Γραμματική: Κάνουμε επανάληψη στην ενεργητική και παθητική φωνή των ρημάτων

Γραμματική: Να κάνουμε επανάληψη στην ενεργητική και παθητική φωνή των ρημάτων;

Τα ρήματα χωρίζονται σε δύο ομάδες που λέγονται φωνές, την ενεργητική και την παθητική και ανάλογα κλίνονται. 

Ενεργητική φωνή: Σ’ αυτήν ανήκουν τα ρήματα που φανερώνουν ότι κάποιος ενεργεί (δηλαδή, η πράξη που γίνεται στη φωνή αυτή πηγαίνει σε κάποιον άλλον ή κάπου αλλού) και τελειώνουν στο α’ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα σε –ω, π.χ. γεμίζω, πηδώ.

Μπορούν να τελειώνουν σε «–ω», σε «–άω» ή σε «–ώ» (ωμέγα με τόνο). Στον ενικό αριθμό, στο α΄ πρόσωπο, όταν δηλαδή μπροστά από το ρήμα μπαίνει (ή εννοείται) η λέξη «εγώ», το ρήμα γράφεται ΠΑΝΤΑ με «–ω» (ωμέγα).

Π.χ. παίζω, αγαπάω, μπορώ κλπ.
Στον ενικό αριθμό, στο β΄ και γ΄ πρόσωπο, όταν δηλαδή μπροστά από το ρήμα μπαίνει (ή
εννοείται) η λέξη «εσύ», «αυτός», «αυτή», «αυτό», όταν ακούμε τον ήχο «ι» γράφουμε
ΠΑΝΤΑ «–ει» (έψιλον γιώτα).
Π.χ. (εσύ) βλέπεις, (εσύ) έχεις διαβάσει, (αυτός) μιλάει, (αυτή) ακούει, (αυτό) καίει κλπ.
Στα ρήματα της ενεργητικής φωνής, όταν ακούμε τον ήχο «ε» γράφουμε ΠΑΝΤΑ «–ε»
(έψιλον).
Π.χ. φύγε, ελάτε, παίζατε, θα διαβάσουμε κλπ.

Θυμήσου: Οι παραπάνω κανόνες ισχύουν για όλους τους χρόνους των ρημάτων τηςενεργητικής φωνής. Γράφουμε δηλαδή την κατάληξη με «ω», «ει», «ε» ανάλογα με το
πρόσωπο που μιλάει κάθε φορά.
Π.χ. εγώ τρέχω, εσύ θα συνεχίσεις, εμείς διαβάσαμε, εσείς ακούσατε, αυτοί τρώνε κλπ.

Δεν είναι τόσο πολύπλοκο όσο ακούγεται! Για να γίνει πιο κατανοητό, θα κλίνουμε ένα ρήμα από κάθε κατηγορία στον ενεστώτα. Διάβασε και παρατήρησε!
-ω -άω -ώ

Ενικός αριθμός

εγώ παίζω αγαπάω μπορώ
εσύ παίζεις αγαπάς μπορείς
αυτός-αυτή-αυτό παίζει αγαπάει & αγαπά μπορεί

Πληθυντικός αριθμός
εμείς παίζουμε αγαπάμε μπορούμε
εσείς παίζετε αγαπάτε μπορείτε
αυτοί-αυτές-αυτά παίζουν (ε) αγαπάνε & αγαπούν (ε) μπορούν (ε)

Μελετάω τα παραδείγματα και βάζω σε κύκλο την κατάληξη των ρημάτων. Στη συνέχεια την αιτιολογώ.

1. Ταξιδεύω με το τρένο και κοιτάζω τη θέα.
2. Μην τρέχεις γιατί θα πέσεις!
3. Ο Γιάννης διάβασε όλα τα μαθήματα.
4. Μπήκαμε στην τάξη βιαστικά.
5. Εσείς βλέπετε κάθε μέρα τηλεόραση;
6. Τα παιδιά τρώνε πρωινό στις οκτώ η ώρα.
7. Κολυμπάτε καλά;
8. Θα τον ρωτήσω και θα σου απαντήσω αύριο.
9. Βλέπω τον αγώνα κάθε Κυριακή.
10. Τα παιδιά αγαπάνε τη γιαγιά.


Συμπλήρωσε τις καταλήξεις των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις.

1. Για να φτιάξ___ς την πίτα, βράζ___ς τραχανά σε μέτρια φωτιά για 20 λεπτά.
2. Ανακατεύετ___ συνέχεια το φαγητό για να μην κολλήσ___ στην κατσαρόλα.
3. Μην ξεχάσετ___ να προσθέσετ___ την ντομάτα. Ρίχνετ___ λάδι, πιπέρι και αλάτι.
4. Χτυπάτ___ 2 αυγά, ρίχνοντας σιγά σιγά το λεμόνι.
5. Ψήνετ___ στους 200 βαθμούς για 20 λεπτά.
6. Ελέγχετ___ συχνά το φαγητό σας!
7. Μη βάλετ___ όλο το αλάτι από την αρχή.
8. Εγώ πάντα πασπαλίζ___ με πιπέρι, κόβ___ και σερβίρ___ αμέσως!
9. Σιγοβράζ___ς το κρέας. Πρέπ___ να γίνει πολύ μαλακό.
10. Μην ξεχάσετ___ να κόψετ___ μία σαλάτα εποχής.

οι φωνές του ρήματος

Η παθητική φωνή

Τα ρήματα της παθητικής φωνής, στον ενεστώτα, τελειώνουν γενικά σε «–μαι».Μπορούν να τελειώνουν σε «–ομαι», «–ιέμαι», «–άμαι» και σπανιότερα σε «–ούμαι» ή «–ώμαι».
Π.χ. σκέφτομαι, κρατιέμαι, κοιμάμαι, περιποιούμαι, εγγυώμαι κλπ.

Στον ενικό αριθμό, στο α΄, β΄ & γ΄ πρόσωπο, όταν δηλαδή πριν από το ρήμα μπαίνει (ήεννοείται) η λέξη «εγώ», «εσύ», «αυτός, αυτή, αυτό», το ρήμα γράφεται ΠΑΝΤΑ με «αι»
(άλφα γιώτα).
Π.χ. εγώ κάθομαι, εσύ σκέφτεσαι, αυτός/αυτή/αυτό κοιμάται κλπ.
Στον πληθυντικό αριθμό, μόνο στο γ΄ πρόσωπο, όταν δηλαδή μπροστά από το ρήμα μπαίνει (ή εννοείται) η λέξη «αυτοί, αυτές, αυτά», το ρήμα γράφεται με «αι» (άλφα
γιώτα).
Στο β΄ & γ΄ πρόσωπο, μετά το «εμείς» και «εσείς» βάζουμε «ε» (έψιλον).
Π.χ. αυτοί/αυτές/αυτά κάθονται ΑΛΛΑ, εμείς καθόμαστε, εσείς κάθεστε κλπ.

Θυμήσου: Ο κανόνας που μελετήσαμε ισχύει μόνο για τον ενεστώτα και τον εξακολουθητικό μέλλοντα. Σε όλους τους υπόλοιπους χρόνους, ακολουθούμε τον γενικό κανόνα των ρημάτων. Γράφουμε δηλαδή με «ω» (ωμέγα) όταν μπροστά μπαίνει το «εγώ» και γράφουμε με «-ε» (έψιλον) και «-ει» (έψιλον γιώτα) όταν ακούμε τους ήχους «ε» και «ι» αντίστοιχα. Δες το παρακάτω παράδειγμα και πρόσεξε την ορθογραφία των καταλήξεων.
Π.χ.
Α. Εγώ σήμερα ετοιμάζομαι (ενεστώτας).
Β. Εγώ αύριο θα ετοιμαστώ (στιγμιαίος μέλλοντας: ακούω «ο» και βάζω «–ω», ωμέγα).
Γ. Εγώ αύριο θα ετοιμάζομαι όλη μέρα (εξακολουθητικός μέλλοντας).
Δ. Έχω ετοιμαστεί εδώ και ώρα (παρακείμενος: ακούω τον ήχο «ι» και βάζω «–ει», έψιλον
γιώτα).

Ακολουθεί ένα παράδειγμα ώστε να το καταλάβεις καλύτερα. Κλίνουμε τρία ρήματα στον ενεστώτα. Διάβασε και παρατήρησε!
-ομαι -ιέμαι -άμαι

Ενικός αριθμός
εγώ σκέφτ-ομαι κρατ-ιέμαι κοιμ-άμαι
εσύ σκέφτ-εσαι κρατ-ιέσαι κοιμ-άσαι
αυτός-αυτή-αυτό σκέφτ-εται κρατ-ιέται κοιμ-άται

Πληθυντικός αριθμός
εμείς σκεφτ-όμαστε κρατ-ιόμαστε κοιμ-όμαστε
εσείς σκέφτ-εστε κρατ-ιέστε κοιμ-άστε
αυτοί-αυτές-αυτά σκέφτ-ονται κρατ-ιούνται κοιμ-ούνται
Προσέχω το βοηθητικό ρήμα είμαι

Το βοηθητικό ρήμα είμαι παίρνει, στον ενεστώτα τις καταλήξεις του ενεστώτα της παθητικής φωνής. Δες τον πίνακα που ακολουθεί και σύγκρινε τις καταλήξεις του ρήματος
σκέφτομαι και του ρήματος είμαι.

 Και τώρα μόνος σου!

Α. Συμπλήρωσε «ε» ή «αι» στις καταλήξεις των ρημάτων.
1. Μην το σκέφτεσ___ ! Πάρ___ αμέσως τηλέφωνο!
2. Κάθε μέρα η Ελένη σηκώνετ___ στις οκτώ το πρωί και σε μισή ώρα είν___ έτοιμη.
3. Ετοιμάζομ___ και έρχομ___ αμέσως! Αν αργήσω, φύγ___ !
4. Ελάτ___ γρήγορα και μπείτ___ προσεκτικά. Στην αίθουσα δεν ακούγετ___ το
παραμικρό!
5. Τα παιδιά είν___ εδώ, γιατί ενδιαφέροντ___ για τον αθλητισμό.
6. Ζεσταινόμαστ___ τόσο πολύ, που σκεφτόμαστ___ να πάμε στη θάλασσα.
7. Μαρία, πόση ώρα είσ___ εδώ;
8. Η μυρωδιά απλώνετ___ σε όλη την πολυκατοικία.
9. Αν μιλάμε όλοι δυνατά, δεν ακουγόμαστ__ καθόλου.
10. Εμείς παίζουμ____ σκάκι κάθε Κυριακή, όταν έρχοντ___ οι φίλοι μας.

Γράψε τις προτάσεις στον άλλο αριθμό:

1. Εγώ σκέφτομαι, λύνω και απαντώ.
Εμείς_____________________________________________________________________
2. Αυτός αγαπάει τα ζώα.
Αυτοί____________________________________________________________________
3. Εσύ ντύνεσαι γρήγορα και φεύγεις.
Εσείς_____________________________________________________________________
4. Εμείς χτενιζόμαστε κάθε μέρα.
Εγώ______________________________________________________________________
5. Αυτές έρχονται κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα.
Αυτή_____________________________________________________________________

Για τσάντες, γραφική ύλη και παιδικά παιχνίδια σας προτείνουμε την Toys Center! Μεγάλη ποικιλία για όλα τα γούστα και ακαταμάχητες τιμές!

Διαβάστε επίσης:

«Άνοιξε παιδί μου και κανένα βιβλίο»: Διάβασμα και καλοκαιρινές διακοπές συνδυάζονται;

Καλοκαιρινές διακοπές: Ευκαιρία για μάθηση μέσα από το παιχνίδι

Επανάληψη στη γραμματική: Τα ρήματα που τελειώνουν σε «–αίνω» και ένα κόλπο για να μάθουν τα παιδιά τις εξαιρέσεις