- Infokids.gr - https://www.infokids.gr -

«Τι κερδίζει το παιδί μας από ένα παιχνίδι;»: Ο Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής των Toys Awards ορίζει το καλό παιχνίδι

Η σχέση του παιδιού με το παιγνίδι είναι αμφίδρομη, όσο το παιδί παίζει αναπτύσσει δεξιότητες και όσο αναπτύσσεται βελτιώνει το παιγνίδι του. Το παιγνίδι είναι υπεύθυνο για τον βασικότερο αναπτυξιακό δεσμό που είναι η ισορροπημένη αίσθηση του εαυτού του και η δημιουργία της ταυτότητάς του. Με αφορμή τα πρώτα Toys Awards [2] στη χώρα μας από την Boussias Communications που έχουν στόχο να αναδείξουν και να επιβραβεύσουν την αριστεία και την καινοτομία στα παιγνίδια και σε υπηρεσίες παιγνιδιού που αφορούν παιδιά ηλικίας 3 έως 10 ετών συναντήσαμε τον Πρόεδρο της Επιτροπής Αξιολόγησης κ. Ηλία Βασιλείου, Δρ. Γλωσσολόγο-Ειδικό Παιδαγωγό, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών.

Από την Άννα Μαρία Παπίρη

Πόσο σημαντικό είναι το δημιουργικό παιγνίδι στην ζωή των παιδιών;

Το παιχνίδι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της υγιούς και φυσιολογικής ανάπτυξης των παιδιών. Τα τελευταία χρόνια η επιστημονική έρευνα στρέφεται όλο και περισσότερο προς αυτό και αναγνωρίζει τη σημασία του σε όλα τα επίπεδα, αναπτυξιακά, συναισθηματικά, διαπροσωπικά, κοινωνικά. Είναι ίσως το καλύτερο μέσο, μαζί με την εκπαίδευση, να πλάσει χαρακτήρες, γνώσεις, δεξιότητες, συναισθήματα, εμπειρίες. Η φαντασία και η δημιουργία κατά κύριο λόγο δουλεύονται μέσα από το παιχνίδι, συνδέονται αναπόσπαστα με παράγοντες όπως η οικογένεια, οι φιλίες, το σχολείο και συν- καθορίζουν την ποιότητα ζωής των παιδιών.

Το παιγνίδι είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν το κόσμο και αναπτύσσουν την ταυτότητά τους. Μήπως όμως κρύβει και κινδύνους και ποιοι είναι αυτοί;

Οπωσδήποτε το παιχνίδι αποτελεί εκτός από μέσο ψυχαγωγίας, βασικό μηχανισμό κοινωνικοποίησης και ανάπτυξης. Είναι ο «πειραματισμός» του παιδιού στην προσπάθεια να γνωρίσει τον εαυτό του και τον κόσμο και ένας ασφαλής τρόπος να δοκιμάσει τις δυνάμεις και τις δεξιότητές του. Εντούτοις, όταν δεν πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις το παιχνίδι μπορεί να μετατραπεί σε παράγοντα απομόνωσης, εγωκεντρισμού, κακής ποιότητας σχέσεων, εσφαλμένης αντίληψης του κόσμου γύρω μας. Δεν είναι άγνωστες οι συνέπειες για παράδειγμα του εθισμού στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, στη βία, στην απομόνωση από το περιβάλλον και από τους πολύτιμους «άλλους», οικογένεια και φίλους. Τέτοιου είδους κίνδυνοι παραμονεύουν όταν χάνεται το μέτρο και δεν υπάρχουν ορθά κριτήρια για ποιοτικά παιχνίδια.

Ο David Scher, ένας επιτυχημένος βετεράνος της βιομηχανίας παιχνιδιών, είχε αναφέρει ότι η ψυχή της επιχείρησης παιχνιδιών είναι τα νέα και καινοτόμα προϊόντα. Σαν ειδικός όταν αναφέρεστε στον όρο καινοτομία, τι αναζητάτε από το παιγνίδι;

Η κοινωνία, η επιστήμη και η τεχνολογία κινούνται με ασύλληπτους πλέον ρυθμούς. Το παιχνίδι υπήρχε ανέκαθεν στις κοινωνίες και στην ανάπτυξη των παιδιών, ωστόσο μόλις τα τελευταία χρόνια είμαστε σε θέση να παρέχουμε νέα παιχνίδια στα παιδιά τα οποία πριν από πριν από κάποια χρόνια θα ήταν αδιανόητα. Ποιος θα μπορούσε άραγε να φανταστεί τις προηγούμενες δεκαετίες ότι θα μπορούσε να χαρίσει σε ένα παιδί ένα ρομπότ και να το «μυήσει» στη εκπαίδευση STEM; Η καινοτομία στο παιχνίδι είναι ένας αναγκαίος όρος, όπως ακριβώς είναι αναγκαίος στις σύγχρονες κοινωνίες περισσότερο από ποτέ. Το παιχνίδι οφείλει να ανοίγει νέους δρόμους σκέψης και δημιουργίας, φαντασίας και ανακάλυψης, δεξιότητες που «απαιτεί» ο σημερινός τρόπος ζωής.

Παιγνίδια και οικολογία είναι δύο όροι οι οποίοι μπορούν να συνυπάρχουν σήμερα;

Σίγουρα, η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον γύρω μας είναι ένα βασικό στοιχείο για κάθε σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα και ακόμα περισσότερο ένα κύριο ζήτημα παιδείας για κάθε παιδί και οικογένεια σήμερα. Η αγάπη για τη φύση, η προστασία του πλανήτη μας, η ενημέρωση για τα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα και πρακτικές είναι πληροφορίες που μπορούν να περάσουν στο παιδί από πολύ νωρίς και μέσα από το παιχνίδι να γίνουν συνείδηση και τρόπος ζωής.

Σε ποιους παράγοντες πρέπει να εστιάσει ένας γονιός όταν βρίσκεται σε αναζήτηση παιγνιδιού για το παιδί του;

Όντως, μέσα σε ένα καταιγισμό προϊόντων η επιλογή για έναν γονέα πλέον δεν είναι και τόσο εύκολη διαδικασία. Πρέπει όμως να θυμόμαστε ότι το παιχνίδι δεν είναι μόνο διασκέδαση και «σκόρπισμα» χρόνου. Είναι βασικός μηχανισμός εκπαίδευσης, μάθησης, κοινωνικοποίησης, εξάσκησης με απώτερο σκοπό την ανάπτυξη του παιδιού. Άρα μάλλον κάθε φορά θα πρέπει να μπαίνει το ερώτημα «ποιο είναι το κέρδος;» για τη μόρφωση του παιδιού, τις σχέσεις με τους άλλους, τη φαντασία και τη δημιουργικότητά του, τα συναισθήματά του, τη γενικότερη ανάπτυξή του.

Πιστεύετε ότι η βιομηχανία των παιγνιδιών καλύπτει τον στόχο των γονέων και εκπαιδευτικών για εκπαιδευτικό και ποιοτικό παιγνίδι;

Τα τελευταία χρόνια γίνονται ολοένα και σοβαρότερες προσπάθειες να καλυφθεί η ανάγκη για ποιοτικό παιχνίδι. Με αρχή ίσως τα παιχνίδια βρεφικής ηλικίας που έχουν γίνει πολύ αξιόλογες προσπάθειες τα προηγούμενα χρόνια και με ανταπόκριση και από τους γονείς, τα παιχνίδια και ο γενικότερος σχεδιασμός τους στρέφονται όλο και περισσότερο στην ικανοποίηση αναπτυξιακών δεξιοτήτων, σε όλο και μεγαλύτερες ηλικίες. Αρχίζει και γίνεται αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού των παιχνιδιών το ερώτημα «τι κερδίζει το παιδί από αυτό;».

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες τάσεις στην Βιομηχανία των Παιγνιδιών σήμερα;

Ίσως και σαν αντίβαρο στην «επέλαση» των  ηλεκτρονικών και ψηφιακών παιχνιδιών, τα τελευταία χρόνια διαφαίνεται μια στροφή στο ποιοτικό παιχνίδι, στο παιχνίδι μάθησης, δημιουργικότητας και φαντασίας, στο αθλητικό παιχνίδι, στο κοινωνικό παιχνίδι. Μάλλον είναι και μια υγιής αντίδραση της Βιομηχανίας Παιχνιδιών που απαντά με ποιότητα στον επιφανειακό εντυπωσιασμό της οθόνης και των ηλεκτρονικών μέσων.

Στη χώρα μας είναι ανεπτυγμένη η Βιομηχανία Παιγνιδιών;

Σίγουρα γίνονται σοβαρά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση και οπωσδήποτε είναι ένα πεδίο που μπορεί να αναπτυχθεί απεριόριστα αρκεί να βρεθούν εκείνα τα ποιοτικά στοιχεία που ζητούν τόσο οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, όσο και τα παιδιά. Για παράδειγμα υπάρχουν στην Ελλάδα πολύ αξιόλογες εταιρείες στον χώρο του επιτραπέζιου παιχνιδιού και των παιχνιδιών γνώσεων που στέκονται άψογα στον ανταγωνισμό με μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού και η επιβίωση και ανάπτυξή τους στην αγορά αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα επιτυχίας.

Τα Toys Awards πιστεύετε ότι θα βοηθήσουν στην ανάδειξη και την ανάπτυξη γενικότερα του κλάδου;

Τα Toys Awards φιλοδοξούν ακριβώς να δώσουν το έναυσμα για τη δημιουργία ενός θεσμού που θα βοηθήσει στην ανάπτυξη του ποιοτικού παιχνιδιού. Ένα παιχνίδι που καλλιεργεί τις ικανότητες και τις δεξιότητες ενός παιδιού είναι επένδυση για το αύριο. Η θέσπιση ποιοτικών κριτηρίων και η συνεργασία επιστημόνων, ειδικών, επαγγελματιών και ανθρώπων γενικά κοντά στο παιδί και το παιχνίδι μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει. Ο θεσμός μπορεί να αποτελέσει «πυξίδα» για στροφή στην ποιότητα της ψυχαγωγίας και της ανάπτυξης των παιδιών μας και να δημιουργηθούν νέα προϊόντα που θα λειτουργούν συνέχεια σαν ένας παράλληλος φορέας δημιουργικής εκπαίδευσης, μαζί με το σχολείο και την οικογένεια.

Μέσα από την βράβευση και την προβολή των καινοτόμων παιγνιδιών θεωρείτε ότι θα βοηθηθούν παράλληλα και οι γονείς στις επιλογές τους;

Η βράβευση συγκεκριμένων παιχνιδιών και η ανάδειξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών τους είναι κάτι που ήδη γίνεται εδώ και δεκαετίες στο εξωτερικό. Ο θεσμός των Toys Awards είναι ένα πολύ θετικό βήμα να εφαρμόσουμε και στη χώρα μας κριτήρια ποιότητας και να βοηθήσουμε τους γονείς να διακρίνουν τους στόχους και τους σκοπούς ενός παιχνιδιού, τα οφέλη που μπορεί να έχει στο παιδί και στην ανάπτυξή του και τέλος να μπορούν ευκολότερα για αυτούς να κάνουν την κατάλληλη επιλογή. Άλλωστε, πολύ συχνά μια βράβευση αποτελεί σοβαρή ένδειξη της ποιότητας μιας προσπάθειας και ακόμα περισσότερο δίνει το κίνητρο και σε άλλους να ακολουθήσουν.