Τα χαρακτηριστικά ενός παιδιού στο Φάσμα του Αυτισμού

Άρθρο της Δέσποινας Αυγερινού-Pietrzyk, Ειδική Παιδαγωγός, Msd Ειδικής Αγωγής

Ο αυτισμός είναι μια πολύπλοκη διαταραχή του εγκεφάλου, που εκδηλώνεται με ένα σύνολο χαρακτηριστικών συμπεριφορών και εμποδίζει την ομαλή ανάπτυξη του ανθρώπου. Έχει βιολογική βάση. Εκδηλώνεται πριν από την ηλικία των 3 ετών και διαρκεί για όλη τη ζωή. Εμφανίζεται πολύ πιο συχνά στα αγόρια, σε μια αναλογία 3-4 αγόρια προς 1 κορίτσι. Υπολογίζεται ότι 535.000 άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο πάσχουν από αυτισμό αν και οι πιο πρόσφατες έρευνες κάνουν λόγο για συχνότητα 1/110 γεννήσεις. Στις επίσημες διαγνώσεις ο αυτισμός συναντάται πλέον με τους όρους “ΔΑΔ-Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές”, “Φάσμα του Αυτισμού”, “Διάχυτη Συναισθηματική Ανωριμότητα” καθώς και “Σύνδρομο Άσπεργκερ”. Όλοι αυτοί οι όροι συγχέονται έχοντας ένα και μόνο παρονομαστή τον Αυτισμό.

Οι δυσκολίες που εμφανίζει το άτομο με αυτισμό αφορούν στον κοινωνικό τομέα και συγκεκριμένα:

o Στην επικοινωνία

o Στην κοινωνική αλληλεπίδραση

o Στην κοινωνική κατανόηση/αντίληψη

Τι προκαλεί τον αυτισμό;

o Γενετικές ανωμαλίες

o Κληρονομικότητα

o Εμβόλια

Η πιο απλή απάντηση στο «Τι προκαλεί τον αυτισμό;» είναι: Δεν γνωρίζουμε!!!!! Ο λόγος είναι ότι τα αίτια ακόμη είναι προς διερεύνηση.

Τα πιο πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα αναφέρουν ως αιτία κάποιους γενετικούς παράγοντες οι οποίοι σε συνδυασμό με τις συνθήκες που υπόκειται το βρέφος κατά τη διάρκεια της γέννας ή και μετά συμβάλουν στην εκδήλωση αυτισμού. Σε μερικές περιπτώσεις έχουν βρεθεί συγκεκριμένες γενετικές ανωμαλίες που συνδέονται με τον αυτισμό όπως το Εύθραυστο Χρωμόσωμα Χ και το Σύνδρομο Angelman. Υπάρχουν επίσης, συσχετισμοί με την έκθεση της εγκύου μητέρας σε μολυσμένο περιβάλλον ή την προσβολή της από κάποια αρρώστια.

Ένας ακόμη παράγοντας είναι η κληρονομικότητα. Η πιθανότητα να αποκτήσει ένα ζευγάρι παιδί με Αυτισμό, αυξάνεται αν στην οικογένεια ενός από τους δύο υπάρχει άτομο με αυτισμό ή αν το ίδιο το ζευγάρι έχει ήδη ένα αυτιστικό παιδί.

Υπάρχουν επίσης, ερευνητικά δεδομένα που συνδέουν την εκδήλωση του αυτισμού με το εμβόλιο που γίνεται κατά την ηλικία των 18-20 μηνών. Είναι το λεγόμενο τριπλό εμβόλιο MMR (ιλαράς, ερυθράς και μαγουλάδων). Επίσης, και οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο περιέχει υδράργυρο θεωρείται επικίνδυνο για τον ίδιο λόγο, όμως αυτό το αίτιο είναι ακόμη υπό διερεύνηση.


Πότε πρέπει οι γονείς να «ανησυχήσουν» σχετικά με το παιδί τους;

Υπάρχουν διάφορες ενδείξεις που προκαλούν στους γονείς ανησυχία. Η βασικότερη είναι η αργοπορία του παιδιού στα αναπτυξιακά στάδια. Όμως, η αργοπορία από μόνη της δε θα έπρεπε να είναι ανησυχητική καθώς στη διάγνωση του αυτισμού υπάρχει ένας συνδυασμός χαρακτηριστικών:

Έλλειψη βλεμματικής επαφής με το γονέα
Δεν αποζητά την αγκαλιά του γονέα
Δεν του αρέσει το άγγιγμα ή η αγκαλιά
Δε γυρνάει ακούγοντας το όνομα του
Δεν παρατηρεί και δεν ενδιαφέρεται αν ο γονέας βρίσκεται μαζί του ή απομακρύνεται από αυτό
Αδιαφορεί για το περιβάλλον του
Κάνει στερεότυπες κινήσεις με τα χέρια κουνώντας τα στο πλάι ή φέρνοντάς τα κοντά στα μάτια
Στριφογυρίζει γύρω από τον εαυτό του ή κουνάει μπρος-πίσω το πάνω μέρος του σώματός του
Δεν έχει ολοκληρωμένο λόγο, μιλάει τηλεγραφικά
Όταν θέλει κάτι, οδηγεί τον ενήλικα από το χέρι για να του το δείξει
Επαναλαμβάνει όσα ακούει (ηχολαλεί)
Περπατάει στα δάχτυλα
Έχει δυσκολία στο συντονισμό κινήσεων και στη λεπτή κινητικότητα
Παίζει μόνο με συγκεκριμένα παιχνίδια και αδιαφορεί για τα υπόλοιπα
Μπορεί να ασχολείται μόνο με ένα παιχνίδι χωρίς να παίζει με αυτό-απλά να παρατηρεί τις λεπτομέρειες από τις οποίες είναι φτιαγμένο
Έχει περιορισμένη γκάμα ενδιαφερόντων στην ενασχόληση με τα παιχνίδια του
Αδυνατεί να κάνει συμβολικό παιχνίδι-ένδειξη “φτωχής” φαντασίας
Προσηλώνεται με ένταση και μεγάλη χρονική διάρκεια σε αντικείμενα που παράγουν κίνηση ή ήχο
Έχει εμμονές με αντικείμενα και τα ζητά απεγνωσμένα
Του αρέσει να επεξεργάζεται μέσα στο στόμα του ή/και να καταπίνει διάφορα αντικείμενα
Κλείνει τα αυτιά όταν υπάρχει θόρυβος
Αντιδρά έντονα σε κάθε καινούρια εμπειρία (έξοδο, συνάντηση με ένα καινούριο πρόσωπο)
Δε συνεργάζεται πάντα, για το άλλαγμα της πάνας ή το μπάνιο
Έχει έντονες εκρήξεις θυμού
Παρουσιάζει επιθετική συμπεριφορά προς τον εαυτό ή/και προς τους άλλους (δαγκώνεται, αυτοτραυματίζεται)
Δεν δέχεται να του φορέσουν κάποια είδη ρούχων και συγκεκριμένα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένα ή επιμένει να του φορέσουν ρούχα που του αρέσουν πολύ σε εποχές που δεν είναι κατάλληλες
Δυσκολεύει πολύ τους γονείς σε οποιαδήποτε κοινωνική έξοδο
Δεν έχει την αίσθηση του κινδύνου, κι έτσι μπορεί να σκαρφαλώσει σε πολύ ψηλές επιφάνειες ή π.χ. να περάσει ένα δρόμο χωρίς να κοιτάξει κ.τλ.
Ο ύπνος του είναι διαταραγμένος και όχι συνεχόμενος
Έχει αισθητηριακές αλλοιώσεις π.χ. στη γεύση και γι’ αυτό τρώει μόνο συγκεκριμένα είδη τροφών π.χ. μόνο αμυλούχα τρόφιμα

Αν αναγνωρίζετε στο παιδί σας όχι ένα μόνο από τα παραπάνω στοιχεία αλλά τουλάχιστον 10, τότε καλό θα ήταν να επισκεφτείτε κάποιον εξειδικευμένο επαγγελματία που θα σας καθοδηγήσει για το τι πρέπει να κάνετε. Η σωστή παρέμβαση και η αντιμετώπιση των δυσκολιών πρέπει να οργανωθεί από μία διεπιστημονική ομάδα.

Μπορείτε να διαβάσετε κι άλλα παρόμοια άρθρα στο http://thelonaginosuperman.wordpress.com/