- Infokids.gr - https://www.infokids.gr -

Ποιος ήταν ο Stephen Hawking, μαμά; 7 καλοί λόγοι για να τον γνωρίσει το παιδί σας

Δεν χρειάζεται να παρακολουθεί στενά κανείς τις εξελίξεις στις φυσικές επιστήμες για να γνωρίζει τον Stephen Hawking, τον κορυφαίο θεωρητικό φυσικό και κοσμολόγο, ο οποίος έφυγε από τη ζωή σήμερα το ξημέρωμα [2]. Αν δεν έχει πέσει στα χέρια σας το bestseller βιβλίο του «Το χρονικό του Χρόνου [3]» (1988) , το πρώτο «εκλαϊκευτικό» βιβλίο του που εξηγεί με απλουστευμένο τρόπο τι είναι κβαντική φυσική και οι μαύρες τρύπες του σύμπαντος, είναι πιθανό να τον έχετε πετύχει σε guest εμφανίσει του “Star Trek”, ενώ -αν δεν το έχετε κάνει ακόμα, κάντε το!- σίγουρα απολαύσατε την ταινία «The Theory of Everything» που περιγράφει τη ζωή του, η οποία μάλιστα χάρισε στον Eddie Redmayne το Όσκαρ Ά Ανδρικού για την συγκλονιστική ερμηνεία του.

Και τι ζωή… πόσα έχει να μας μάθει από αυτήν:

Ένας κακός μαθητής με ένα πολύ γερό μυαλό

Ο Hawking γεννήθηκε υγιής τον Ιανουάριο του 1942, στην Οξφόρδη του Ηνωμένου Βασιλείου. Ήταν ένα μέτριος, αν όχι κακός, μαθητής, ο οποίος ωστόσο είχε έντονο ενδιαφέρον για το πώς λειτουργούν τα πράγματα (π.χ. «έλυνε» ρολόγια και ραδιόφωνα για να δει πώς δουλεύουν μέσα) –παραδέχεται, ωστόσο, ότι δεν ήταν πολύ καλός στο να τα ξαναμοντάρει. Παρά τους κακούς του βαθμούς, όμως, οι δάσκαλοί του «έβλεπαν», ότι πρόκειται για ένα ιδιοφυΐες παιδί –το ψευδώνυμό του, άλλωστε, ήταν Einstein. Επίσης, όταν στο Λύκειο χρειάστηκε να φέρει καλούς βαθμούς για να πάρει υποτροφία για το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, επειδή ο πατέρας του δεν είχε τα χρήματα για να τον στείλει, τα κατάφερε και με το παραπάνω.

Με το ζόρι γιατρός… δεν γίνεσαι!

Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι ο πατέρας τον έστειλε εκεί για να σπουδάσει γιατρός, ωστόσο ο Hawking είχε ξεχωριστή έφεση στα Μαθηματικά –το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όμως, δεν είχε ξεχωριστό τμήμα Μαθηματικών, οπότε συμβιβάστηκε σπουδάζοντας Φυσική. Στο πλαίσιο αυτό, επικεντρώθηκε στα μεγάλα ερωτήματα του κόσμου, γι’αυτό και ειδικεύτηκε στην Κοσμολογία, η οποία μελετά το σύμπαν συνολικά, γιατί, όπως ο ίδιος είχε πει: «η φυσική των σωματιδίων είναι σαν τη βοτανική –έχει όλα αυτά τα μέρη, αλλά καθόλου θεωρία». Αγαπημένο του χόμπι στο Πανεπιστήμιο ήταν η κωπηλασία, στην οποία παρά τη μη αθλητική του φιγούρα, ήταν αρκετά καλός!

«Πάντα υπάρχουν και χειρότερα»…

Στα 21 του ο Hawking διαγνώστηκε με τη νόσο του κινητικού νευρώνα (αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση). Τα πρώτα συμπτώματα ήταν μια γενικότερη αστάθεια που τον έκανε συχνά να παραπατά. Πριν την διάγνωση, ωστόσο, και χωρίς να γνωρίζει τη σοβαρότητα της ασθένειάς του, είχε ήδη γνωρίσει τη μέλλουσα γυναίκα του, τη Jane Wilde. Όπως η ίδια λέει, την κέρδισε «η αίσθηση του χιούμορ του και η ανεξάρτητη προσωπικότητά του». Στο νοσοκομείο οι γιατροί του είπαν, ότι καθώς σταδιακά θα άρχιζε να χάνει τον έλεγχο των μυών σε όλο του το σώμα, θα του απέμεναν πολύ λίγα χρόνια ζωής (ανατρέποντας κάθε πιθανότητα, έζησε μέχρι τα 76). Στην αυτοβιογραφία του, ο Hawking λέει, ότι μετά το σοκ για την υγεία του, αναρωτήθηκε γιατί συνέβη σε εκείνον κάτι τέτοιο –μετά, όμως, είδε ένα παιδί που πέθαινε από λευχαιμία στο νοσοκομείο και αυτό τον έκανε να συνειδητοποιήσει, ότι πάντα υπάρχουν και χειρότερα. Βρήκε, λοιπόν, σταδιακά την αισιοδοξία του, αρραβωνιάστηκε τη Jane και, όπως λέει, αυτό του έδωσε «έναν λόγο για να ζει».

«Το σύμπαν δεν έχει όρια»

Αυτή η θεωρία ήταν μία από τις σπουδαιότερες που εισήγαγε ο Hawking, μαζί με τον Jim Hartle το 1983. Για να οδηγηθούν εκεί, συνδύασαν τις έννοιες της κβαντικής μηχανικής (συμπεριφορά μικροσκοπικών σωματιδίων) και της γενικής σχετικότητας (τη θεωρία του Einstein για τη βαρύτητα και το πώς οι μάζες καμπυλώνουν στο διάστημα). Για να κατανοήσουμε εμείς, οι κοινή θνητοί, αυτή τη θεωρία, ο Hawking προτείνει να σκεφτούμε το σύμπαν σαν την επιφάνεια της Γης. Ως μια σφαίρα, μπορείς να πας προς κάθε κατεύθυνση πάνω στην επιφάνεια της γης και να μην φτάσεις ποτέ σε καμία άκρη ή σε κανένα σύνορο που θα υποδήλωνε, ότι η Γη τελειώνει. Η διαφορά, βέβαια, είναι, ότι η επιφάνεια της Γης είναι δισδιάστατη, ενώ το σύμπαν τετραδιάστατο. Στο πλαίσιο της θεωρίας του, επίσης, ο ίδιος έχει πει, ότι το σύμπαν, μπορεί να μην έχει όρια, αλλά είναι πεπερασμένο στον χωροχρόνο, οπότε κάποια στιγμή θα καταρρεύσει (αλλά μην αγχώνεστε, γιατί αυτό θα αργήσει περίπου 20 δισεκατομμύρια χρόνια να γίνει).

Τι είναι, τέλος πάντων, αυτές οι μαύρες τρύπες;

Το 2004 ο Hawking παραδέχτηκε, ότι στο σύμπαν υπάρχουν μαύρες τρύπες. Τι σημαίνει αυτό; Τα αστέρια είναι γιγαντιαία –έχουν τόση πολλή μάζα που η βαρύτητά τους είναι πάντα τρομερά ισχυρή. Όλα καλά μέχρι εδώ, αρκεί το αστέρι να συνεχίζει να «καίει» το πυρηνικό καύσιμό του, εκλύοντας την ενέργειά του πτος τα έξω και έτσι αντισταθμίζοντας την βαρύτητα. Ωστόσο, όταν ένα ογκώδες αστέρι «πεθάνει» ή «καεί εντελώς», τότε γίνεται η βαρύτητα ισχυρότερη δύναμη και αναγκάζει το αστέρι να καταρρεύσει, δημιουργώντας στο σημείο εκείνο μια μαύρη τρύπα.

…και συγγραφέας παιδικού βιβλίου!

Στη μακρόχρονη πορεία του στη Φυσική, ο Hawking βραβεύτηκε αμέτρητες φορές για το έργο του, έλαβε τιμητικές διακρίσεις, κορυφαίους ακαδημαϊκούς τίτλους –αλλά, δυστυχώς, ποτέ ένα Νόμπελ. Άφησε, όμως, πίσω του, πέρα από το τεράστιο επιστημονικό έργο του, τρία σπουδαία παιδιά και πολλά «μαθήματα» για όλους μας, μικρούς και μεγάλους. Μάλιστα, κάτι που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, το 2007 ο Hawking έγραψε μαζί με τον κόρη του ένα παιδικό βιβλίο, «Το μυστικό κλειδί του Τζορτζ για το σύμπαν [4]» που θα βρείτε στις εκδόσεις Λιβάνη. Στη φανταστική αυτή ιστορία, ένα μικρό αγόρι, ο George, επαναστατεί ενάντια στην σποστροφή των γονιών του προς την τεχνολογία, ενώ βρίσκει έναν υπολογιστή που του δίνει την δυνατότητα να δει και να εισέλθει στο… διάστημα! Στο μεγαλύτερο μέρος του, το βιβλίο εξηγεί δύσκολες έννοιες της φυσικής, από τις μαύρες τρύπες, έως τις απαρχές της ζωής, και έγινε τόσο αγαπητό που έπειτα από αυτό ακολούθησαν δύο ακόμα συνέχειες (τις οποίες, όμως, δεν θα βρείτε ακόμα στην Ελλάδα).

Το διάστημα και οι… εξωγήινοι!

Το 2007, στα 65 του, ο Stephen Hawking ταξίδεψε στο διάστημα, σε μία μοναδική εμπειρία ζωής που τον απελευθέρωσε για λίγο από το αναπηρικό του καροτσάκι. Ο ίδιος είπε πως πάντα ονειρευόταν να κάνει κάτι τέτοιο, ωστόσο  λόγω της πιθανότητας παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας ή πυρηνικού πολέμου, υποστηρίζει πως το μέλλον του ανθρώπινου γένους (αν θα υπάρξει μέλλον!) θα είναι στο διάστημα –ελπίζει δε, ότι τα τουριστικά ταξίδια εκεί, θα γίνουν κάποια στιγμή πιο προσιτά στο ευρύ κοινό. Εκεί, άλλωστε, δεν είναι απίθανο να συναντήσουμε και πρωτόγονη εξωγήινη ζωή, αλλά και έξυπνα όντα –το σύμπαν, άλλωστε, είναι τόσο μεγάλο!

Για την ιστορία: σαν σήμερα που έφυγε ο Hawking, το 1879 γεννήθηκε ο «πατέρας» της θεωρίας της σχετικότητας Albert Einstein. Επίσης, την ημέρα που γεννήθηκε ο Hawking είναι η επέτειος από τα 300 χρόνια του θανάτου του Γαλιλαίου.

*με πληροφορίες από το science.howstuffworks.com