του Υπουργείου Υγείας από το οποίο και εποπτεύεται.
Σκοπός της λειτουργίας του είναι η φιλοξενία εφήβων ηλικίας 13 έως 18 ετών με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα ή/και ψυχικές διαταραχές, με σοβαρά διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον, με παραβατική συμπεριφορά ή με αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν παραβατική συμπεριφορά και προσφέρει κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης, θεραπευτικές παρεμβάσεις και υποστήριξη. Ο αριθμός των εφήβων δεν υπερβαίνει τους 10-12. H λειτουργία του είναι ανοιχτή στη κοινωνία και προσομοιάζει κατά το δυνατόν με οικογενειακό περιβάλλον, παρέχεται υψηλού βαθμού 24ωρη φροντίδα.
Ο Ξενώνας εφήβων δεν αποτελεί απλώς μια μορφή προστατευμένης στέγασης, αλλά μία ενδιάμεση δομή στη διαδικασία μετάβασης στη κοινότητα. Είναι χώρος διαμονής και παροχής υποστηρικτικών και θεραπευτικών παρεμβάσεων. Κύριο βάρος δίνεται στην κοινωνικού τύπου φροντίδα με περιορισμένα ιατρικά ή νοσηλευτικά – κατά την νοσοκομειακή έννοια- χαρακτηριστικά, και στην υποστήριξη των φιλοξενούμενων στην καθημερινή τους πορεία προς τη κοινωνική ένταξη. Δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση κλινική ή νοσοκομείο και δεν παρέχεται νοσηλεία. Σημαντικός παράγοντας στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση των σκοπών αποτελεί η Πολυκλαδική Θεραπευτική Ομάδα.
Στόχοι της μονάδας:
- Πρόληψη ή/και περιορισμός παραβατικών συμπεριφορών από τους εφήβους.
- Διασφάλιση της παραμονής των εφήβων στην κοινότητα, ενίσχυση/αποκατάσταση των κοινωνικών σχέσεων του εφήβου με την οικογένεια (όπου αυτό είναι δυνατό)/τους συνομηλίκους/την κοινότητα, την ενίσχυση της κατάλληλης δράσης τους μέσα στην τοπική κοινωνία.
- Δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στη διασύνδεση των εφήβων με το σχολείο και το εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα, αλλά και στην ανάπτυξη βιωματικών τρόπων μάθησης, εντός της δομής.
- Ομαλή διαβίωση, θεραπεία και υποστήριξή των εφήβων, βελτίωση της λειτουργικότητας, των ικανοτήτων και του δυναμικού τους, την από-ιδρυματοποίηση, την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση, την ανεξαρτητοποίηση και κοινωνική τους ένταξη, την καλλιέργεια ομαδικού πνεύματος, την ενθάρρυνση για την κοινωνική συμμετοχή σε διάφορες δράσεις της κοινότητας, την προαγωγή της ψυχικής ανθεκτικότητάς τους, την προ-επαγγελματική κατάρτισή τους.
- Η προσέγγιση της Πολυκλαδικής Θεραπευτικής Ομάδας του συγκεκριμένου Ξενώνα, είναι πολυσύνθετη κι έχει σκοπό την πρόληψη και αντιμετώπιση παραγόντων που συνδέονται με την εφηβική παραβατικότητα.
- Η πρόληψη σε θέματα εξαρτήσεων συνδυαστικά με προγράμματα διαχείρισης συναισθημάτων.
Υπηρεσίες, δράσεις και προγράμματα:
- Σταθερή ψυχολογική, παιδοψυχιατρική, νοσηλευτική και ιατροφαρμακευτική στήριξη των εφήβων.
- Ατομικές συμβουλευτικές συναντήσεις με σκοπό την ενδυνάμωση, κινητοποίηση και εμψύχωση, στο πλαίσιο ενίσχυσης, προαγωγής της ψυχικής υγείας και της πρόληψης.
- Συμμετοχή των εφήβων σε προγράμματα κοινωνικοποίησης.
- Μαθησιακή υποστήριξη.
- Συμμετοχή σε ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες ανάπτυξης δεξιοτήτων εντός και εκτός του Ξενώνα.
- Εκπαίδευση των εφήβων σε δεξιότητες ανεξάρτητης διαβίωσης και σε κοινωνικές δεξιότητες.
- Συμβουλευτική Επαγγελματικού Προσανατολισμού – Κατάρτιση – Διασύνδεση με Φορείς.
- Ειδική αγωγή.
- Συνεργασία και στήριξη του συγγενικού περιβάλλοντος των εφήβων.
- Συνεργασία με τα Σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
- Διασύνδεση με Αρμόδιες Αρχές.
- Συμμετοχή σε δίκτυο κοινωνικής υποστήριξης και στα πολιτιστικά, αθλητικά και κοινωνικά δρώμενα.
- Ανάπτυξη και ανάδειξη των προσαρμοστικών πλευρών της προσωπικότητας των εφήβων μέσω οργανωμένων θεραπευτικών δραστηριοτήτων (ατομικές συναντήσεις, ομάδες δημιουργικής απασχόλησης κ.α.).
- Διασφάλιση των ατομικών και κοινωνικών τους δικαιωμάτων, πράξεις συνηγορίας
Για τον ξενώνα και τις δράσεις του μιλάει στο infokids ο ψυχίατρος κ. Γιώργος Καραμπουτάκης:
H δημιουργία του ξενώνα ΑΜΚΕ ΜΙΤΟΣ είναι απόφαση της πολιτικής ηγεσίας, γιατί διαπιστώθηκε το κενό που υπάρχει σε αυτόν τον τομέα. Υπήρχαν ήδη κάποιοι ξενώνες αλλά τώρα υπάρχει αυξημένη ζήτηση φιλοξενίας, λόγω της αύξησης της εφηβικής βίας. Οι νέοι ξενώνες θα παίρνουν παιδιά που έχουν αποκλείνουσες συμπεριφορές, διαταραχές στην προσωπικότητά τους, η διαφορές με την οικογένεια, ή είχαν κακοποιηθεί από την οικογένεια, ή δεν έχουν οικογένεια, με αποτέλεσμα η συμπεριφορά τους να είναι τέτοια, ή και να ξεφεύγουν οδηγούμενα σε κάποιου είδους παραβατικότητα. Όπως καταλαβαίνετε ένας ξενώνας δεν είναι σωφρονιστικό κατάστημα. Είναι περισσότερο θεραπευτικό αυτό το κομμάτι.
Η παρέμβαση ενός θεραπευτή μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα. Βοηθούνται τα παιδιά ν αντιμετωπιστούν όλες αυτές οι συμπεριφορές ειτε με φαρμακευτική αγωγή αν χρειάζεται, είτε με ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις και να ενηλικιωθούν ομαλά. Στόχος να μπορέσουν αυτά τα παιδιά να ενταχθούν ως μέσοι κοινωνικοί άνθρωποι, χωρίς προβλήματα, γνωρίζοντας και τηρώντας τους νόμους.
Πού νομίζετε ότι οφείλεται η έξαρση βίας στην εφηβεία;
Είναι γνωστό σε όλους ότι η χρήση του κινητού τηλεφώνου σε τέτοιο βαθμό, που έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο μητέρας ή πατέρα, ακόμα και από τα παιδιά που δεν έχουν ενημερωθεί σωστά, τι κρύβεται πίσω από μια εφαρμογή και την χρήση της, φέρνει τα παιδιά σε τέτοιες συναναστροφές, που δεν τους αφήνει χρόνο να ασχοληθούν με την επικοινωνία, κάτι που κάναμε εμείς κάποτε. Σημαντικό ρόλο παίζει η οικογένεια και η καθημερινότητά της, η μη ενασχόληση των γονιών με τα παιδιά λόγω των επαγγελματικών τους υποχρεώσεων, και της δυσκολίας που έχει η καθημερινότητά μας, με την αυξημένη κίνηση, τις οικονομικές υποχρεώσεις, όλα είναι παράγοντες που επιβαρύνουν ένα παιδί κατά την ανάπτυξη της ψυχοσύνθεσης και της προσωπικότητάς του. Επίσης το εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι και το καλύτερο, διότι, έχουμε μείνει νομίζω, αρκετά χρόνια πίσω, τα μαθήματα και οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται αναμόρφωση και περισσότερο πρώτα οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί. Να βρεθούν τρόποι ώστε τα μαθήματα να είναι διαδραστικά να κρατάνε τα παιδιά σε εγρήγορση και όχι να αποστηθίζουν. Μπαίνουν πολλά πράγματα στο τραπέζι, αλλά δυστυχώς δεν είναι μόνο μία η αιτία του φαινομένου της παραβατικότητας και της βίας. Αν όλα αυτά δεν υπάρχουν ή έχουν μείνει 100 χρόνια πίσω, και η ζωή μας έχει εξελιχθεί ειδικά τα τελευταία 20 χρόνια ραγδαία, με τις τηλεπικοινωνίες, το ίντερνετ και τις εφαρμογές, είμαστε σαν να ζούμε σε έναν άλλο κόσμο, και όλα αυτά πρέπει να τα λάβουμε υπόψιν μας.
Τι έχετε να συμβουλεύσετε κατά πρώτον τους εκπαιδευτικούς και κατά δεύτερον τους γονείς;
Τους εκπαιδευτικούς δεν έχω να τους συμβουλεύσω, απλά να ενημερωθούν από τις αρμόδιες αρχές που είναι το Υπουργείο Παιδείας, ακούγοντας όμως και τα παιδιά σε αυτή τη συζήτηση. Να ακουστεί και η φωνή των παιδιών στο τι πρέπει να γίνει. Να προτείνει πράγματα αφού ακούσει πρώτα τα παράπονά τους, τα προβλήματά τους και τις ανησυχίες τους.
Όσο για τους γονείς, πριν κάνουν παιδιά κατά τη γνώμη μου, πριν καν παντρευτούν, να έρθουν σε επαφή με ειδικούς υγείας, συμβουλευτική ζεύγους, για να καταλαβαίνουν τι πάνε να κάνουν, να παίρνουν τις ευθύνες τους όσο αυτό είναι δυνατόν, και να λαμβάνουν υπόψιν τους ότι όταν φέρουν στη ζωή ένα παιδί, αυτό τους δίνει υποχρεώσεις και θα δυσκολέψει τη ζωή τους. Να γνωρίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα γίνεται, την ευθύνη τους που θα κουβαλάνε μέχρι την ενηλικίωση των παιδιών.
