Γράφει η Άρτεμις Κ. Τσίτσικα, Καθηγήτρια και Εκπρόσωπος UNESCO GHE & WHO Collaborating Centre, Αναπλ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ*
Καρδιοπαθείς από τα γενοφάσκια τους; Ε, όχι! Τι συμβαίνει και τι ισχύει… Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα παιδιά και έφηβοι ξεπερνούν το κανονικό τους βάρος, με τη χώρα μας να εμφανίζει από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι διατροφικές επιλογές, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, η απουσία οικογενειακών γευμάτων, η περιορισμένη δυνατότητα παιχνιδιού και η υπερβολική χρήση οθονών αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες.
Οι επιπτώσεις του σημερινού τρόπου ζωής στην υγεία της καρδιάς
Τα παραπανίσια κιλά και η συσσώρευση λίπους επιβαρύνουν σοβαρά την καρδιά και τα αγγεία. Έρευνα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας» έδειξε ότι έφηβοι με αυξημένο βάρος εμφάνιζαν υψηλή αρτηριακή πίεση, διαταραχές λιπιδίων και γλυκόζης, δείχνοντας σαφή προδιάθεση για μελλοντικά καρδιαγγειακά προβλήματα. Οι παχύσαρκοι έφηβοι έχουν 80% πιθανότητα να παραμείνουν παχύσαρκοι και ως ενήλικες. Επιπλέον, το κάπνισμα -που συχνά ξεκινά στην εφηβεία- αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα κινδύνου για την καρδιά. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, 1 στους 5 εφήβους στην Ελλάδα καπνίζει, ενώ ποσοστό άνω του 10% δηλώνει συστηματική και βαριά χρήση.
Διαβάστε επίσης: Αρχίζει το σχολείο: Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά – Απαγόρευση του καπνίσματος για όλους – Συμβουλεύει η πνευμονολόγος Μάτα Τσικρικά
Ώρα για δράση και πρόληψη
Αν η κατάσταση παραμείνει ως έχει, τα καρδιαγγειακά συμβάματα θα εμφανίζονται όλο και νωρίτερα, με σημαντικές συνέπειες σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο. Χρειάζεται άμεση δράση για να μπουν βάσεις πρόληψης από μικρή ηλικία. Το κλειδί της αλλαγής; Είναι μόνο η εκπαίδευση.
Η εκπαίδευση ξεκινά από την οικογένεια, με υγιεινές συνήθειες διατροφής και τρόπου ζωής, και ενισχύεται από το παράδειγμα των γονιών. Σημαντικός είναι και ο ρόλος των σχολικών προγραμμάτων, όταν υλοποιούνται βιωματικά, με συμμετοχή των παιδιών. Πολιτεία, ΜΜΕ και επιστημονική κοινότητα μοιράζονται την ευθύνη αυτής της πρόληψης.
Η αγάπη και ο σεβασμός για το σώμα ξεκινά από την εκπαίδευση: ισορροπία ανάμεσα στη μελέτη, τον χρόνο οθόνης και τη φυσική δραστηριότητα, σωστές διατροφικές επιλογές και αποφυγή βλαπτικών ουσιών όπως το κάπνισμα. Αυτή η εκπαίδευση είναι κρίσιμο να ξεκινά από το Δημοτικό, ώστε τα παιδιά να φτάνουν στην εφηβεία με καθαρές κατευθύνσεις.
Τέλος, ας βοηθήσουμε τα παιδιά να γνωρίσουν και να σεβαστούν την καρδιά τους. Να μάθουν τις ανάγκες της και να χτίσουν από νωρίς τις βάσεις για καλή υγεία, με σωματική, ψυχική και πνευματική ισορροπία.
Επιστ. Υπεύθυνος Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.)
Β΄ Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ – Νοσοκομείο Παίδων “Π. & Α. Κυριακού”
Διευθύντρια ΠΜΣ «Στρ. Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας»
Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ)/UNESCO LoI
