Η Κατερίνα Τοπούζογλου -ίσως την θυμάστε από την πορεία της στο μόντελινγκ κατά την δεκαετία του 1990- τα τελευταία 20 περίπου χρόνια ασχολείται με το μεγάλο της πάθος που δεν είναι άλλο από την θάλασσα και συγκεκριμένα, την προστασία αυτής και του οργανισμού της από απορρίμματα, τα οποία, δυστυχώς έχουν ξεπεράσει πλέον κάθε προηγούμενο.
Κατά την πάροδο των ετών αυτών, η κ. Τοπούζογλου έγινε παγκόσμια και πανευρωπαϊκή πρωταθλήτρια υποβρύχιας σκοποβολής, βραβεύτηκε αμέτρητες φορές, όχι μόνο για τις αθλητικές της επιδόσεις, αλλά και για την προσφορά της στην προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος, ενώ πλέον είναι εκπαιδεύτρια καταδύσεων, αλλά και ιδρύτρια του οργανισμού All For Blue, ο οποίος αφενός διοργανώνει παράκτιους και υποβρύχιους καθαρισμούς και αφετέρου ενημερώνει και ευαισθητοποιεί το κοινό για την προστασία των θαλασσών.
Εν όψει των καλοκαιρινών μας διακοπών και της επιστροφής μας στους αγαπημένους μας παραθαλάσσιους προορισμούς, το Infokids.gr μίλησε μαζί της, προκειμένου να μας εξηγήσει πόσο σημαντικό ρόλο παίζει ο κάθε ένας από εμάς στο να προφυλάξει ό,τι έχει απομείνει από τη χλωρίδα και την πανίδα της θάλασσας:
Πώς ξεκίνησαν όλα για εσένα και γιατί επέλεξες αυτόν τον δρόμο;
«Τα πρώτα ερεθίσματα ήρθαν από την ηλικία των 4 ετών, όταν μαζί με τους γονείς μου πηγαίναμε στη θάλασσα και καθαρίζαμε τις παραλίες. Ο αθλητισμός έπαιξε, έπειτα, τον δικό του ρόλο στο να νιώσω την θάλασσα σπίτι μου: Καταδύσεις, υποβρύχια αλιεία, πρωταθλητισμός στην υποβρύχια σκοποβολή… Περνούσα πάντα πολλές ώρες στον βυθό και έτσι άρχισα να μαζεύω σκουπίδια.
Πολύ σύντομα κατάλαβα, όμως, ότι με το να καθαρίζω μόνη μου τις θάλασσες δεν θα ερχόταν η αλλαγή, δεν θα γινόντουσαν μεγάλα βήματα. Αποφάσισα, λοιπόν, να ιδρύσω τον οργανισμό All For Blue, μία μη κερδοσκοπική εταιρεία, που στόχο έχει να ευαισθητοποιήσει ειδικά τα νέα παιδιά και να τους δώσει μια κατεύθυνση αναφορικά με τα σημαντικά πράγματα που μπορούν να κάνουν για την προστασία των θαλασσών.»
Ποια είναι τα συχνότερα και χειρότερα σκουπίδια στη θάλασσα και τι επίπτωση έχουν, με απλά λόγια, στο οικοσύστημα και κατ’επέκταση σε εμάς;
Σπύρος Πριόβολος
Νίκος Κόκκας
«Έχουμε πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής πάνω από 160 δράσεις καθαρισμού και από τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει από αυτές έχουμε δημιουργήσει ένα top 10 σκουπιδιών στις ελληνικές θάλασσες (δείτε το εδώ). Τα χειρότερα από αυτά είναι τα πλαστικά. Στους δε παράκτιους καθαρισμούς τα νο1 σκουπίδια είναι οι γόπες των τσιγάρων, ακολουθούν τα πλαστικά καπάκια, τα καλαμάκια και τα ποτήρια. Και είναι τόσο μεγάλη η ποσότητα αυτών που, σύμφωνα με έρευνες τουλάχιστον, αν δεν αλλάξουμε άμεσα συνήθειες, θα φτάσουμε σε ένα σημείο στις θάλασσες να έχουμε περισσότερα σκουπίδια από ό,τι ψάρια.
Οι άνθρωποι πρέπει κάποτε να καταλάβουμε, πως ό,τι πετάμε καταλήγει στο πιάτο μας, αφού όλα αυτά τα πλαστικά τα τρώνε έπειτα τα ψάρια. Έχει υπολογιστεί, ότι ο άνθρωπος που τρώει ψάρια, καταναλώνει ετησίως 11.000 μικροπλαστικά!
Επιπλέον, είναι σημαντικό να γνωρίζουν όλοι, πως το οξυγόνο δεν το παίρνουμε μόνο από τα δέντρα: Το 50% έρχεται από τα δέντρα και το άλλο 50% από φυτοπλαγκτόν. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι δεν μπορεί να παραχθεί οξυγόνο αν έχουμε μετατρέψει την θάλασσα σε έναν απέραντο σκουπιδότοπο.»
Ποιο είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή και τι μπορεί να κάνει ο καθένας από εμάς για την επίλυσή του;
«Η χρήση των πλαστικών μιας χρήσης. Είναι αδιανόητο, ότι συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε πλαστικά ποτήρια του καφέ. Ένα αντικείμενο που έχει χρήση για 15 λεπτά και προκαλεί βλάβη στον πλανήτη για 400 χρόνια!
Το αμέσως επόμενο θέμα, είναι η έλλειψη ενημέρωσης του κόσμου που νομίζει, για παράδειγμα, ότι τα βιοδιασπώμενα είδη είναι και οικολογικά, με αποτέλεσμα π.χ. να πετούν πλαστικές-βιοδιασπώμενες σακούλες στην θάλασσα. Λοιπόν, ας μάθουμε κάποτε πως το βιοδιασπώμενο πλαστικό στη θάλασσα δεν λιώνει –γίνεται μικροπλαστικά που τα τρώνε οι χελώνες!»
Αναζητώντας μια νότα αισιοδοξίας, ρωτάμε την κ. Τοπούζογλου, αν υπάρχουν κάποιες θαλάσσιες περιοχές της χώρας που να είναι πιο καθαρές.
«Τα σκουπίδια δεν έχουν σύνορα – είναι παντού! Δεν υπάρχει μέρος που να έχουμε κάνει δράση και να μην έχουμε μαζέψει απορρίμματα. Ο μέσος όρος απορριμμάτων είναι περί τα 400-600 κιλά ανά δράση.
Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, τα πλαστικά που μαζεύουμε από τις δράσεις μας, επιστρέφουν στην τοπική κοινωνία. Με ειδική επεξεργασία μπορούμε πλέον να τα κοκκοποιούμε και να τα μετατρέπουμε σε δομικό υλικό, π.χ. σε παγκάκια ή σε δάπεδα. Φέτος, για παράδειγμα, σε συνεργασία με τον Δήμο Μυκόνου, τα σχολεία στο νησί θα παραλάβουν κάδους απορριμμάτων (φωτο) για τις σχολικές αίθουσες φτιαγμένους από πλαστικά που συλλέχθηκαν από θαλάσσιους και παράκτιους καθαρισμούς.»
Τι πρέπει να κάνουμε όταν, εκεί που κολυμπάμε, συναντήσουμε μια τσούχτρα ή έναν αχινό; Τα βγάζουμε έξω ή τα αφήνουμε μέσα στη θάλασσα;
«Όχι βέβαια! Από πότε να βγάζουμε τα ζώα της θάλασσας έξω; Από τη στιγμή που πάμε στη θάλασσα για μπάνιο πρέπει να δεχτούμε ότι μέσα έχει οργανισμούς που ο καθένας τους έχει έναν σκοπό στο οικοσύστημα: Αν βγάλουμε έξω την τσούχτρα δεν θα έχει να φάει η χελώνα κ το δελφίνι! Τους δε αχινούς απαγορεύεται δια νόμου να τους βγάζουμε! Επάνω τους αχινούς εντοπίζουμε καθημερινά προσκολλημένα απορρίμματα, κυρίως πλαστικά.
Τόσο κακό κάνουμε στις θάλασσες! Δεν χρειάζεται να σκοτώνουμε και αυτά τα ζώα! Δεν χρειάζεται να σκοτώνομε, οτιδήποτε δεν ξέρουμε και μας φοβίζει! Ας ενημερωθούμε πρώτα για το κάθε ζώο κι ας μην το ενοχλούμε.
Και αν βρεθούμε στη θάλασσα με τα παιδιά και έχει τσούχτρες, ας κάτσουμε έξω κι ας μαζέψουμε κανένα σκουπίδι και όχι όστρακα και αστερίες! Δεν είναι πια μόδα το ντεκόρ αυτό στα σπίτια! Ας καλέσουμε τα παιδιά, να γίνουν οι ήρωες του μπλε φέτος!
Μίλησε μας για τις δράσεις σου αναφορικά με την ενημέρωση των παιδιών; Πώς μπορούμε να σε ακούσουμε από κοντά;
«Σχολεία, τοπικές αυτοδιοικήσεις, ιδιωτικοί φορείς επικοινωνούν μαζί μας προκειμένου να διοργανώσουμε εκπαιδευτικά σεμινάρια ενημέρωσης για την προστασία των θαλασσών. Τα σεμινάρια στα σχολεία έχουν διάρκεια μίας ώρας και το ενδιαφέρον των παιδιών γι’αυτά είναι πραγματικά συγκινητικό! Τα σεμινάρια αυτά μπορούν πλέον, λόγω μέτρων αποστάσεων, να γίνονται και online μέσα από webinars.
Ταυτόχρονα, διοργανώνουμε και δράσεις καθαρισμού σε όλη την Ελλάδα. Όλες είναι plastic-free και είμαστε από τους πρώτους που το έχουμε ξεκινήσει αυτό, ακόμα και στις σακούλες που χρησιμοποιούμε για να συγκεντρώσουμε τα σκουπίδια.»
Επικοινωνήστε με τον οργανισμό All For Blue για να διοργανώσετε ένα σεμινάριο στο σχολείο σας και βρείτε στο eshop ανοξείδωτα καλαμάκια και θερμός πολλαπλών χρήσεων.
κεντρική φωτο – credits: Noel Lopez Fernandez
