Η σκολίωση είναι ένα ορθοπεδικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλά παιδιά και έφηβοι.
Ο όρος σκολίωση προέρχεται από τη λέξη «σκολιός», που σημαίνει στρεβλός. Η φυσιολογική σπονδυλική στήλη στην προσθιοπίσθια διάστασή της φαίνεται τελείως ευθεία. Σκολίωση ονομάζουμε την πλάγια παρεκτόπιση της σπονδυλικής στήλης από τη μέση γραμμή.
Πολλές θεωρίες έχουν αναπτυχθεί κατά καιρούς γύρω από τη συγκεκριμένη πάθηση, με αποτέλεσμα οι γονείς να “βομβαρδίζονται” από πληροφορίες που δεν ξέρουν αν ισχύουν ή όχι. Διαβάστε ποιοι είναι οι πιο συχνοί μύθοι αλλά και οι σημαντικές αλήθειες γύρω από τη σκολίωση που ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό παιδιών.
ΜΥΘΟΣ Νο1: Η σκολίωση είναι νόσος των παιδιών και των εφήβων και δεν επιδεινώνεται όταν πια ο ασθενής έχει ενηλικιωθεί
Λάθος! Στην πραγματικότητα όταν η σκολίωση είναι σημαντικού βαθμού (περίπου 50 μοίρες και πάνω), μπορεί να συνεχίσει να επιδεινώνεται (αν και αργά) και μετά την εφηβεία, σε όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής του ατόμου. Στις περιπτώσεις αυτές είναι απαραίτητο να συνεχίζεται η παρακολούθηση από εξειδικευμένο γιατρό κατά τακτά, αλλά σχετικά αραιά, χρονικά διαστήματα (3 έως 5 ετών). Στις περιπτώσεις συνεχούς επιδείνωσης η διόρθωση της σκολίωσης πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν νωρίτερα, πριν αναπτυχθεί σοβαρή παραμόρφωση που διορθώνεται δύσκολα.
ΜΥΘΟΣ Νο2: Η σκολίωση των εφήβων μπορεί να διορθωθεί με την εφαρμογή κηδεμόνων κορμού
Λάθος! Δεν υπάρχουν αποδείξεις από σοβαρές επιστημονικές εργασίες ότι η σκολίωση οποιουδήποτε βαθμού σε εφήβους ή ενήλικες μπορεί να διορθωθεί με κηδεμόνες. Αν και είναι γνωστό ότι ειδικοί νάρθηκες μπορούν να εμποδίσουν την περαιτέρω εξέλιξη ή και να διορθώσουν τη σκολίωση σε πολύ μικρά παιδιά (κάτω των 5 ετών), δεν υπάρχουν κλινικές αποδείξεις ότι οι κηδεμόνες κορμού παίζουν οποιοδήποτε θετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της εφηβικής σκολίωσης. Είναι πολύ σημαντικό όλες οι περιπτώσεις σκολίωσης να εξετάζονται από ειδικό γιατρό, ώστε να αποφεύγονται άσκοπες απόπειρες θεραπείας και χάσιμο πολύτιμου χρόνου.
ΜΥΘΟΣ Νο3: Η σκολίωση μπορεί να προκληθεί από κακή στάση του σώματος
Λάθος! Η σκολίωση προκαλείται από ασύμμετρη ανάπτυξη κάποιου τμήματος της σπονδυλικής στήλης κατά την διάρκεια της παιδικής ή εφηβικής φάσης της ανάπτυξης του σώματος. Οι λόγοι τις περισσότερες φορές είναι άγνωστοι στις λεπτομέρειες τους. Σκολίωση δεν προκαλείται σε μία σωστά αναπτυσσόμενη σπονδυλική στήλη λόγω παραμορφώσεων κατά τις καθημερινές δραστηριότητες.
ΑΛΗΘΕΙΑ Νο1: Η σκολίωση έχει σχέση με την κληρονομικότητα
Σωστό! Αν και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η σκολίωση είναι ιδιοπαθής (άγνωστης αιτιολογίας), γνωρίζουμε ότι προκαλείται από πολλές διαφορετικές αιτίες. Από επιστημονικές παρατηρήσεις σε οικογένειες ατόμων με σκολίωση καθώς και αναλύσεις γονιδίων, είναι σήμερα ξεκάθαρο ότι μια από τις σημαντικότερες αιτίες της σκολίωσης είναι η κληρονομικότητα, υπάρχουν δηλαδή κληρονομούμενα γονίδια που προδιαθέτουν την εμφάνιση σκολίωσης σε παιδιά και εφήβους.
ΑΛΗΘΕΙΑ Νο2: Η σκολίωση, όταν είναι σοβαρού βαθμού, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην αναπνευστική λειτουργία
Σωστό! Η εξέταση της πνευμονικής λειτουργίας (σπιρομέτρηση) έδειξε ότι άτομα με σημαντικού βαθμού σκολίωση της θωρακικής σπονδυλικής στήλης παρουσιάζουν αναπνευστική ανεπάρκεια σε σημαντικό ποσοστό ακόμα και σε μικρή ηλικία. Κλινικές μελέτες σε εφήβους έδειξαν αναπνευστική δυσλειτουργία ανάλογη με τον βαθμό της θωρακικής σκολίωσης, ενώ σε ποσοστό 20% των περιπτώσεων η αναπνευστική αυτή δυσλειτουργία ήταν σημαντικού βαθμού. Είναι επομένως γεγονός ότι η αντιμετώπιση της σκολίωσης σε συτές τις περιπτώσεις πρέπει να έχει σαν στόχο, εκτός των άλλων, την πρόληψη σοβαρών αναπνευστικών προβλημάτων στο άμεσο και απώτερο μέλλον.
ΑΛΗΘΕΙΑ Νο3: Η προσπάθεια αντιμετώπισης της σκολίωσης με κηδεμόνες κορμού μπορεί να προκαλέσει ψυχολογική επιβάρυνση για πάρα πολλά χρόνια μετά την εφηβεία
Σωστό! Το σοβαρό ψυχολογικό φορτίο που προκαλεί στους εφήβους η εφαρμογή κηδεμόνων κορμού είναι ευρέως γνωστό και αδιαμφισβήτητο. Ωστόσο, πρόσφατη κλινική μελέτη παρέχει νέα δεδομένα σύμφωνα με τα οποία η ψυχολογική αυτή επιβάρυνση που προκαλείται από τη χρήση κηδεμόνων σκολίωσης μπορεί να διαρκέσει για πάρα πολλά χρόνια. Όπως παρατηρήθηκε σε μια ομάδα ενηλίκων (άνω των 30 ετών) με σκολίωση, όσοι είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με κηδεμόνες κορμού κατά την εφηβεία τους ένιωθαν μεγαλύτερη παραμόρφωση στο σώμα τους και ανέφεραν χαμηλότερη ποιότητα ζωής σε σχέση με όσους δεν είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με κηδεμόνες, παρά το γεγονός ότι ο βαθμός σκολίωσης ήταν, κατά μέσο όρο, ο ίδιος σε όλα τα άτομα της ομάδας.
Δρ. Ιωάννης Καρνέζης, MSc, FEBOT, FRCS (Orth)
Ορθοπαιδικός, Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης
Διευθυντής Επιστημονικής Επιτροπής του Back Care network
www.ioanniskarnezis.gr
www.backcare.gr
