- Infokids.gr - https://www.infokids.gr -

Σου λέει, λοιπόν, το παιδί σου ότι έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης… : Μία δύσκολη κουβέντα με τον ψυχολόγο Σ. Αλεβίζο

Όσο σοκαριστικές κι αν είναι οι μαρτυρίες νέων ανθρώπων που έπεσαν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή παρενόχλησης στα παιδικά τους χρόνια, άλλο τόσο μας κάνει να φρίττουμε η αντιμετώπιση αυτών από ορισμένους γονείς. Η εξομολόγηση του ηθοποιού Δημήτρη Μοθωναίου [2], για παράδειγμα, ο οποίος έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από άτομο του οικογενειακού περιβάλλοντος όταν ήταν μόλις 6 ετών, και το γεγονός, ότι οι γονείς του προσπάθησαν να υποβαθμίσουν το γεγονός μας άφησε με το στόμα ανοιχτό. Κι όμως, είναι αμέτρητα τα παιδιά που βρίσκονται σε αυτή την τραγική θέση. Ακόμα και στις μέρες μας που οι γονείς υποτίθεται πως είναι πιο «ψυλλιασμένοι» και ανοιχτόμυαλοι…

Πώς είναι δυνατόν να σου λέει το παιδί σου, ότι έπεσε θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης και να μην το πιστεύεις; Στον αντίποδα, τι πρέπει να κάνει ένας γονιός, τη στιγμή που το παιδί του θα του κάνει μία τόσο σοβαρή αποκάλυψη;

Επικοινωνήσαμε με τον ψυχολόγο του Χαμόγελου του Παιδιού [3] κ. Στέφανο Αλεβίζο, ο οποίος με τη μεγάλη πείρα του σε περιστατικά παιδιών (και γονιών) που έχουν βρεθεί σε αυτή τη θέση, έδωσε τις απαντήσεις που κάθε γονιός πρέπει να γνωρίζει:

«Είναι πολύ πιθανό η πρώτη αντίδραση του γονιού σε ένα τέτοιο περιστατικό να είναι άρνηση»

«Είναι πολύ πιθανό, όταν το παιδί αποκαλύπτει στον γονιό, ότι έχει πέσει θύμα κακοποίησης ή παρενόχλησης από άτομο του οικογενειακού περιβάλλοντος, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα γνωρίζει και ο ίδιος ο γονιός, η πρώτη του αντίδραση να είναι άρνηση. Αυτό και γιατί δεν θέλει να πιστέψει, ότι ο αδερφός (η αδερφή), πατέρας του κ.ο.κ. συμπεριφέρθηκε με αυτόν τον τρόπο, αλλά και γιατί δεν θέλει να πιστέψει, ότι κάτι τέτοιο συνέβη στο παιδί του.

Παίζουν ρόλο, βέβαια, και τα δίκτυα επικοινωνίας του παιδιού με τον γονέα, το πόσο ανοιχτά είναι, ώστε ο γονιός να ακούσει και να πιστέψει το παιδί.

Σε έναν μικρότερο βαθμό, αν ένα παιδί μπορεί να κακοποιείται από τον πατέρα και το αποκαλύψει στη μητέρα, συμβαίνει η μητέρα να αρνείται την ύπαρξη αυτής της κακοποίησης γιατί πιθανά να είναι και η ίδια θύμα και να μην ξέρει πώς να διαχειριστεί αυτή την κατάσταση», μας λέει ο κ. Αλεβίζος.

Τι κάνουμε όταν το παιδί μας εξομολογείται ότι έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης ή παρενόχλησης

Σύμφωνα με τον κ. Αλεβίζο, είναι τρία τα βασικά βήματα που πρέπει να κάνουμε, αν έρθει το παιδί μας σε εμάς με μία τόσο σοβαρή εξομολόγηση:

Το πιστεύουμε

«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε, όταν ένα παιδί μας αποκαλύπτει την κακοποίησή του είναι να το πιστέψουμε. Πάντα ξεκινάμε με δεδομένο, ότι το παιδί μας λέει την αλήθεια. Φυσικά και ένα μέρος παιδιών δεν λένε την αλήθεια, είτε επειδή έχουν μπερδέψει την κακοποίηση είτε τη φαντασία με την πραγματικότητα, όμως πάντα ξεκινάμε με δεδομένο ότι το παιδί λέει την αλήθεια, γιατί αυτό μετά θα μας βοηθήσει να πούμε ότι ‘όχι, τελικά δεν έλεγε την αλήθεια’. Δηλαδή, για να το απορρίψουμε, θα πρέπει πρώτα να το αποδεχθούμε».

Εστιάζουμε στο συναίσθημά του

«Οι γονείς πρέπει να θυμούνται, ότι δεν είναι αστυνομικοί. Ακόμα κι αν οι πρώτες τους σκέψεις είναι να αρχίσουν να ρωτούν το παιδί τι ακριβώς συνέβη, πώς, πού και πότε, θα πρέπει να κρατήσουν τις ερωτήσεις αυτές για αργότερα και να εστιάσουν στο συναίσθημα του παιδιού τους. Καταρχάς το παιδί θα πρέπει να ξέρει, ότι δεν  είναι το μόνο που του συνέβη αυτό το πράγμα, έχει συμβεί και σε άλλα παιδιά. Δεύτερον, θα πρέπει να θυμούνται οι γονείς, ότι το παιδί φοβάται και είναι πολύ θυμωμένο, άρα θα πρέπει να το επιβραβεύσουν που μίλησε («μπράβο σου που μας το είπες! Θα πρέπει να είσαι πολύ υπερήφανο!). Τρίτον, να γνωρίζουν οι γονείς, ότι το παιδί νιώθει ενοχές γι’αυτό που του συνέβη, άρα θα πρέπει να ξέρει πως, ό,τι κι αν έχει κάνει ή έχει πει, δεν έχει κανείς δικαίωμα να απλώσει χέρι πάνω του και να το ακουμπήσει με οποιονδήποτε τρόπο. Και αν το κάνει, δεν φταίει το παιδί. Η ευθύνη είναι πάντα στον άνθρωπο που αγγίζει, ποτέ σ’αυτόν που αγγίζεται. Αυτό θα πρέπει να το θυμούνται οι γονείς, ειδικά τη στιγμή που μπορεί να σκεφτούν να πουν ‘εσύ τι έκανες όταν σε άγγιξε; Εσύ γιατί δεν αντέδρασες;΄, καθώς κάτι τέτοιο ενισχύει τις ενοχές του παιδιού.»

Απευθυνόμαστε στην αστυνομία και σε ειδικούς για ψυχολογική στήριξη

«Σε δεύτερο χρόνο, οι γονείς θα πρέπει, εφόσον δώσουν στο παιδί τις επιλογές του, να απευθυνθούν στην αστυνομία και να καταγγείλουν το συμβάν και για να προστατεύσουν το παιδί τους, αλλά και για να διαφυλάξουν άλλα παιδιά. Και σίγουρα θα πρέπει να ζητήσουν τη βοήθεια από κάποιον ειδικό, γιατί δυστυχώς το ζήτημα της σεξουαλικής κακοποίησης και παρενόχλησης δεν θεραπεύεται μόνο με την αγάπη και την καλή πρόθεση. Θέλει μια επαγγελματική, συστηματική, επιστημονική δουλειά, η οποία θα πρέπει να συνεχιστεί για αρκετό καιρό στο μέλλον. Η γραμμή 1056 είναι πάντα ανοιχτή, 24 ώρες το 24ωρο και μπορεί να απευθυνθεί είτε ο γονιός, είτε το ίδιο το παιδί, αν δεν νιώθει άνετα να μιλήσει απευθείας στον γονιό».

Όσο για το τι κάνουμε με τον θύτη; Θα πρέπει να τον πιάσουμε και να ζητήσουμε εξηγήσεις; «Πιθανά να μην είναι μια σοφή κίνηση και να είναι σε βάρος μας. Θα πρέπει σίγουρα θα απευθυνθούμε στην αστυνομία και, πριν πιάσουμε αυτόν τον άνθρωπο, να απευθυνθούμε στη γραμμή.»