Εφηβεία: Η μεγάλη συνέπεια στα παιδιά όταν πιέζονται για απώλεια βάρους

Γράφει: Κωνσταντίνα Μερκούρη

17/04/2024

Οι συνέπειες είναι πιο μεγάλες και πιο μακροπρόθεσμες από όσο θα πίστευε κανείς.

Η εφηβεία αποτελεί μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από έντονες αλλαγές, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Ενώ πολλά παιδιά και έφηβοι αναζητούν την ανεξαρτησία τους και την ανακάλυψη της προσωπικότητας και του εαυτού τους, συχνά βρίσκονται αντιμέτωπα με πιέσεις από το περιβάλλον τους, τα μέσα ενημέρωσης και ακόμα και την οικογένειά τους, να προσαρμοστούν σε συγκεκριμένους κανόνες ομορφιάς και, πολλές φορές, οι τελευταίοι περιλαμβάνουν και την απώλεια βάρους.

Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Lancet Regional Health, αποκαλύπτει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η πίεση στην ψυχολογία και την υγεία των νέων. Σύμφωνα με αυτήν, άτομα που υπέστησαν εκφοβισμό, πειράγματα και πιέσεις για να χάσουν βάρος κατά τη διάρκεια της εφηβείας τους, μπορεί να αναπτύξουν ένα εσωτερικευμένο στίγμα βάρους που μπορεί να διαρκέσει μέχρι και την ηλικία των 31 ετών.

Τι είναι το εσωτερικευμένο στίγμα βάρους

Το εσωτερικευμένο στίγμα βάρους περιλαμβάνει αρνητικά στερεότυπα σχετικά με το βάρος του ατόμου, όπως η αίσθηση της μειωμένης αξίας ή ικανότητας λόγω του βάρους τους. Οι επιπτώσεις αυτές μπορούν να είναι βαθιές και να συμπεριλαμβάνουν κακή ψυχική υγεία και διαταραχές διατροφής.

Η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα από δύο μεγάλες μελέτες διάρκειας, της Bristol’s Children of the 90s και της Avon Longitudinal Study of Parents and Children, που περιλάμβαναν πάνω από 4.000 συμμετέχοντες ηλικίας 31 ετών.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι νέοι που είχαν υποστεί πίεση από την οικογένεια ή εκφοβισμό για απώλεια βάρους κατά τη διάρκεια της εφηβείας τους είχαν αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν εσωτερικευμένο στίγμα βάρους σε μεγαλύτερη ηλικία.

Οι γυναίκες στο επίκεντρο του στίγματος (και πάλι)

Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το γεγονός ότι ο εκφοβισμός στην εφηβεία και στην ενηλικίωση συνδέθηκε ανεξάρτητα με το εσωτερικευμένο στίγμα βάρους στα 31 ετών. Επιπλέον, οι γυναίκες φάνηκε να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εσωτερικευμένου στίγματος βάρους σε σχέση με τους άνδρες.

Οι αλλαγές στο κεφάλαιο «βάρος»

Η δρ. Amanda Hughes, μια από τους συγγραφείς της μελέτης, τονίζει τη σημασία της αλλαγής στον τρόπο που μιλάμε και αντιμετωπίζουμε το θέμα του βάρους. Η αλλαγή αυτή μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις στην ψυχολογική ευημερία και την αυτοεκτίμηση των νέων.

Από το ατομικό στο συλλογικό, οι αλλαγές που χρειάζονται

Προτείνει ότι οι οικογένειες και τα μέσα ενημέρωσης πρέπει να αντιμετωπίσουν το στίγμα του βάρους με πιο ευαίσθητο τρόπο.

Επιπλέον, ο εκφοβισμός στα σχολεία και σε άλλα περιβάλλοντα πρέπει να αντιμετωπίζεται με σοβαρότητα και να υποστηρίζονται οι νέοι που τον βιώνουν.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το στίγμα του βάρους και οι σχετικές πιέσεις για απώλεια βάρους αποτελούν δυσκολία που πρέπει να αντιμετωπιστεί με συλλογικές προσπάθειες.

Η κοινωνία χρειάζεται να δημιουργήσει ένα περιβάλλον όπου τα άτομα νιώθουν αποδεκτά και εκτιμημένα ανεξαρτήτως του βάρους τους, και όπου η υγεία και το ευ ζην είναι το κύριο μέλημα, αντί για την προσήλωση σε ιδανικά σωματικά πρότυπα.

Τέλος, η κατανόηση των επιπτώσεων της πίεσης για απώλεια βάρους κατά τη διάρκεια της εφηβείας και η δημιουργία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος μπορεί να συμβάλει στη μείωση του εσωτερικευμένου στίγματος βάρους και στη βελτίωση της ευημερίας των νέων σε παγκόσμιο επίπεδο.