Τα κρούσματα της μηνιγγίτιδας που βγαίνουν κάθε τόσο στην επικαιρότητα χτυπούν καμπανάκι στους γονείς.
Η μηνιγγίτιδα είναι μία η φλεγμονή των ιστών που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Προκαλείται συνήθως από μόλυνση. Μπορεί να αποβεί μοιραία, όπως φάνηκε και από την περίπτωση του 20χρονου φοιτητή στην Πάτρα πριν από λίγες εβδομάδες και απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.
Η μηνιγγίτιδα μπορεί να προκληθεί από διάφορα είδη βακτηρίων, ιών, μυκήτων και παρασίτων, με τη βακτηριακή μηνιγγίτιδα να είναι ο πιο συνηθισμένος επικίνδυνος τύπος μηνιγγίτιδας η οποία μπορεί να αποβεί θανατηφόρος μέσα σε 24 ώρες.
Σύμφωνα με στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπάρχουν τέσσερις κύριες αιτίες οξείας βακτηριακής μηνιγγίτιδας:
Neisseria meningitidis (μηνιγγιτιδόκοκκος).
Streptococcus pneumoniae (πνευμονιόκοκκος)
Haemophilus influenzae
Streptococcus agalactiae (στρεπτόκοκκος της ομάδας Β)
Αυτά τα βακτήρια ευθύνονται για περισσότερους από τους μισούς θανάτους από μηνιγγίτιδα παγκοσμίως και προκαλούν άλλες σοβαρές ασθένειες όπως η σήψη και η πνευμονία.
Ομάδες κινδύνου για μηνιγγίτιδα
Αν και η μηνιγγίτιδα μπορεί να προσβάλλει οποιονδήποτε, τα μικρά παιδιά είναι αυτά που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Τα νεογέννητα μωρά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τον στρεπτόκοκκο της ομάδας Β, ενώ τα μικρά παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τον μηνιγγιτιδόκοκκο, τον πνευμονιόκοκκο και τον Haemophilus influenzae. Οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο από μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο, ενώ οι ηλικιωμένοι διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο από πνευμονιοκοκκική νόσο.
Υψηλότερος κίνδυνος παρατηρείται όταν υπάρχει στενή συνύπαρξη πολλών ατόμων, γι’ αυτό και κρούσματα παρατηρούνται συχνά σε φοιτητικές εστίες, πανεπιστήμια και στρατώνες.
Μετάδοση
Τα περισσότερα βακτήρια που προκαλούν μηνιγγίτιδα, όπως ο μηνιγγιτιδόκοκκος, ο πνευμονιόκοκκος και ο Haemophilus influenzae, μεταφέρονται στη μύτη και το λαιμό του ανθρώπου. Μεταδίδονται από άτομο σε άτομο με αναπνευστικά σταγονίδια ή εκκρίσεις του λαιμού. Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Β μεταφέρεται συχνά στο ανθρώπινο έντερο ή στον κόλπο και μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο παιδί κατά τη στιγμή της γέννησης.
Συμπτώματα μηνιγγίτιδας
Τα κλινικά χαρακτηριστικά των ασθενών με μηνιγγίτιδα ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία, την πορεία της νόσου (οξεία, υποξεία ή χρόνια), τη συμμετοχή του εγκεφάλου (μηνιγγιτιδοεγκεφαλίτιδα) και τις συστηματικές επιπλοκές (π.χ. σήψη).
Τα παθογόνα βακτηριακής μηνιγγίτιδας μπορεί να προκαλέσουν άλλα συμπτώματα ως αποτέλεσμα λοιμώξεων της κυκλοφορίας του αίματος (σηψαιμία), οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν γρήγορα σε σηψαιμία, όπως
κρύα χέρια και πόδια
πόνοι στις αρθρώσεις και τους μυς
ταχύτερη αναπνοή από το συνηθισμένο
διάρροια
σκούρο μοβ ή κόκκινο εξάνθημα.
Τα μωρά έχουν μερικές φορές διαφορετικά συμπτώματα από τους ενήλικες:
είναι λιγότερο δραστήρια και ξυπνούν δύσκολα
είναι ευερέθιστα ή απαρηγόρητα
κακή σίτιση
δύσκαμπτο ή χαλαρό σώμα
πρήξιμο στο μαλακό σημείο του κεφαλιού τους (fontanelle).
Πιθανές επιπλοκές
Ένα στα 5 άτομα που επιβιώνουν από ένα επεισόδιο βακτηριακής μηνιγγίτιδας μπορεί να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις. Αυτές οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν απώλεια ακοής, επιληπτικές κρίσεις, αδυναμία των άκρων, δυσκολίες στην όραση, την ομιλία, τη γλώσσα, τη μνήμη και την επικοινωνία, καθώς και ουλές και ακρωτηριασμούς άκρων μετά από σήψη.
Εμβόλια για τη μηνιγγίτιδα
Τα εμβόλια προσφέρουν την καλύτερη προστασία κατά των κοινών τύπων βακτηριακής μηνιγγίτιδας. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχει εμβόλιο για τη μηνιγγίτιδα στο πλαίσιο του υποχρεωτικού εμβολιασμού, ωστόσο δεν καλύπτει το στέλεχος Β που είναι ίσως το πιο επικίνδυνο. Το εμβόλιο για τον μηνιγγιτιδόκοκκο Β μπήκε πρόσφατα, το 2024 στο πρόγραμμα, αλλά γίνεται δωρεάν μόνο σε μωρά έως 18 μηνών. Για μεγαλύτερα παιδικά και νέους ενήλικες το εμβόλιο γίνεται ιδιωτικά και έχει κόστος περίπου 100 ευρώ η κάθε δόση, ενώ τα συχνά κρούσματα έχουν οδηγήσει σε γονείς και φορείς υγείας να ζητούν τον δωρεάν εμβολιασμό συγκεκριμένων ομάδων, όπως είναι οι φοιτητές.
