- Infokids.gr - https://www.infokids.gr -

“Ο Θεός είναι στο πρόσωπο των παιδιών”: Ο Αρχιμανδρίτης Δρ. Απόστολος Καβαλιώτης σε μία εκ βαθέων συνέντευξη στο Infokids.gr

Ένας άνθρωπος του Θεού – ένας άνθρωπος για τους ανθρώπους: Ο Αρχιμανδρίτης Απόστολος Καβαλιώτης, με τον οποίο είχαμε τη χαρά και την τιμή να επικοινωνήσουμε, αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα κληρικού και επιστήμονα, με απεριόριστη αγάπη στην καρδιά του ιδιαίτερα για τα παιδιά -και δη τα διαφορετικά παιδιά.

Είναι Παιδαγωγός – Θεολόγος, με PhD και post-doc στο διάχυτο αναπτυξιακό φάσμα και στην ψυχική ανθεκτικότητα των γονέων παιδιών με διάχυτο αναπτυξιακό φάσμα. Διδάσκει ειδική αγωγή στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και εξειδικεύτηκε στον αυτισμό στο Πανεπιστήμιο Harvard. Υπηρετεί στην Μητρόπολη Αλεξανδρούπολης και είναι Διευθυντής του Γραφείου Ευρωπαϊκής Διασύνδεσης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.

Η αφορμή, όμως, για να μιλήσουμε μαζί του, ήταν τα δύο παιδικά του βιβλία (και τα άλλα δύο που ετοιμάζονται), τα οποία κυκλοφορούν ήδη από τις Εκδόσεις Παπαζήση. Διαβάστε τι μας είπε για την ενασχόλησή του αυτή, για τα δικά του παιδικά χρόνια, για τον εθελοντισμό του στον ΟΗΕ και την συνεργασία του με κορυφαίες προσωπικότητες, όπως η Μητέρα Τερέζα και ο Νέλσον Μαντέλα, καθώς και για το πώς συνδυάζεται η Επιστήμη με τον Θεό.

“Δυσλεξία και εκπαίδευση”, “Σύνδρομο Down”, “Ο ρόλος της γυναίκας στις μουσουλμανικές κοινότητες”… Στα βιβλία σας δίνετε έμφαση στην διαφορετικότητα. Έχετε πει σε συνέντευξή σας, ότι “Η διαφορετικότητα είναι δικαίωμα και όχι υποχρέωση”. Ποιο είναι το μήνυμα που φιλοδοξείτε να λάβουν οι γονείς μέσα από αυτά;

Ασχολούμαι με την ειδική αγωγή και την αναπηρία, καθώς διδάσκω και στο Πανεπιστήμιο, για πάρα πολλά χρόνια, οπότε έχω καταλάβει, ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να προσπαθούμε να βρούμε λύσεις τόσο για την ένταξη και ενσωμάτωση των παιδιών με αναπηρία (και γενικά των αναπήρων) όσο και για την δική μας κατανόηση του πώς θα εντάξουμε έναν ανάπηρο στη δική μας ζωή.

Όταν ασχολείσαι με παιδιά με αναπηρία, υπάρχει μέσα σου ένας προγραμματισμός, ότι πρέπει να βοηθήσεις είτε τα ίδια, είτε τα παιδιά γενικής εκπαίδευσης και περισσότερο τους γονείς. Στην προσπάθεια αυτή να βοηθήσουμε τα παιδιά να δουν με ποιον τρόπο μπορούν να εντάξουν έναν συμμαθητή τους στη ζωή τους, την σχολική και την κοινωνική, με ποιον τρόπο θα μπορούσαμε να το βοηθήσουμε, αλλά και με ποιον τρόπο θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε τους γονείς να συνεργαστούν με τα παιδιά τους, προέβην στην συγγραφή βιβλίων με θέμα τον Αυτισμό, το Σύνδρομο Down, το Σύνδρομο Asperger, με την Επαγγελματική Απασχόληση της Μουσουλμάνας Γυναίκας, αλλά και με τον Θηλασμό και την επίδρασή του τόσο στην ψυχοδιανοητική ανάπτυξη τόσο των παιδιών με αναπηρία όσο και των τυπικών παιδιών.

Οι περισσότεροι από όλους εμάς που πιθανώς δεν έχουμε κάποια αναπηρία δεν έχουμε θυσιάσει καμία ελευθερία μας για χάρη των “διαφορετικών” ανθρώπων -έχει έρθει η ώρα. Η προσπάθειά μας δεν είναι μόνο να σκεφτούμε τι έκανε διαφορετικό έναν άνθρωπο, αλλά και να τον εντάξουμε. Γιατί αν εντάξουμε έναν άνθρωπο με οποιαδήποτε αναπηρία στη ζωή μας, τότε είναι σίγουρο ότι θα καταλάβουμε ότι η διαφορετικότητα είναι δικαίωμα.

“Θυμήσου πόσο μου έλειψες”: Είναι το πρώτο παιδικό βιβλίο στη φαρέτρα σας, το οποίο μιλά για τη σημασία του να εκδηλώνουμε τα συναισθήματά μας, και τώρα έρχεται το δεύτερο “Ένα μήνυμα για εσένα”. Πιστεύετε, ότι η επιστροφή στα παιδικά μας χρόνια θα μας βοηθήσει να σώσουμε ό,τι καταστρέφουμε στο περιβάλλον;

Έπειτα από 13 πανεπιστημιακούς τόμους, είναι η πρώτη φορά που επιχείρησα να γράψω παραμύθια και το έκανα γράφοντας 4 μέσα στην περίοδο του κορωνοϊού. Εκδόθηκε το πρώτο, το “Θυμήσου πόσο πολύ μου έλειψες”, το οποίο όχι μόνο κυκλοφόρησε, αλλά και βραβεύτηκε, και εκδίδεται τώρα το δεύτερο, από τον Εκδοτικό Οίκο Παπαζήση, το οποίο έχει τίτλο “Ένα μήνυμα για εσένα”. Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο στη μητέρα μου, η οποία αγαπούσε πάρα πολύ το περιβάλλον και πάντα έλεγε, ότι ‘αν φυτέψουμε περισσότερα δέντρα είτε στη χώρα μας είτε σε άλλες χώρες τότε είναι βέβαιο ότι θα μπορέσει να υπάρξει μια γαλήνη και μια ηρεμία ανάμεσα στη δημοκρατία τον πολιτισμό και τον άνθρωπο’. Επειδή είμαι εθελοντής στον ΟΗΕ και βρέθηκα σε πάρα πολλές χώρες, η καταστροφή του περιβάλλοντος εκεί δίνει τη δυνατότητα σε όλους εμάς να σκεφτούμε επίσημα, ότι το φύτεμα ενός δέντρου μπορεί να αλλάξει την ισορροπία όλου του πλανήτη! Γι’αυτό και ζητούμε από τα παιδιά, στο δεύτερο αυτό παραμύθι, μέσω της παιδικής τους καρδιάς, να δώσουν τη δυνατότητα στους μεγαλύτερους και στους ίδιους να αγαπήσουν το περιβάλλον και να χτίσουμε όλοι μαζί ένα περιβάλλον χωρίς πολέμους και χωρίς τόση πολλή ρύπανση.

Στο βιβλίο σας για τον θηλασμό, το οποίο βραβεύτηκε από το Βατικανό και απο τον ΠΟΥ, καταλήγετε στο συμπέρασμα: “όταν ο θηλασμός περάσει το 6μηνο βλέπουμε, ότι υπάρχει αντίστροφη μέτρηση όσον αφορά το ΙQ, δηλαδή την αντιληπτική ικανότητα.” Τι εννοείτε με αυτό;

Έπειτα από μια τεράστια έρευνα που κάναμε σε 32 χώρες, με γενετιστές και με ειδικούς γιατρούς από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και της Αθήνας, ανακαλύψαμε, ότι ναι μεν είναι υποχρεωτικός ο μητρικός θηλασμός από τον ΠΟΥ, έχουμε παρατηρήσει, όμως, ότι όταν ξεπερνάει το 6μηνο και πάει στον ένα ή στα δύο χρόνια και έχουμε μία αντιληπτική ικανότητα που είναι στο κατώτατο φυσιολογικό, βλέπουμε ότι το μητρικό γάλα λόγω της ταυρίνης και πολλών άλλων ενεργών συστατικών του εγκεφάλου δίνουν μία ώθηση στο IQ, δηλαδή αρχίζουμε και “ανεβαίνουμε σκαλοπάτια”. Βλέπουμε, δηλαδή, ότι η σημασία του μητρικού γάλακτος, όταν ξεπερνά το 6μηνο δείχνει διαφορά και στην αντιληπτική ικανότητα.

Ο θηλασμός, λοιπόν, δεν είναι σημαντικός μόνο για τη σχέση μητέρας-παιδιού, αλλά και για την εξέλιξη του παιδιού.

Πάμε τώρα στα παιδικά και νεανικά σας χρόνια. “Όταν γεννιέσαι μέσα στην αγάπη προσφέρεις αγάπη” έχετε πει σε συνέντευξή σας. Ήταν αυτό, λοιπόν, που σας οδήγησε στους κόλπους της Εκκλησίας;

Νομίζω ότι όταν κάποιος θέλει να γίνει κληρικός, αυτό είναι μια κλήση από τον Θεό. Βεβαίως εγώ στην οικογένειά μου δέχθηκα πάρα πολλή αγάπη και όπου συναντιέται η αγάπη και η προσφορά γεννιέται κάτι σημαντικό, το βίωμα αυτό μου έδωσε την δυνατότητα να γίνω κληρικός.

Στα 18 σας γίνατε εθελοντής στην Καλκούτα στον ΟΗΕ με τη Μητέρα Τερέζα, έπειτα στο Γιοχάνεσμπουργκ με αποστολές του Νέλσον Μαντέλα, στην Γιουγκλοσλαβία όπου ζήσατε με την Πριγκίπισσα Νταινα περίπου 6 μήνες. Μιλήστε μας για την εμπειρία σας τότε και πώς παίρνει απόφαση ένας τόσο νέος άνθρωπος να γυρίσει τον κόσμο και να αφιερωθεί στη φιλανθρωπία;

Όλο αυτό έγινε ‘για πλάκα’. Όταν ετοίμαζα την επιστολή μου και την υπέβαλλα, ούτε καν φανταζόμουν ότι θα έπαιρνα την εντολή να βρεθώ στον ΟΗΕ και να υπηρετήσω στην Ινδία και την Καλκούτα, παρότι φοιτητής στην Ελλάδα, όμως αυτό ήταν που μου έδωσε μια σημαντική δυνατότητα: Την πρώτη ημέρα που βρέθηκα εκεί είπα θα επιστρέψω πίσω, γιατί, ξέρετε, οι περισσότεροι νέοι είμαστε και καλοπερασάκηδες! Τότε η Μητέρα Τερέζα με τις Αδελφές του Ελέους γύρισαν και με ρώτησαν ‘Αγαπάς τον Θεό;’, είπα ‘Νομίζω ότι Τον αγαπάω’, και μου έδειξαν τα παιδιά με την φυματίωση, με τη λέπρα και τα παιδιά που έμπαιναν μέσα στο Motherhouse, δηλαδή στο σπίτι της Μητέρας Τερέζας. Συνέχισε, λοιπόν, λέγοντάς μου: ‘Μην ψάχνεις να τον βρεις κάπου, ξανθό και γαλανομάτη, ο Θεός είναι στο πρόσωπο των παιδιών και των λεπρών’. Εκεί λησμόνησα τον εαυτό μου και αποφάσισα να συνεχίσω. Ήταν μια μεγάλη στιγμή, παρότι τόσο η γιαγιά μου όσο και η μητέρα μου μου είχαν μάθει το νόημα της προσφοράς. Εκεί, όμως, βρήκα το δικό μου νόημα.

Καταλαβαίνουμε από τα λεγόμενά σας, ότι η σχέση σας με τη μητέρα σας πρέπει να ήταν καθοριστική στην πορεία σας. Μιλήστε μας για την Ελληνίδα μητέρα και τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στις νέες μαμάδες σήμερα;

Η Ελληνίδα μάνα είναι ηρωίδα μάνα γιατί είναι εργαζόμενη, υποστηρικτής των ιδεών της οικογένειας, προσπαθεί να είναι και μητέρα και σύντροφος και σύζυγος και παιδαγωγός, άρα τα καλύπτει όλα, όπως βέβαια και ο πατέρας. Το ζήτημα είναι να μάθουμε να εκτιμήσουμε. Αν μάθουμε να εκτιμούμε την ύπαρξη της γυναίκας στο σπίτι, τότε θα μάθουμε να την εκτιμούμε και ως μάνα. Ο στίχος του Σολωμού τα λέει όλα: Μάνα το χάδι και το φιλί σου, κρύβουνε χίλιους λυτρωμούς. Η ζωή της μάνας εξαρτάται από τα παιδιά και η ζωή των παιδιών εξαρτάται από τη ζωή της μάνας. Μόνο με σεβασμό πρέπει να στεκόμαστε στη μάνα -ειδικά στη σημερινή μάνα που προσπαθεί να τα συνδυάσει όλα.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να πω, ότι η Δόμνα Μιχαηλίδου, η νέα υφυπουργός Εργασίας, έδωσε μεγάλη σημασία στην εργαζόμενη μητέρα, το γνωρίζω γιατί γίνομαι κοινωνός του έργου της σε υποβαθμισμένες περιοχής της Ελλάδος και δη της Αθήνας. Το μήνυμά μου για τη σημερινή μητέρα, λοιπόν, είναι ότι όλοι μας πρέπει να την στηρίξουμε. Η μάνα είναι ελπίδα, δύναμη, ζωή, φως και όλοι έχουμε μια μάνα δίπλα μας, είτε ζει είτε όχι. Αν της δώσουμε αξία, θα δώσουμε αξία στον ίδιο μας τον εαυτό.

Βλέπουμε, ότι στην πορεία σας υπάρχει απόλυτη ισορροπία διεπιστημονικότητας και θρησκείας, δύο δρόμοι που πολύ συχνά όχι μόνο δεν συναντιούνται, αλλά και συγκρούονται. Και αυτός είναι και ο λόγος που πολλές φορές μορφωμένοι πολίτες μένουν μακριά από την εκκλησία. Ποια είναι η θέση σας σε αυτό; Ποια κενά της επιστήμης έρχεται να καλύψει η θρησκεία;

Σε εμένα δεν υπήρξε καμία αντίκρουση ανάμεσα στην Πίστη μου και την Επιστήμη μου. Άλλο το ένα και άλλο το άλλο, αλλά πρέπει να έχεις καθαρό μυαλό και καθαρή σκέψη για να προχωρήσεις σε αυτό. Αν ανακαλύψω κάτι μέσω των ερευνών, δεν σημαίνει ότι χάνεται η Πίστη μου, ίσα-ίσα θα γίνει πιο δυνατή ώστε να μου επιτρέψει να συνεχίσω περισσότερο. Σε κάθε επιστημονικό μου διάβα, μικρό ή μεγάλο, πάντοτε ήταν ο Θεός αυτός που σκίαζε τη ζωή μου. Άρα για ποιον λόγο να πω ότι υπάρχει αντίκρουση συμφερόντων ή ότι ένας επιστήμονας δεν μπορεί να πιστεύει; Όχι. Έχουμε ανάγκη από τον Θεό. Έχουμε ανάγκη από το να στεκόμαστε και να πατάμε γερά στα πόδια μας. Και κάποιος που πατά γερά στα πόδια του οφείλει να ομολογεί ότι είναι παιδί του Θεού. Δεν μιλάμε για θρησκοληψία, δεν υπήρξα ποτέ θρησκόληπτος, όμως το αυτονόητο είναι ότι δίπλα μας πάντοτε, και πάνω από εμάς και κάτω από εμάς, υπάρχει ο Θεός. Άρα αν εγώ τον Θεό τον εισαγάγω στην δική μου επιστήμη και έρευνα, τα αποτελέσματα θα είναι πιο αντικειμενικά.

Και κάτι τελευταίο, ο Θεός είναι στο πρόσωπο των ανθρώπων: Αν συναντήσουμε τον Θεό στο πρόσωπο των συνανθρώπων μας, τότε θα κατανοήσουμε γιατί πρέπει να αγαπάμε τον Θεό. Γιατί αγαπώντας τον άνθρωπο, αγαπάμε τον Θεό. Πρέπει να μάθουμε να βλέπουμε τον Θεό, με το πρίσμα του συνανθρώπου μας.