Ποιες είναι οι πιο συχνές κακώσεις στα παιδιά όταν πέφτουν με το ποδήλατο; Ο ορθοπαιδικός απαντά

Η βόλτα με το  ποδηλατο είναι μια αγαπημένη δραστηριότητα των παιδιών σε όλες τις ηλικίες και μάλιστα όσο  μεγαλώνουν  τα παιδιά το ποδήλατο  γίνεται για αυτά  δημοφιλές μέσο όχι μόνο για παιχνίδι και ψυχαγωγία αλλά και για γρήγορη μετακίνηση.

Παρ’ όλα αυτά, μια σειρά κακώσεων μπορούν να  συνοδεύουν τη δραστηριότητα αυτή μετά από πτώσεις ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ταχύτητες, μας λέει ο Αντώνιος Αγγουλές, Χειρουργός Ορθοπαιδικός (www.orthopaedicmed.gr)

Πιο συχνά σημειώνονται τραυματισμοί των χεριών και ιδιαίτερα του καρπού και των κάτω άκρων κυρίως στα γόνατα και τους αστραγάλους. Επίσης σημειώνονται τραυματισμοί στο κεφάλι, τον αυχένα και την μέση και το θώρακα των παιδιών.

Οι περισσότεροι τραυματισμοί όπως δεν είναι σοβαροί  και αφορούν θλάσεις, ή εκχυμώσεις, εκδορές και απλά  διαστρέμματα αλλά μπορούν να συμβούν και σοβαρότερες κακώσεις όπως αιματώματα, κατάγματα και κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις ή κακώσεις του αυχένα και στην μέση του παιδιού.

Οι κακώσεις στον αυχένα των παιδιών όταν πέσουν με το ποδήλατο μπορεί να  είναι σοβαρές;

 Η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης είανι μια ευαίσθηστη περιοχή του σώματος γιατί  η σπονδυλική στήλη περιέχει και προστατεύει τον νωτιαίο μυελό από τον οποίο ξεκινάνε τα νεύρα για τα χέρια. Σε κάθε κάκωση στην περιοχή αυτή πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Το παιδί μπορεί να χρειαστεί κάποιο μαλακό κολλάρο για λίγες μέρες, ξεκούραση και παρακολούθηση σε ελαφρούς τραυματισμούς και ίσως κάποιο αναλγητικό φάρμακο για λίγες μέρες σε μεγαλύτερες ενοχλήσεις. Οπωσδήποτε όμως το παιδί χρειάζεται να εξεταστεί από ειδικό ιατρό και να γίνει άμεσα ακτινολογικός έλεγχος που θα περιλαμβάνει και ειδική λήψη (διαστοματική – οδόντος) του αυχένα εκτός από τις κλασικές face και profile ακτινογραφίες σε περίπτωση:

  • Δυσκαμψίας του αυχένα – Δυσκολίας να στρίψει το παιδί το κεφάλι ή να το φέρει προς το στήθος
  • Ραιβόκρανου όπου το  κεφάλι διατηρείται στριμμένο και σε κάμψη προς  τη μια πλευρά
  • Μουδιάσματος των χεριών
  • Αισθήματος βελόνων στα χέρια
  • Μειωμένης αισθητικότητας και  κινητικότητας των χεριών

Πότε θα πρέπει να ανησυχούμε  ότι μια κάκωση στο κεφάλι του παιδιού δεν είναι αθώα αλλά χρειάζεται άμεση εξέταση από γιατρό;

Τα παιδιά και ιδίως τα μικρότερα κτυπούν συχνά στο κεφάλι και τις περισσότερες φορές οι τραυματισμοί είναι ευτυχώς κακώσεις απλές, οι οποίες  δεν χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα από τοποθέτηση πάγου και ξεκούραση του παιδιού.

Υπάρχουν όμως κάποια σημεία που όταν τα παρατηρήσουμε πρέπει άμεσα να ζητηθεί βοήθεια και εξέταση του παιδιού από γιατρό. Πιθανότατα μάλιστα θα χρειαστεί η αντιμετώπιση της κάκωσης του παιδιού να γίνει στο Νοσοκομείο όπου υπάρχει δυνατότητα να γίνει άμεσα ελέγχος με ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία κ.τλ. Έτσι όταν το παιδί έχει:

  • Ανοικτό τραύμα του κεφαλιού που χρειάζεται ράψιμο
  • Ζάλη
  • Πονοκέφαλο
  • Έμετος ή τάση για έμετο
  • Λήθαργο ή πτώση του επιπέδου συνείδησης
  • Απώλεια μνήμης
  • Επιληπτική κρίση μετά το κτύπημα
  • Αστάθεια στη βάδιση
  • Διαταραχή της κινητικότητας, για παράδειγμα δεν μπορεί κινήσει κάποιο χέρι καλά

…απαιτείται άμεση μεταφορά στο νοσοκομείο για να εξεταστεί από ειδικό ιατρό.

Καλό είναι βεβαια κάθε σε περίπτωση κάκωσης του κεφαλιού να εξετάζουμε το επίπεδο συνείδησης του παιδιού συχνά για την πρώτη μέρα τουλάχιστον, δηλαδή για 24 ώρες. Αν χρειαστεί σε σοβαρότερους τραυματισμούς  να ξυπνάμε το παιδί κάθε κάθε 2-3 ώρες το πρώτο βράδυ ώστε να είμαστε σίγουροι ότι έχει καλή επαφή με το περιβάλλον.

Είναι βέβαια περριτό να τονίσουμε ότι τα παιδιά πρέπει να φορούν πάντοτε προστατευτικό κράνος όταν κάνουν ποδήλατο.

Πότε θα ανησυχήσω όταν το παιδί κτυπήσει στο θώρακα πέφτοντας με το ποδήλατο;

 Τα παιδιά μπορούν να κτυπήσουν στο στήθος κάνοντας ποδήλατο, είτε πέφτοντας πάνω στο τιμόνι είτε κτυπώντας κατευθείαν στο έδαφος και συχνά σε κάποια  μεγάλη πέτρα. Η ελαστικότητα των πλευρών προστατεύει τα παιδιά από το σπάσιμό τους αλλά θα χρειαστεί ακτινογραφία για να αποκλειστεί κάποιο κάταγμα πλευράς όταν υπάρχει:

  • Δύσπνοια και δυσκολία στην αναπνοή
  • Πόνος στην βαθειά εισπνοή
  • Το παιδί δεν μπορεί να στρίψει τον κορμό εξαιτίας του πόνου

 

Πώς θα ξέρω ότι το παιδί έχει ένα απλό στραμπούληγμα στην περιοχή του αστραγάλου και δεν έχει κάποιο κάταγμα;

 Τα απλά διαστρέμματα (στραμπουλήγματα) είναι πολύ συχνά στα παιδιά και  είναι κακώσεις που αφορούν τα μαλακά μόρια και συγκεκριμένα τους συνδέσμους στην περιοχή του αστράγαλου. Στις περισσότερες περιπτώσεις το πόδι του παιδιού θα είναι πρησμένο στην περιοχή της ποδοκνημικής άρθρωσης όπου υπάρχει ευαισθησία και κάποιος πόνος ιδιαίτερα όταν το παιδί πατάει το πόδι με αποτέλεσμα να μην μπορεί να περπατήσει άνετα και οπωσδήποτε να μην μπορεί να τρέξει ή να παίξει.  Συνήθως υποχωρούν σε λίγες μέρες αλλά θα χρειαστούν :

  • Πάγος για 15 λεπτά κάθε 3 ώρες τις πρώτες 48 ώρες μετά το κτύπημα του ποδιού
  • Ελαστική περίδεση της ποδοκνημικής άρθρωσης ή μια ελαστική επιστραγαλίδα που να έχει το κατάλληλο μέγεθος για το παιδί
  • Τοποθέτηση του ποδιού σε ανάρροπη θέση δηλαδή ψηλά σε ένα μαξιλάρι ιδιαίτερα όταν το παιδί είναι ξαπλωμένο ώστε να είναι το πόδι πάνω από το επίπεδο της καρδιάς και να γίνεται έτσι καλύτερη  φλεβική επιστροφή του αίματος
  • Αν υπάρχει σχετικά μεγαλύτερο οίδημα ή και κάποιο αιμάτωμα το παιδί να μην δίνει όλο το βάρος του στο πόδι. Καλό είναι να χρησιμοποιήσει 2 πατερίτσες ή σε ελαφρότερες περιπτώσεις μία που τη  κρατάει από την αντίθετη πλευρά από αυτή που κτύπησε

Πρέπει  όμως οπωσδήποτε να γίνει ακτινογραφία και να υπάρχει υποψία ότι το παιδί έχει υποστεί κάποιο κάταγμα, σπάσιμο δηλαδή του οστού της περόνης ή της κνήμης όταν υπάρχουν τα πιο κάτω συμπτώματα:

  • Έντονος πόνος
  • Παραμόρφωση στην περιοχή του αστραγάλου
  • Μεγάλο οίδημα ή  και αιμάτωμα στην περιοχή
  • Αδυναμία να πατήσει το παιδί το πόδι του και να κάνει κάποιο βήμα
  • Κριγμός των οστών στην περιοχή που πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποφεύγεται

Γενικά όταν υπάρχει αμφιβολία για το μέγεθος του τραυματισμού και όταν επιμένουν οι ενοχλήσεις ο ακτινολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος

 

Πώς μπορούν να προληφθούν κάποιες πτώσεις με το ποδήλατο στα παιδιά ή όταν αναπόφευκτα το παιδί έχει κάποιο ατύχημα οι συνέπειες του να είναι μικρότερες;

 

  • Το παιδί πρέπει να φοράει πάντοτε κράνος το οποίο να προσαρμόζευται πολύ καλά στο κεφάλι του παιδιού και να συγκρατείται με λουράκι στο σαγόνι του
  • Το κάθισμα του ποδήλατου να είναι ρυθμισμένο σύμωνα με το ύψος του παιδιού έτσι ώστε τα πόδια του να ακουμπούν στέρεα στο έδαφος
  • Το παιδί να κάνει ποδήλατο χωρίς βοηθητικές ρόδες μόνο όταν έχει καλή ισορροπία και στην αρχή μόνο με την επίβλεψη ενήλικου ατόμου
  • Τα παιδιά μέχρι 10 ετών να κάνουν ποδήλατο μόνο σε απόλυτα ελεγχόμενους χώρους όπως σε πεζοδρόμια ή πάρκα και υπό επίβλεψη
  • Κατά προτίμιση το ποδήλατο να γίνεται με το φως της ημέρας και σε ελεγχόμενους χώρους χωρίς κίνηση αυτοκινήτων
  • Το ποδήλατο να έχει φώτα που να εξασφαλίζουν επαρκή φωτισμό και ιδιαίτερα τη νύχτα και οπωσδήποτε οπίσθιο φωτάκι και δυνατότητα να γίνεται εύκολα αντιληπτό ιδιαίτερα τη νύχτα.
  • Η κόρνα και η δυνατότητα προειδοποίησης είναι απαραίτητα
  • Η οδήγηση με ποδήλατο μόνο στη δεξιά λωρίδα με μικρή ταχύτητα και ιδανικά σε ποληδατοδρόμους που πρέπει να δημιουργηθούν για ασφαλή μετακίνηση
  • Κατάλληλη ένδυση, ελαφρά ιδιαίτερα το καλοκαίρι
  • Αποφυγή πολύωρης έκθεσης στον ήλιο, ιδιαιτερα όταν οι θερμοκρασίες μεγαλώνουν
  • Επαρκής ενυδάτωση ιδιαίτερα το καλοκαίρι