Πρεμιέρα αύριο για τα σχολεία καθώς θα χτυπήσει το πρώτο κουδούνι της χρονιάς. Για κάποια παιδιά αυτή η μέρα είναι ακόμα πιο ιδιαίτερη καθώς καλούνται για πρώτη φορά να βρεθούν σε μια σχολική τάξη, μακριά από τους γονείς. Η εισαγωγή στο νηπιαγωγείο, ειδικά για τα παιδιά που δεν έχουν πάει σε παιδικό σταθμό είναι το ξεκίνημα μιας νέας ζωής και μιας μακράς περιόδου μάθησης, εκπαίδευσης και προετοιμασίας για τη ζωή.
Πώς μπορώ να το κάνω να το δει θετικά;
Μιλήστε με το παιδί για αυτή την μέρα, για τις εμπειρίες και για όλα αυτά που θα γνωρίσει, μας λέει η ψυχολόγος Φρόσω Σαλιβέρου. Φανταστείτε μαζί του πώς θα είναι η καινούρια ζωή και κάντε καινούρια οργάνωση καθημερινότητας με βάση το σχολικό του πρόγραμμα.
Πηγαίνετε μαζί του να αγοράσετε τα απαραίτητα και δώστε του την ευκαιρία να διαλέξει τα χρώματα και τα πράγματα που θέλει και που χρειάζονται. Σταθείτε δίπλα του δυνατοί στην καινούρια εμπειρία. Μην σας ανησυχήσουν τα πρώτα δάκρυα, σταματούν αμέσως μόλις φύγετε και η νέα ζωή κερδίζει το παιχνίδι.
Τι προσφέρει η εκπαιδευτική αυτή βαθμίδα; Πόσο σημαντική είναι για ένα παιδί και την μετέπειτα σχολική του πορεία;
Το Νηπιαγωγείο αποτελεί τη βάση της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στόχος μας είναι τα παιδιά να βιώνουν την αρχή της συνέχειας κατά τη διάρκεια της σχολικής ζωής τους, λέει η εκπαιδευτικός-νηπιαγωγός Γεωργία Αντωνάκη. Αυτό σημαίνει πως η πορεία για ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων και γνώσεων από τους μαθητές τις οποίες απαιτεί η σύγχρονη κοινωνία ξεκινά στο νηπιαγωγείο και εμπλουτίζεται αργότερα. Η ηλικία των 5 είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου καθώς η σκέψη των νηπίων αρχίζει να αλλάζει σταδιακά μέσα σε μια πιο συνειδητή αλληλεπίδραση με το περιβάλλον του. Στο νηπιαγωγείο στοχεύουμε στην αρχή της δημιουργίας ατόμων με αυτογνωσία, αυτοεκτίμηση, αυτονομία αλλά και ικανότητες συνεργασίας και κριτικής σκέψης.
Βασικές αρχές της μεθόδου που ακολουθούμε είναι να εμπλέκεται άμεσα και ενεργά το παιδί στη διαδικασία μάθησης κυρίως μέσα από το παιχνίδι. Ένα πλούσιο σε ερεθίσματα περιβάλλον και η ενθάρρυνση από την νηπιαγωγό συμβάλλουν καθοριστικά στην επίτευξη των παραπάνω.
Την πρώτη μέρα τι χρειάζεται να έχει μαζί του ένα παιδί;
Τις πρώτες μέρες στο νηπιαγωγείο γίνεται προσπάθεια να νιώσουν τα παιδιά ασφάλεια, να γνωριστούν μεταξύ τους και με τη νηπιαγωγό και γι’ αυτό η ώρα περνάει με παιχνίδια, που όπως λέει η Γ. Αντωνάκη, αφορούν στον εαυτό μας, την γνωριμία με τους άλλους και την οργάνωση του χώρου.
Τη γραφική ύλη την παρέχει το σχολείο. Ωστόσο καλό είναι τα παιδιά να έχουν όσα μπορεί να χρειαστούν για να νιώθουν άνετα όπως το δικό τους μπουκαλάκι νερό, το δικό τους μπολ με φαγητό και ρούχα για να αλλάξουν αν χρειαστεί.
Επίσης στα παιδιά αρέσει να φέρνουν και ένα μικρό παιχνίδι από το σπίτι, που τα κάνει να νιώθουν ασφάλεια και που μπορεί να δράσει καταπραϋντικά σε περιπτώσεις άγχους ή έντασης.
Πώς περνούν τις ώρες τους τα παιδιά στο νηπιαγωγείο;
Το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου αναφέρεται στην καλλιέργεια δεξιοτήτων σχετικά με:
Τη χρήση της γλώσσας, του γραπτού δηλαδή και προφορικού λόγου
Των μεθόδων των μαθηματικών και των φυσικών επιστημών
Την γνωριμία και την αλληλεπίδραση με το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον
Τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών
Τη συναισθηματική ανάπτυξη
Επίσης στο νηπιαγωγείο πρέπει να δίνονται ευκαιρίες στα παιδιά να δημιουργούν και να εκφράζονται μέσα από τα εικαστικά, το θέατρο και τη μουσική.
Μέσα στην ημέρα απαραίτητες είναι οι ώρες του παιχνιδιού με τους φίλους, το πρόγευμα ή και το γεύμα και η χαλάρωση στο ολοήμερο νηπιαγωγείο και το διάλειμμα.
Τι κάνουμε αν αρνείται να πάει ή δεν είναι ιδιαίτερα συνεργάσιμο;
Πολλά παιδιά τις πρώτες μέρες ή εβδομάδες από την είσοδό τους στο σχολείο παθαίνουν μικρό ή μεγάλο σοκ, καθώς καλούνται να αντιμετωπίσουν μόνα τους την κοινωνία του σχολείου. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχουν ή ότι θα εμφανίσουν αργότερα προβλήματα προσαρμογής.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, έχει αποδειχτεί ότι όλο αυτό είναι παροδικό λέει η κ. Σαλίβερου και σημειώνει ότι η κατάσταση εξελίσσεται ευνοϊκά κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, καθώς το παιδί προσαρμόζεται στο νέο του ρόλο και μαθαίνει τα όρια της αυτονομίας του.
Οι γονείς σε πρώτη φάση θα πρέπει να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους. Επειδή το συναίσθημα που κυριαρχεί είναι ο φόβος στις περισσότερες περιπτώσεις, οι φωνές και ο εξαναγκασμός δεν είναι η καλύτερη μέθοδος σε έναν φοβισμένο άνθρωπο. Ο γονιός, λοιπόν, θα πρέπει να το ρωτήσει τι φοβάται και να διερευνήσει για ποιον λόγο το παιδί δεν θέλει να πάει στο σχολείο και να το συζητήσει μαζί του. Σε πρώτη φάση, μπορεί να προσπαθήσει να το ηρεμήσει με τη συζήτηση και την ενθάρρυνση, αλλά ταυτόχρονα να δείξει σταθερότητα στην απόφασή του ότι το παιδί θα πρέπει να πάει στο σχολείο.
Ο γονιός μπορεί επίσης να μιλήσει με τη δασκάλα ή τον δάσκαλο του παιδιού, για να πάρει περισσότερες πληροφορίες για τη συμπεριφορά του παιδιού και τυχόν περιστατικά που οδήγησαν σε αυτήν. Σε συνεργασία με τη δασκάλα μπορούν να βρεθούν τρόποι για την ομαλοποίηση της κατάστασης.
Τι μπορεί να κρύβεται πίσω από μια τέτοια άρνηση;
Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορούν να κάνουν ένα παιδί ευάλωτο, στο να αντιμετωπίσει αγχογόνες καταστάσεις. Αυτή η άρνηση μπορεί να συνδέεται με το φόβο του μήπως αποτύχει στο σχολείο, μήπως δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις προσδοκίες των γονιών και των δασκάλων του. Έτσι προτιμά να μην εγκαταλείψει την ασφάλεια του σπιτιού του. Πολύ συχνά, και οι ίδιοι οι γονείς -ιδίως η μητέρα- δυσκολεύονται να αποχωριστούν το παιδί τους.
Παιδιά που αρνούνται να πάνε στο σχολείο αναφέρουν καμιά φορά ότι τους πειράζουν οι συμμαθητές τους ή ότι ο δάσκαλός τους είναι ιδιαίτερα αυστηρός, χωρίς αυτό απαραίτητα να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Σε αρκετές περιπτώσεις τα προβλήματα μπορεί να είναι στο σπίτι. Το παιδί μπορεί να μη νιώθει καθόλου σίγουρο να αφήσει τη μητέρα του που είναι άρρωστη ή που υποφέρει η ίδια από κάποια ψυχολογική κρίση – ένα συζυγικό πρόβλημα – το οποίο είναι γνωστό στο παιδί. Επίσης, το παιδί μπορεί να νιώθει ανασφάλεια, αν κάτι αλλάξει στις σχέσεις του με τη μητέρα του.
Ένα παιδί που δεν έχει πάει παιδικό υστερεί απέναντι στα άλλα όταν θα πάει νηπιαγωγείο;
Ιδιαίτερη σημασία στο νηπιαγωγείο έχουν οι εμπειρίες των παιδιών πριν έρθουν στο σχολείο. Επομένως ένα νήπιο που έχει από την οικογένεια ερεθίσματα μέσα από αλληλεπιδράσεις με το περιβάλλον και σχέσεις με συνομήλικα παιδιά δεν υστερεί σε σχέση με όσα έχουν φοιτήσει σε παιδικό σταθμό, αναφέρει η κ. Αντωνάκη. Η μόνη διαφορά, όπως λέει, είναι πως τα δεύτερα έχουν εξοικειωθεί με το πρόγραμμα και το χώρο του σχολείου γεγονός που ίσως τα κάνει να νιώθουν πιο άνετα στο νηπιαγωγείο, ενώ είναι πολύ πιθανό νήπια που έχουν φοιτήσει στον παιδικό να περάσουν ξανά μια περίοδο προσαρμογής λόγω αλλαγής περιβάλλοντος και προσώπων.
Μιλήστε του για τις δικές σας μαθητικές εμπείριες
Μιλήστε στο παιδί σας με ενθουσιασμό για τα δικά σας παιδικά και μαθητικά χρόνια όταν για πρώτη φορά βρεθήκατε και εσείς στα θρανία, πόσο υπέροχο είναι να κάνεις φίλους, να μαθαίνεις καινούργια πράγματα, να πηγαίνεις εκδρομές να μοιράζεσαι και να δημιουργείς.
Ακόμα τονίστε του, ότι τώρα θα εργάζεται σχεδόν σαν και σας, εκείνο πηγαίνοντας κάθε μέρα στο σχολείο, ακριβώς όπως εσείς πηγαίνετε κάθε μέρα στην εργασίας σας. Ο καλύτερος τρόπος για να μεταδώσετε κάτι στο παιδί σας είναι να γίνεται εσείς το ζωντανό παράδειγμα.
