MENU
Τον κώδωνα του κινδύνου σημαίνουν για μία ακόμη φορά οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα για την κατάσταση που επικρατεί στους καταυλισμούς προσφύγων, στέλντοντας ηχηρό μήνυμα προς την Ευρώπη «να μην υπάρξουν ξανά άλλες Μόριες».
Οι ιστορίες παιδιών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας χάρη στους ΓΧΣ είναι ανατριχιαστικές: μικρά παιδιά που θέλουν να βάλουν τέλος στη ζωή τους, άνθρωποι που ζουν συνωστισμένοι ανάμεσα στα σκουπίδια και σε αρουραίους.
Οι εικόνες στους καταυλισμούς παραμένουν ίδιες: άθλιες συνθήκες διαβίωσης, άνθρωποι που αρρωσταίνουν, ταλαιπωρούνται ενώ βλέπουν τα δικαιώματά τους να καταπατώνται.
Τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων, που επικρατούν εν μέσω πανδημίας στους καταλισμούς, περιέγραψαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, κατά την ενημερωτική διαδικτυακή συζήτηση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 1η Οκτωβρίου.
«Η κατάσταση είναι άθλια»
«Οι εικόνες που βλέπουμε σήμερα στους καταυλισμούς είναι οι ίδιες επαναλαμβανόμενες εικόνες ανθρώπων που αναζητούν ασφαλές καταφύγιο, που διαβιούν σε άθλιες συνθήκες, αρρωσταίνουν, ταλαιπωρούνται και βλέπουν τα δικαιώματα τους να καταπατούνται σταδιακά τα τελευταία χρόνια» τόνισε η Γενική Διευθύντρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Χριστίνα Ψαρρά.
«Η πρόσφατη φωτιά στη Μόρια είναι αποτέλεσμα μίας κατάστασης που οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν έχουμε σταματήσει να καταγγέλλουμε εδώ και χρόνια. Μια κατάσταση που έγινε πιο αφόρητη και ασφυκτική μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κοροναϊού και τους αυξημένους περιορισμούς των μετακινήσεων που επιβλήθηκαν στον προσφυγικό πληθυσμό. Τη φωτιά που κατέστρεψε τη Μόρια ακολούθησαν ευρωπαϊκές υποσχέσεις πως δεν θα υπάρξουν άλλες Μόριες. Κάτι τέτοιο όμως είναι εντελώς αναληθές, καθώς ήδη στη Λέσβο έχει δημιουργηθεί ένας νέος καταυλισμός στο Καρά Τεπέ, ενώ συγχρόνως υπάρχουν πολλές άλλες Μόριες, όπως στο Βαθύ της Σάμου όπου 4.500 άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν ανάμεσα στα σκουπίδια και τους αρουραίους. Η πρόσφατη πυρκαγιά κατέδειξε μία εμμονή Ελλάδας και Ευρώπης στα ίδια λάθη, μία τιμωρητική πρακτική και την παντελή απουσία θέλησης και διάθεσης για εφαρμογή μιας πολιτικής ένταξης» πρόσθεσε.
«Δεν λέμε ότι η κατάσταση είναι εύκολη, είναι όμως διαχειρίσιμη. Με το νέο καταυλισμό στο Καρά Τεπέ που στήθηκε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, μας απέδειξαν τα γρήγορα αντανακλαστικά τους όταν θέλουν να δράσουν με βάση τις αποτυχημένες πολιτικές τους. Είναι τουλάχιστον υποκριτική η στάση ορισμένων κρατών – μελών να ανακοινώνουν ότι θα δεχτούν 20 ή 50 ασυνόδευτα παιδιά, όταν υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι με τεράστιες ανάγκες εγκλωβισμένοι στα ελληνικά νησιά. Καλούμε την ΕΕ να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες της. Είμαστε σε οριακό σημείο».
Ανησυχία για τις παιδικές ψυχώσεις – Αυτοτραυματίζονται, βλέπουν εφιάλτες
Οι ιστορίες μικρών παιδιών που αναβιώνουν τον εφιάλτη του πολέμου σοκάρουν. Ένας καταυλισμός – κόλαση που δεν κατάφερε να «φιλοξενήσει» ποτέ τις 12.000 ψυχές ανθρώπων, ανάμεσα τους 4.000 παιδιά.
Για τα παιδιά αυτά, ό,τι ζούσαν το πρωί στον καταυλισμό ερχόταν το βράδυ σαν εφιάλτης στον ύπνο τους.
Η ψυχολόγος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Κατερίνα Σραχούλκοβα, μοιράζεται κάποιες ιστορίες παιδιών που την επισκέφτηκαν και που και μόνο αυτές θα έπρεπε να αρκούν ώστε «καμία Μόρια να μην ξαναγεννηθεί ποτέ από τις στάχτες της.»
«Με μία κόκκινη σφραγίδα, που ορίζει ότι δεν μπορεί να φύγει από το νησί, το γραφείο μετανάστευσης έκλεισε προσωρινά τον φάκελό της. Της έδωσε ραντεβού, για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου, τον Ιούλιο του 2021, σχεδόν σε έναν χρόνο από τώρα.
Μέχρι τότε το μικρό κορίτσι θα συνεχίζει να ξυπνά τη νύχτα από εφιάλτες, ξαναζώντας την εμπειρία του βιασμού στη χώρα της, αλλά και στο ταξίδι της για την Ελλάδα.
Με επισκέπτεται τακτικά για να μοιραστεί τους φόβους της και να αναζητήσει βοήθεια. Ζωγραφίζει στο χαρτί αυτά που βλέπει στον ύπνο της και προσπαθεί να τα αλλάξει. Να εφεύρει κάτι που θα την προστατεύσει από όσα συμβαίνουν στο όνειρό της.
Συζητάμε τι μέτρα ασφαλείας μπορεί να πάρει για να προστατευθεί. Δεν είναι και πολλά αυτά που μπορεί να κάνει: Να μην βγαίνει από τη σκηνή της το βράδυ, ούτε καν για να πάει στην τουαλετα, και να συνοδεύεται από άλλα κορίτσια όσο είναι δυνατόν.
Δεν είναι πολλά αλλά συμφωνήσαμε οτι θα τα σκέφτεται πριν πέσει για ύπνο…»
«Οι μέρες τους είναι άδειες, ατελείωτες, χωρίς εκπαίδευση, χωρίς δραστηριότητες. Είναι δύο αδελφές και οι δύο στην αρχή της εφηβείας τους. Βρίσκονται στον καταυλισμό μαζί με τους γονείς τους εδώ και αρκετούς μήνες. Προέρχονται από μία χώρα που εδώ και δεκαετίες είναι σε πόλεμο.
Η μικρότερη αυτοτραυματίζεται. Επιβιώνει κάνοντας κακό στον εαυτό της. Η μεγαλύτερη … κάνει σχέδια για το πώς θα αυτοκτονήσει. Καμία από τις δύο δεν πιστεύει ότι θα φύγουν ποτέ από τη Μόρια.
Τα παιδιά που αυτοτραυματίζονται λένε συχνά οτι νιώθουν βαθιά μέσα τους έναν δυνατό πόνο που δεν μπορούν να ελέγξουν. Χαρακώνοντας το σώμα τους, προκαλούν τα ίδια τον πόνο και άρα νομίζουν πως με αυτόν τον τρόπο μπορούν να τον ελέγξουν. Μέσα από τον σωματικό πόνο προσπαθούν να απαλύνουν τον ψυχικό πόνο.
«Βλέπουν τέρατα στο δρόμο»
Από την πλευρά της η Δήμητρα Χασιώτη, ψυχολόγος στην κλινική των ΓΧΣ στη Λέσβο, εξήγησε ότι «είναι κάτι που παρατηρούμε τώρα και σύμφωνα με το ιστορικό τους δεν υπήρχε πριν».
Όπως περιέγραψε, «από τη στιγμή που τα παιδιά δεν μπορούν να δώσουν ένα όραμα σε αυτό που πολεμάνε να κερδίσουν, τότε μπορεί να ανακατασκευάσουν νοητούς εχθρούς, για παράδειγμα σε ένα φάσμα αντιδραστικής ψύχωσης μπορεί να βλέπουν ένα τέρας στο δρόμο, που να τους δίνει εντολές αυτοτραυματισμού».
Η κ. Χασιώτη δεν μπόρεσε να τοποθετήσει χρονικά το πότε συντελέσθηκε η αύξηση των περιστατικών, ωστόσο την απέδωσε στις συνθήκες διαβίωσης των παιδιών στο νησί. «Τον τελευταίο καιρό αυτές οι συνθήκες και αυτές οι αλλαγές, οι εσωτερικοί εκτοπισμοί από ένα μέρος στο άλλο σε συνδυασμό με το ταξίδι μπορεί να ξυπνήσουν όλες τις προηγούμενες τραυματικές εμπειρίες τους».
Τέλος, περιέγραψε συχνές αντιδράσεις εσωτερικής απομόνωσης των παιδιών, τα οποία δεν αλληλοεπιδρούν με άλλα παιδιά ή ακόμα και με τις οικογένειές τους.
