Ο Κωνσταντίνος Νταλούκας, Παιδίατρος και Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων εξηγεί τι είναι ο RSV και όσα πρέπει να γνωρίζουμε οι γονείς.
Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, ή RSV, είναι ένας ιός που μολύνει τους πνεύμονες και την αναπνευστική οδό, προκαλώντας συμπτώματα που μοιάζουν με το κοινό κρυολόγημα.
Είναι τόσο συχνός που τα περισσότερα παιδιά θα έχουν μολυνθεί από αυτόν μέχρι την ηλικία των 2 ετών. Ο ιός μπορεί επίσης να μολύνει τους ενήλικες.
Ποια παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο
- Τα παιδιά που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας από τον RSV είναι:
- Πρόωρα βρέφη
- Βρέφη έως 12 μηνών, ιδίως εκείνα των 6 μηνών και μικρότερα
- Παιδιά κάτω των 2 ετών με χρόνια πνευμονοπάθεια ή συγγενή (παρούσα από τη γέννηση) καρδιοπάθεια
- Παιδιά με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Παιδιά με νευρομυϊκές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν δυσκολία στην κατάποση ή στην απομάκρυνση των εκκρίσεων βλέννας
Πόσο σοβαρή είναι η νόσηση με RSV;
Σχεδόν όλα τα παιδιά θα προσβληθούν από λοίμωξη RSV μέχρι την ηλικία των 2 ετών. Τις περισσότερες φορές ο RSV προκαλεί μια ήπια νόσηση που μοιάζει με το απλό κρυολόγημα, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια όπως βρογχιολίτιδα (φλεγμονή των μικρών αεραγωγών του πνεύμονα) και πνευμονία (λοίμωξη των πνευμόνων). Ορισμένα παιδιά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου RSV, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που γεννήθηκαν πρόωρα ή που έχουν χρόνια πνευμονική ή καρδιακή νόσο ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Δύο έως τρία στα 100 βρέφη με λοίμωξη από RSV μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτούν. Όσα νοσηλεύονται μπορεί να χρειαστούν οξυγόνο, ενδοφλέβια υγρά (εάν δεν τρώνε και δεν πίνουν) και μηχανικό αερισμό (ένα μηχάνημα που βοηθά στην αναπνοή). Τα περισσότερα βελτιώνονται με αυτό το είδος υποστηρικτικής φροντίδας και παίρνουν εξιτήριο σε λίγες ημέρες.
Συμπτώματα
Η νόσηση από RSV μπορεί να μην είναι σοβαρή τις πρώτες ημέρες. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν πιο σοβαρά λίγες ημέρες μετά την έναρξη της ασθένειας. Τα συμπτώματα της λοίμωξης από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό εμφανίζονται συνηθέστερα περίπου τέσσερις έως έξι ημέρες μετά την έκθεση στον ιό.
Τα συμπτώματα του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού ή RSV σε ενήλικες και μεγαλύτερα παιδιά συχνά περιλαμβάνουν:
ήπια βουλωμένη ή με καταρροή μύτη
ξηρό βήχα.
χαμηλό πυρετό
πονόλαιμο
ήπιο πονοκέφαλο.
Οι σοβαρές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως:
πυρετό
έντονο βήχα
συριγμό
γρήγορη ή δύσκολη αναπνοή
κυανωτικό χρώμα του δέρματος
Στα βρέφη οι μύες του θώρακα και το δέρμα μπορεί να τραβιούνται προς τα μέσα με κάθε αναπνοή καθώς πασχίζουν να αναπνεύσουν. Μπορεί επίσης να βήχουν, να παίρνουν ρηχές και γρήγορες αναπνοές και να μην θέλουν ή να μην μπορούν να φάνε. Η ασυνήθιστη καταβολή και η ευερεθιστότητα είναι άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσουν.
Επειδή ο RSV και o SarsCov2 (κορονοϊός) είναι και οι δύο τύποι αναπνευστικών ιών, ορισμένα συμπτώματα του RSV και του COVID-19 μπορεί να είναι παρόμοια. Στους ενήλικες και τα μεγαλύτερα παιδιά, ο RSV προκαλεί συνήθως ήπια σημεία και συμπτώματα που μοιάζουν με κρυολόγημα.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τα εμβόλια
Όπως μας συμβουλεύει ο παιδίατρος Κωνσταντίνος Νταλούκας, σήμερα, 21 Φεβρουαρίου 2025, η ανοσοποίηση για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) στα παιδιά στην Ελλάδα βασίζεται κυρίως στη χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων και όχι σε παραδοσιακά εμβόλια για όλα τα παιδιά. Ακολουθούν οι τρέχουσες πληροφορίες με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα:
Μονοκλωνικά αντισώματα (Nirsevimab): Το Nirsevimab είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που χορηγείται με μία ένεση και παρέχει παθητική ανοσία στα βρέφη. Έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες για την πρόληψη της λοίμωξης από RSV σε νεογνά και βρέφη κατά την πρώτη τους περίοδο έκθεσης στον ιό (συνήθως το φθινόπωρο και τον χειμώνα). Συνιστάται κυρίως για βρέφη κάτω των 6-8 μηνών που γεννιούνται ή εισέρχονται στην εποχή του RSV, καθώς και για ορισμένα μεγαλύτερα παιδιά (8-19 μηνών) με υψηλό κίνδυνο σοβαρής νόσησης (π.χ. πρόωρα βρέφη, παιδιά με χρόνια πνευμονοπάθεια ή συγγενείς καρδιοπάθειες). Σε χώρες όπως η Ισπανία, το Λουξεμβούργο και οι ΗΠΑ, η χρήση του από το 2023-2024 έχει δείξει σημαντική μείωση των νοσηλειών λόγω RSV.
Εμβολιασμός εγκύων: Μια εναλλακτική προσέγγιση είναι ο εμβολιασμός των εγκύων γυναικών μεταξύ της 32ης και 36ης εβδομάδας κύησης με εμβόλιο κατά του RSV. Αυτό επιτρέπει τη μεταφορά αντισωμάτων στο έμβρυο μέσω του πλακούντα, προστατεύοντας το νεογνό για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του. Ωστόσο, στην Ελλάδα, αυτή η σύσταση δεν έχει ακόμα ενταχθεί ευρέως στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, αν και υπάρχουν θετικά δεδομένα από διεθνείς μελέτες.
Εμβόλια για παιδιά: Προς το παρόν, δεν υπάρχει ευρέως διαθέσιμο παραδοσιακό εμβόλιο για όλα τα παιδιά κατά του RSV στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων στην Ελλάδα. Η έρευνα για τέτοια εμβόλια συνεχίζεται, αλλά η κύρια στρατηγική πρόληψης επικεντρώνεται στη χορήγηση μονοκλωνικών αντισωμάτων για τις ευάλωτες ομάδες.
Ποιους αφορά στην Ελλάδα: Η χορήγηση του Nirsevimab συνιστάται κυρίως για νεογνά και βρέφη υψηλού κινδύνου, όπως πρόωρα ή με υποκείμενα νοσήματα, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΕΟΔΥ και της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών. Δεν υπάρχει γενικός εμβολιασμός για όλα τα παιδιά, καθώς ο RSV προκαλεί συνήθως ήπια συμπτώματα σε υγιή παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας.
Πρόληψη και πρακτικές: Πέρα από την ανοσοποίηση, η πρόληψη περιλαμβάνει μέτρα υγιεινής, όπως το συχνό πλύσιμο των χεριών, η αποφυγή επαφής με ασθενείς και η προστασία των βρεφών από πολυσύχναστους χώρους κατά την περίοδο έξαρσης του RSV.
Συμπέρασμα: Στην Ελλάδα, η κύρια μέθοδος ανοσοποίησης για τον RSV στα παιδιά είναι η χορήγηση του Nirsevimab σε βρέφη υψηλού κινδύνου, ενώ ο εμβολιασμός εγκύων δεν έχει ακόμα υιοθετηθεί ευρέως.
