HOPEgenesis: Ο Δρ. Στέφανος Χανδακάς που βοηθά να γεννηθούν παιδιά σε απομακρυσμένες περιοχές μιλά στο Infokids.gr

Πριν από λίγες ημέρες οι λιγοστοί κάτοικοι στο ακριτικό νησί της Θύμαινας γιόρτασαν ένα πολύ ιδιαίτερο γεγονός. Το πρώτο μωρό που γεννήθηκε στο νησί μετά από έξι ολόκληρα χρόνια πήρε το όνομα Μηνάς! Εκτός από το γεγονός ότι ο μικρός Μηνάς ήταν ο λόγος που ακούστηκε ξανά το γλυκό κλάμα ενός μωρού στη Θύμαινα, η γέννησή του είναι ιδιαίτερα σημαντική για έναν ακόμη λόγο. Πρόκειται για το πρώτο μωρό που γεννιέται με τη βοήθεια της HOPEgenesis, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που έχει στόχο να ανατρέψει το πρόβλημα της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα.

Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα βαδίζει προς δημογραφικό αδιέξοδο, αφού το πρόσημο των γεννήσεων σε σχέση με τους θανάτους παρουσιάζεται αρνητικό. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, κατά το έτος 2015 ο πληθυσμός της Ελλάδας παρουσίασε μείωση της τάξεως του 0,6%. Οι στατιστικές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και αφορούν τις πληυθυσμιακές μεταβολές των χωρών, δείχνουν ότι η συνέχιση αυτής της κατάστασης θα οδηγήσει στην πτώση του πληθυσμού των Ελλήνων από 10 εκατομμύρια που είναι σήμερα σε 6 εκατομμύρια το 2050.

Μετά από έρευνες πάνω στο θέμα της υπογεννητικότητας των Ελλήνων, ο μαιευτήρας – γυναικολόγος Δρ. Στέφανος Χανδακάς αποφάσισε να ιδρύσει το 2015 τη μη κερδοσκοπική εταιρεία HOPEgenesis σε μία προσπάθεια να παρουσιάσει κάποιες λύσεις πάνω σε αυτό το μείζον ζήτημα. Το πρόγραμμα μπήκε σε πλήρη λειτουργία από το Δεκέμβριο του 2016 και επίσημα υπάρχουν 17 εγκυμοσύνες σε εξέλιξη, ενώ έχουν γεννηθεί τα δύο πρώτα παιδιά υπό την ομπρέλα της οργάνωσης που χαίρουν άκρας υγείας!

Ο Δρ. Στέφανος Χανδακάς μίλησε στο Infokids.gr για το πώς πήρε σάρκα και οστά όλο αυτό το σπουδαίο εγχείρημα, για την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα και τους μελλοντικούς στόχους της οργάνωσης.

«Από το 2007 ασχολούμαι με μία άλλη οργάνωση που λέγεται Ομάδα Αιγαίου, είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, όπου ταξιδεύουμε μια ομάδα γιατρών και όχι μόνο στα νησιά του Αιγαίου και των Δωδεκανήσων και κάνουμε καταρχήν δωρεάν ιατρικές εξετάσεις και κατά δεύτερο λόγο έργα υποδομής στα νησιά. Σχολεία, γήπεδα, εκπαιδευτικά προγράμματα κ.ο.κ. Μέσα λοιπόν από την ενασχόλησή μου με την Ομάδα Αιγαίου, παρατήρησα και με είχε προβληματίσει το γεγονός ότι πολλές γυναίκες που ήταν έγκυες από τα συγκεκριμένα νησιά, είχαν ελάχιστη έως μηδενική παρακολούθηση, κάτι το οποίο σαν γιατρός δεν μπορούσα να το εξηγήσω, ούτε να το δεχτώ βέβαια. Ότι δηλαδή μια γυναίκα π.χ. στη Δονούσα θα μπορούσε να είναι 7 μηνών έγκυος -το 2010-11 όχι το 1950!- και να μην έχει κάνει έναν υπέρηχο, μια εξέταση αίματος. Αυτό το είχα καταγράψει σαν προβληματισμό στον εαυτό μου και προσπαθούσα να σκεφτώ αν θα υπήρχαν ποτέ κάποιες συνθήκες οι οποίες θα μπορούσαν να αλλάξουν αυτή την κατάσταση. Στην πορεία προστέθηκε κι ένα άλλο, πολύ σοβαρό πρόβλημα: Το γεγονός ότι την τελευταία 3ετία-4ετία δεν βλέπαμε καθόλου νέα παιδιά, νέες έγκυες, δηλαδή ξαφνικά στα νησιά τα οποία επισκεπτόμασταν, τους Φούρνους, το Αγαθονήσι, τη Δονούσα, δεν βλέπαμε καθόλου καινούργιες εγκυμοσύνες».

Ποιοι είναι οι λόγοι που εμποδίζουν τις γυναίκες σε αυτά τα νησιά να προχωρήσουν στην απόκτηση παιδιών;

«Μετά από συζητήσεις που είχαμε με αυτές τις γυναίκες, μάς εξηγούσαν ότι δίσταζαν να μείνουν έγκυες για δύο λόγους. Πρώτα ήταν ο οικονομικός, το οποίο το καταλαβαίνουμε γιατί η Ελλάδα ζει σε μια κρίση τα τελευταία 10 χρόνια σχεδόν, και το δεύτερο ότι υπήρχε παντελής πλέον έλλειψη ιατρικής φροντίδας, ακόμη και στα μεγάλα νησιά κοντά στα μικρά, δηλαδή οι γυναίκες δεν μπορούσαν να βρουν γιατρούς ή όταν τους έβρισκαν δεν ήταν εύκολα διαθέσιμοι ή είχαν ακούσει κακές ιατρικές ιστορίες, με αποτέλεσμα να το αναβάλλουν, να φοβούνται να μείνουν έγκυες.

Εγώ δημιούργησα ουσιαστικά για εκείνες τις γυναίκες μια ομπρέλα ιατρικής ασφάλειας, γνωρίζουν πλέον ότι υπάρχει μια ομάδα γιατρών γενικότερα, ιατρικού προσωπικού που ασχολείται με αυτές, τις φροντίζει, μπορούν να σηκώσουν το τηλέφωνο και να μας καλέσουν για οτιδήποτε χρειαστούν, αισθάνονται ξαφνικά λοιπόν ότι υπάρχει μια ομπρέλα ιατρικής ασφάλειας για εκείνες, κάτι το οποίο μάς εξήγησαν ότι θεωρούν πολύ σημαντικό.

Ποιες υπηρεσίες παρέχει το πρόγραμμα της HOPEgenesis;

«Η HOPEgenesis αναλαμβάνει τα ιατρικά έξοδα αυτών των γυναικών, δηλαδή να ταξιδέψουν από τα νησιά τους στην Αθήνα όσες φορές χρειαστεί να κάνουν εξετάσεις, να γεννήσουν δωρεάν και να επιστρέψουν στο νησί τους με ένα μωράκι που είναι υγιές και χωρίς κανένα πρόβλημα. Η εγκυμοσύνη είναι μια δύσκολη περίοδος για εκείνες λόγω της μεγάλης ανασφάλειας που περιλαμβάνει μια εγκυμοσύνη σε ένα απομακρυσμένο νησί, μια αιμορραγία, ένας πόνος, γεγονός που μια γυναίκα που ζει στην Αθήνα ή σε οποιαδήποτε άλλη πόλη της Ελλάδας, σημαίνει να σηκώσει το τηλέφωνο, να μιλήσει με το γιατρό της και να έχει τη δυνατότητα σε 20-30 λεπτά να τον δει. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει για εκείνες, οπότε αυτομάτως αυτό τους δημιουργεί φοβερή ανασφάλεια και φόβο. Και μόνο η δυνατότητα να μιλήσουν μαζί μας, να μας πάρουν τηλέφωνο, να μας πούνε τον προβληματισμό τους και να τους δώσουμε μια άμεση λύση, τους έχει δημιουργήσει φοβερή διαφορά σε ό,τι  αφορά την ασφάλεια στην εγκυμοσύνη τους. Και βεβαίως, αν προκύψουν επείγοντα περιστατικά, το πρόγραμμα καλύπτει και αεροδιακομιδές από τα συγκεκριμένα νησιά, οπότε η κάλυψη είναι πλήρης σε συνολικό επίπεδο, δεν αφορά μόνο ψυχολογική υποστήριξη».

Ποια νησιά έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα της HOPEgenesis και ποια τα πρώτα αποτελέσματα;

«Υιοθετήσαμε μέσω της HOPEgenesis τα πρώτα 27 νησιά, τα οποία η στατιστική υπηρεσία μάς υπέδειξε ότι έχουν μηδενικές γεννήσεις από το 2010 και μετά, μιλάμε για πραγματικό αριθμό, νησιά όπως η Δονούσα ή η Θύμαινα, που γεννιόντουσαν 2-3 παιδιά το χρόνο μέχρι το 2010-11 και ξαφνικά έπαψαν να γεννιούνται παιδιά τελείως. Δώσαμε τη δυνατότητα σε αυτές τις γυναίκες να ξανασκεφτούν την εγκυμοσύνη τους, έχοντας πλέον αυτές τις ιατρικές συνθήκες που σας περιέγραψα και με μηδενικό κόστος βεβαίως. Η ανταπόκριση λοιπόν ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Εμείς υπολογίζαμε ότι τον πρώτο χρόνο θα είχαμε περίπου 10 εγκυμοσύνες και έχουμε ήδη 17 σε 4 μήνες, όπου αυτό σε πραγματικούς αριθμούς σημαίνει αύξηση 1700%. Δηλαδή αυτά τα νησιά από 0 παιδιά θα έχουν 17 παιδιά αυτομάτως. Άρα, βλέπουμε ότι οι πρώτες ενδείξεις είναι ότι το πρόγραμμα λειτουργεί γρήγορα και αποτελεσματικά, κάτι που μας έχει κάνει μεγάλη εντύπωση, και βεβαίως τώρα προσπαθούμε να υποστηρίξουμε το πρόγραμμα οικονομικά μέσω ιδιωτικών χορηγιών, μέσω εταιρικών κοινωνικών προγραμμάτων μέσω μεγάλων οργανισμών όπως το Ίδρυμα Λάτση και το Ίδρυμα Νιάρχος, και γενικότερα προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να χρηματοδοτήσουμε τη συγκεκριμένη προσπάθεια, η οποία φαίνεται να είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτό που είχαμε αρχικά φανταστεί και αυτό είναι κάτι που μάς ευχαριστεί πολύ».

Χρειάζεται οι γυναίκες να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια για να ενταχθούν στο πρόγραμμα;

«Το μόνο κριτήριο για να ενταχθούν στο πρόγραμμα είναι η εντοπιότητα, δεν υπάρχει κανένα άλλο οικονομικό κριτήριο. Θεωρούμε ότι πρέπει όλες αυτές οι γυναίκες που έχουν επιλέξει να κατοικήσουν σε αυτά τα απομακρυσμένα νησιά, να επωφεληθούν από το συγκεκριμένο πρόγραμμα, άρα το μόνο κριτήριο είναι να είναι μόνιμοι κάτοικοι αυτών των νησιών. Βεβαίως, σε όλα αυτά τα νησιά έχουμε άριστη συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, κοινοτάρχες, δημάρχους κτλ, οι οποίοι μας κατευθύνουν στους πραγματικά μόνιμους κατοίκους».

Είστε αισιόδοξος για τη μείωση της υπογεννητικότητας τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα;

«Θεωρούμε ότι η προσπάθεια που κάνουμε έχει αυτό το σκοπό και βεβαίως σύντομα θα επεκταθούμε και σε ηπειρωτικές περιοχές, γιατί το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τη νησιωτική Ελλάδα, αφορά το σύνολο της χώρας. Άρα, στη Β’ φάση του προγράμματος που θα ξεκινήσει μέσα στο 2017 θα υιοθετήσουμε και απομακρυσμένα χωριά της ηπειρωτικής Ελλάδας, τα οποία και αυτά είναι καταγεγραμμένα και αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή προβλήματα υπογεννητικότητας. Ελπίζουμε ότι μέσω αυτής της προσπάθειας και όσο αυτή μεγαλώνει, να βάλουμε κι εμείς ένα μικρό λιθαράκι στο να ανατρέψουμε αυτό το κλίμα και τα μέχρι τώρα στοιχεία από το πρόγραμμα δείχνουν ότι κάτι τέτοιο λειτουργεί».

HOPEgenesis
E-mail: [email protected]
Τηλ: +30 2106455353
www.hopegenesis.org