Ένα καινοτόμο σχολικό πρόγραμμα που φιλοδοξεί να αναπτύξει την ενσυναίθηση των παιδιών και να τα «βάλει» στον κόσμο των Χρωμάτων της Καλοσύνης.
«Τα Χρώματα της Καλοσύνης» είναι μια καινοτόμος υβριδική προσέγγιση διδασκαλίας στην τάξη, που συνδυάζει ένα ηχογραφημένο περιεχόμενο και ένα ψηφιακό βιβλίο εργασιών για να ενισχύσει επτά κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες παιδιών ηλικίας 6-12 ετών. Η προσέγγιση μέσω του παιχνιδιού περιλαμβάνει δραστηριότητες όπως η τέχνη, η κίνηση, η αναπνοή και η αφήγηση ιστοριών.
Τι ακριβώς είναι «Τα Χρώματα της Καλοσύνης»;
«Τα Χρώματα της Καλοσύνης» είναι ένα πολυβραβευμένο πρόγραμμα Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης, σχεδιασμένο έτσι ώστε να βοηθήσει τα παιδιά να εξερευνήσουν τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους. Πρόκειται για μια καινοτόμο λύση Ed-tech που στοχεύει όχι μόνο στη βελτίωση των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων των παιδιών, αλλά και στη βελτίωση του γενικότερου wellbeing των δασκάλων και των μαθητών.
Με την εφαρμογή του προγράμματος, τα παιδιά κάνουν ένα «ταξίδι» μέσω των χρωμάτων, στο οποίο μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, να διαχειρίζονται αυτά τα συναισθήματα και να αποκτούν μεγαλύτερη κοινωνική επίγνωση του πώς οι πράξεις τους επηρεάζουν τους άλλους. Μαθαίνουν επίσης την αυτορρύθμιση, την περιβαλλοντική ευθύνη και πώς να λαμβάνουν υπεύθυνες αποφάσεις. Δημιουργούμε ένα ασφαλές και ελκυστικό περιβάλλον μάθησης μέσω διαφόρων εργαλείων και μεθοδολογιών, όπως το παιχνίδι, η κίνηση, η θεραπεία μέσω της τέχνης, ο χορός και η ενσυνειδητότητα.
Ποια είναι τα οφέλη για ένα παιδί;
Θεμέλιο της Κοινωνικής-Συναισθηματικής Μάθησης των «Χρωμάτων της Καλοσύνης» είναι να χρησιμεύει ως κατευθυντήρια δύναμη για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του παιδιού. Με την ενστάλαξη ζωτικών δεξιοτήτων ζωής, συμπεριλαμβανομένης της ενσυναίσθησης, της κριτικής σκέψης και της αποτελεσματικής επικοινωνίας, το πρόγραμμα προετοιμάζει τα παιδιά για ένα μέλλον όπου η συναισθηματική νοημοσύνη είναι τόσο κρίσιμη όσο και η ακαδημαϊκή ικανότητα.
Η προσαρμοστικότητα του προγράμματος διασφαλίζει τη συμμετοχή, έτσι ώστε να μπορεί να έχει αντίκτυπο σε παιδιά από διάφορα υπόβαθρα. Μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες και δραστηριότητες που βασίζονται στο παιχνίδι, το πρόγραμμα ενισχύει τις γνωστικές ικανότητες και επιπλέον καλλιεργεί τη συναισθηματική ανθεκτικότητα και την πολιτιστική κατανόηση.
Πώς πιστεύετε ότι αυτό το πρόγραμμα μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά σε απομακρυσμένες περιοχές;
Το πρόγραμμα «Τα Χρώματα της Καλοσύνης» αναδεικνύεται σε έναν «φάρο» ελπίδας για τα παιδιά σε απομακρυσμένες περιοχές, καθώς τους προσφέρει μια μεταμορφωτική εκπαιδευτική εμπειρία. Σχεδιασμένο με γνώμονα την προσβασιμότητα εκτός σύνδεσης, το πρόγραμμα διασφαλίζει ότι ακόμη και σε περιοχές με περιορισμένη σύνδεση στο διαδίκτυο, τα παιδιά θα μπορούν να συμμετέχουν στην ουσιαστική μάθηση.
Η αρθρωτή δομή του επιτρέπει την πολιτιστική προσαρμογή, ενσωματώνοντας τοπικές ιστορίες και παραδόσεις για να κάνει το περιεχόμενο πιο οικείο. Με την ενσωμάτωση της κοινωνικο-συναισθηματικής μάθησης, το πρόγραμμα αντιμετωπίζει τη συναισθηματική ευημερία των παιδιών σε περιοχές όπου οι πόροι ψυχικής υγείας είναι λίγοι.
Συνδέοντας απομακρυσμένες κοινωνίες, ενσταλάζει μια αίσθηση παγκόσμιας συνεργασίας μέσω κοινών δραστηριοτήτων. Με εκτυπώσιμους πόρους και εργαλεία απομακρυσμένης αξιολόγησης επιπτώσεων, το πρόγραμμα διασφαλίζει ότι η μάθηση συνεχίζεται ακόμη και σε περιοχές με πολλά ελλείμματα.
Το πολυπολιτισμικό σας υπόβαθρο σάς βοήθησε να δημιουργήσετε αυτό το πρόγραμμα;
Αυτό είναι σίγουρο! Η καταγωγή μου είναι από το Μεξικό και το Ιράν, κατάγομαι λοιπόν από μια πολυπολιτισμική οικογένεια, ενώ μεγάλωσα στις ΗΠΑ, στοιχεία που διεύρυναν την πολιτισμική μου κατανόηση από πολύ μικρή ηλικία. Μεγάλωσα επίσης δίγλωσση, γεγονός που δημιουργεί ευκαιρίες για σύνδεση με περισσότερες από μία εθνότητες και επιτρέπει ευκολότερα τη σύνδεση με ανθρώπους από διαφορετικά κράτη.
Όταν ήμουν παιδί, με ρωτούσαν τι ήθελα να γίνω όταν μεγαλώσω, και η απάντησή μου ήταν απλή: πρέσβειρα! Αυτός είναι ένας ασυνήθιστος στόχος για ένα μικρό παιδί, αλλά υπάρχει μια σαφής συσχέτιση με τη γοητεία που μου γεννούν οι διαφορετικοί πολιτισμοί, η συναναστροφή με τους οποίους με βοηθά καθημερινά να μαθαίνω πώς λειτουργεί ο κόσμος ως σύνολο.
Ενσωμάτωσα όλη αυτή την περιέργεια, την αντίληψη και την ενσυναίσθηση στη δουλειά μου. Όσοι με γνωρίζουν καλά, βλέπουν τα «Χρώματα της Καλοσύνης» ως μια πραγματική αναπαράσταση των αξιών, της ακεραιότητας και της καλοσύνης με τις οποίες προσπαθώ να ζήσω κι εγώ.
Ποια είναι τα αποτελέσματα του προγράμματος το 2022 και γιατί είναι σημαντικό να συνεχιστεί;
Το εργαστήριο EASEL του Χάρβαρντ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε στατιστικά σημαντική αύξηση στις κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες των 400 παιδιών που συμμετείχαν στο πιλοτικό πρόγραμμα. Αυτό ήταν απίστευτο, καθώς πολλά προγράμματα στερούνται εμπειρικής επικύρωσης και αποδείξεων της επίδρασής τους.
Δημιουργήσαμε επίσης ομάδες εστίασης με διευθυντές, δασκάλους και γονείς που μας παρείχαν ποιοτική ενημέρωση σχετικά με τις αλλαγές συμπεριφοράς που παρατηρούσαν στο σχολικό περιβάλλον αλλά και στο σπίτι, τη θετική δυναμική του προγράμματος και πώς τα παιδιά ήταν πιο προσεκτικά και βοηθητικά.
Με την αυξανόμενη βία και τον σχολικό εκφοβισμό σε έξαρση, είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να αποκτούν αυτοπεποίθηση και να αναπτύσσουν μεγαλύτερη ανεκτικότητα, αποδοχή και ευγένεια προς τους άλλους.
Υπάρχει κάτι που σας έκανε εντύπωση κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων; Η αντίδραση κάποιου παιδιού;
Η επίδραση των «Χρωμάτων της Καλοσύνης» τόσο στους μαθητές όσο και στους εκπαιδευτικούς ήταν πραγματικά αξιοσημείωτη, όπως εκφράστηκε από Έλληνες καθηγητές στο πρόγραμμα:
Η Δήμητρα Παπαδοπούλου μοιράζεται τις σκέψεις της: «Όταν εισήχθησαν τα ‘Χρώματα της Καλοσύνης’ στο σχολείο μου, υπήρξαν αρχικά δισταγμοί λόγω του χρόνου στα μέσα της χρονιάς. Ωστόσο, τα οφέλη έγιναν εμφανή πολύ γρήγορα, ειδικά μετά τις δυσκολίες που έφερε ο COVID-19. Το πρόγραμμα βοήθησε στη δημιουργία ενός αισθήματος ενότητας μεταξύ των μαθητών και τους έδωσε υποστήριξη στις ανασφάλειες που μπορεί να ένιωθαν. Παρατηρώντας τον θετικό αντίκτυπο, δεσμεύομαι να ενσωματώνω τα Χρώματα της Καλοσύνης στις τάξεις μου ετησίως. Τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι μαθητές εκτιμούν αυτό το απροσδόκητο πρόγραμμα που ξεπερνά τα συνηθισμένα μαθήματα».
Ο Κώστας Καραχάλιος μιλά επίσης για την εμπειρία του: «Στην καριέρα μου ως δάσκαλος, το πρόγραμμα ‘Χρώματα της Καλοσύνης’ ξεχωρίζει ως ένα πρόγραμμα που ενισχύει όχι μόνο την ακαδημαϊκή εξέλιξη, αλλά και την προσωπική ανάπτυξη. Εφαρμόστηκε με επιτυχία σε οκτώ τάξεις στο σχολείο μου, και οι μαθητές το περίμεναν με ανυπομονησία. Η μοναδική προσέγγιση του προγράμματος επέτρεψε σε μαθητές διαφορετικών δεξιοτήτων να συνεργαστούν, προωθώντας την αμοιβαία μάθηση. Τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά, παρέχοντάς μας πολύτιμες γνώσεις για την κατανόηση και την υποστήριξη των παιδιών μας. Προσωπικά, μου πρόσφερε μια σπάνια ευκαιρία για αυτοβελτίωση, προσθέτοντας μια πολύ ξεχωριστή εμπειρία στο ταξίδι μου στη διδασκαλία».
Γιατί επιλέξατε την Ελλάδα; Ποια είναι η σημαντικότερη προστιθέμενη αξία που δίνει το πρόγραμμα στα Ελληνόπουλα;
Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα επέλεξε εμάς. Μάλιστα, ο Ολλανδός εκπρόσωπος ήταν βέβαιος ότι το πιλοτικό πρόγραμμα θα διεξαχθεί στην Ελλάδα. Η Ελλάδα, με την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά και την αφοσίωσή της στην εκπαίδευση, παρέχει ένα μοναδικό πλαίσιο για την εφαρμογή καινοτόμων προγραμμάτων όπως τα «Χρώματα της Καλοσύνης». Το πρόγραμμα όχι μόνο ταιριάζει με τη στόχευση για ολιστική καλλιέργεια της ανάπτυξης ενός παιδιού, αλλά χρησιμεύει επίσης ως απόδειξη της ανθεκτικότητας και της προσαρμοστικότητας της Ελλάδας.
Το πιο βασικό στοιχείο που προσφέρει το πρόγραμμα στα Ελληνόπουλα είναι μια πρωτοποριακή προσέγγιση της κοινωνικο-συναισθηματικής μάθησης. Σε μια εποχή που τέτοιες δεξιότητες αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο ως θεμελιώδεις για την προσωπική και ακαδημαϊκή επιτυχία, το πρόγραμμα καλύπτει ένα κρίσιμο κενό. Εισάγοντας την Κοινωνική – Συναισθηματική Μάθηση μέσω δημιουργικών και διαδραστικών μεθόδων, το πρόγραμμα προσφέρει στα Ελληνόπουλα μια μοναδική εμπειρία που ξεπερνά τη συμβατική εκπαίδευση.
Επιπλέον, η Ελλάδα, με τον κεντρικό της ρόλο στην ευρωπαϊκή ιστορία, μπορεί να χρησιμεύσει ως σημείο εισόδου για άλλες ευρωπαϊκές χώρες για να αγκαλιάσουν αυτό το καινοτόμο εκπαιδευτικό μοντέλο. Η επιτυχία του προγράμματος στην Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο που πρέπει να ακολουθήσουμε, εμπνέοντας εκπαιδευτικούς και υπεύθυνους πολιτικής σε όλη την Ευρώπη να υιοθετήσουν μια ολιστική, βασισμένη στο παιχνίδι προσέγγιση για την Κοινωνική – Συναισθηματική Μάθηση. Έτσι, η Ελλάδα γίνεται όχι μόνο ωφελούμενος, αλλά και ηγέτης στη διαμόρφωση του μέλλοντος της εκπαίδευσης στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Είστε ικανοποιημένη από την ανταπόκριση;
Ναι και όχι. Το πιλοτικό πρόγραμμα σημείωσε συντριπτική επιτυχία. Έδειξε μεγάλες δυνατότητες στην παροχή βασικών δεξιοτήτων ζωής στα παιδιά, ώστε να μπορούν να βρουν ουσιαστική απασχόληση και να μάθουν να πλοηγούνται στις δυσκολίες της ζωής. Ωστόσο, το γεγονός ότι είναι διαθέσιμο σε όλα τα σχολεία, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι χρησιμοποιείται. Ήταν απογοητευτικό να βλέπουμε ότι οι περισσότεροι δάσκαλοι δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξή του μέσα στο Εργαστήριο Δεξιοτήτων και από επιλογή δεν εκμεταλλεύονται αυτή την ευκαιρία για να βελτιώσουν τη μαθησιακή εμπειρία των παιδιών.
Τι κάνει τα «Χρώματα της Καλοσύνης» ξεχωριστά;
Τα «Χρώματα της Καλοσύνης» κατέχουν μια μοναδική θέση στην Ελλάδα ως ένα καινοτόμο και απαράμιλλο πρόγραμμα αφιερωμένο στην καλλιέργεια των κοινωνικο-συναισθηματικών δεξιοτήτων των παιδιών, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας. Η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο ότι είναι το πρώτο του είδους του στη χώρα, αντιμετωπίζοντας ένα κρίσιμο κενό στο εκπαιδευτικό τοπίο.
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της κοινωνικο-συναισθηματικής μάθησης, τόσο ο ΟΟΣΑ όσο και το Ίδρυμα LEGO έχουν υπογραμμίσει την αξία αυτών των δεξιοτήτων για την ολιστική ανάπτυξη των παιδιών. Το πρόγραμμα ξεχωρίζει ενσωματώνοντας πρακτικές που βασίζονται σε στοιχεία και μεθοδολογίες που υιοθετούν το παιχνίδι, ευθυγραμμισμένες με τις παγκόσμιες βέλτιστες πρακτικές, ενώ παράλληλα προσαρμόζονται στο τοπικό πλαίσιο.
Η εισαγωγή του στην Ελλάδα, όχι μόνο καλύπτει ένα κενό στις υπάρχουσες εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες, αλλά ανταποκρίνεται άμεσα στις εξελισσόμενες ανάγκες των παιδιών σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα, προετοιμάζοντάς τα με βασικές δεξιότητες ζωής για ένα λαμπρότερο μέλλον.
Πώς προέκυψε η συνεργασία με το Χάρβαρντ;
Το 2020, ήμασταν ένας οργανισμός για ένα έργο με επικεφαλής το EASEL Lab του Harvard Graduate School of Education και το Διυπηρεσιακό Δίκτυο για την Εκπαίδευση σε Έκτακτες Περιστάσεις (INEE). Αυτό το έργο διήρκεσε πολύ περισσότερο από έναν χρόνο και μας επέτρεψε να δημιουργήσουμε μια σχέση με την εκπληκτική ομάδα του εργαστηρίου EASEL του Χάρβαρντ.
Όταν είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε τα «Χρώματα της Καλοσύνης» στην Ελλάδα, προσεγγίσαμε πολλούς ακαδημαϊκούς, αλλά το Harvard EASEL ήταν πολύ πρόθυμο να ξεκινήσει αυτή τη δοκιμή μαζί μας και έκτοτε έχουμε δημιουργήσει μια εξαιρετική σχέση συνεργασίας γεμάτη αλληλοσεβασμό και εκτίμηση.
Τελικά, πώς μπορεί αυτό το πρόγραμμα να ενσωματωθεί σε ένα ελληνικό σχολείο;
Η εισαγωγή των «Χρωμάτων της Καλοσύνης» στα ελληνικά σχολεία περιλαμβάνει μια πολιτισμικά διαφοροποιημένη προσέγγιση για το ταίριασμα του προγράμματος με τις τοπικές αξίες. Οι δάσκαλοι θα υποβληθούν σε ολοκληρωμένη εκπαίδευση, δίνοντας έμφαση στη μάθηση που βασίζεται στο παιχνίδι και στις κοινωνικές-συναισθηματικές δεξιότητες. Η πιλοτική φάση σε επιλεγμένα σχολεία παρείχε πολύτιμες πληροφορίες για βελτιώσεις. Η συνεργασία με τις εκπαιδευτικές αρχές είναι απαραίτητη για την έγκριση και την πιθανή ενσωμάτωση στο επίσημο πρόγραμμα σπουδών.
Η συμμετοχή των γονέων και των τοπικών κοινωνιών θα δημιουργήσει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, δείχνοντας τον θετικό αντίκτυπο στην ολιστική ανάπτυξη των παιδιών. Η αυστηρή παρακολούθηση και αξιολόγηση θα καθοδηγήσει τις βελτιώσεις του προγράμματος, διασφαλίζοντας την ευθυγράμμιση με τους ελληνικούς εκπαιδευτικούς στόχους. Με επιτυχή αποτελέσματα, το πρόγραμμα μπορεί σταδιακά να κλιμακωθεί, συμβάλλοντας σε ένα θετικό και χωρίς αποκλεισμούς περιβάλλον μάθησης για τα παιδιά της Ελλάδας.
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στα links: http://colorsofkindness.org/ + www.amalalliance.org
