Πώς έχει επικρατήσει και τι σημαίνει;
Για να περιγράψουμε τη μεγάλη ανακατωσούρα, την απόλυτη αταξία, συχνά στο καθημερινό μας λόγο χρησιμοποιούμε την στερεότυπη έκφραση «φύρδην μίγδην».
Το φύρδην και το μίγδην ανήκουν στην κατηγορία των αρχαίων επιρρημάτων με την περίεργη -για τη σημερινή γλώσσα- κατάληξη «-δην».
Απ’ αυτήν την κατηγορία στον καθημερινό μας λόγο έχουν επιβιώσει ελάχιστα, 12 μόλις λήμματα-επιρρήματα με κατάληξη -δην καταγράφονται στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής.
Τα συνώνυμα φύρδην μίγδην που χρησιμοποιούνται, μόνο ζευγαρωμένα είναι σχήμα υπερβολής που προσδίδει έμφαση στην χαοτική κατάσταση.
Το Φύρδην προέρχεται από το φύρω=ανακατεύω συνήθως στερεά με υγρά, στην αρχή χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει ένωση νερού με αλεύρι, εξ ου και το φύραμα.
Το Μίγδην εκ του μίγνυμι= ανακατεύω, αναμειγνύω, κυρίως λέγεται για υγρά, και όχι μόνο. Η ενέργεια εἶναι η μείξη και το αποτέλεσμα εἶναι το μείγμα.
Συνώνυμο του φύρδην μίγδην το κουλουβάχατα που προέρχεται από τα αραβικά (kulluwahad = όλα ένα).
Η λέξη πρωτοεμφανίστηκε το 1868 σε φυλλάδιο του Θ. Ι. Κολοκοτρώνη, εγγονού του ήρωα της Επανάστασης, το οποίο έφερε τον τίτλο: “Η κουλουβάχατα ή αι φύρδην μίγδην σημεριναί ιδέαι”
Οι λέξεις εμπεριέχονται στα λεκτικά ημερολόγια του Γιώργου Παπαζαχαρίου.
