Υπάρχει στα αλήθεια ο Μπομπ ο Σφουγγαράκης; Γιατί τα παιδιά πιστεύουν σε φανταστικούς χαρακτήρες

Τα περισσότερα παιδιά έχουν μία ικανοποιητική αίσθηση της πραγματικότητας. Γνωρίζουν ότι οι δεινόσαυροι υπήρξαν, αλλά και ότι ο Μπομπ ο Σφουγγαράκης είναι ένας φανταστικός ήρωας. Όμως, σύμφωνα με νέα έρευνα, στο παιδικό μυαλό η πραγματική υπόσταση επινοημάτων της εκάστοτε κουλτούρας, όπως ο Άγιος Βασίλης ή το Λαγουδάκι του Πάσχα υπάρχουν κάπου μεταξύ πραγματικού και φανταστικού.

Και συμπεραίνεται ό τι τα τελετουργικά και οι παραδοσιακές μας συνήθειες είναι υπεύθυνα για την αποδοχή της ύπαρξης για παράδειγμα της κούρσας του Άη Βασίλη με το έλκυθρο κάθε χρόνο.

Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην έρευνα, οι οποία δημοσιεύθηκε στο Plos One,  μελέτησε 176 ανθρώπους από την ηλικία των 2 έως 11 ετών και υπολόγισαν το πόσο πραγματικούς βρίσκουν διάφορες πολιτισμικές φιγούρες, από τους δεινόσαυρους και τους δράκους μέχρι την Έλσα από την ταινία Frozen της Ντίσνεϊ.

Χρησιμοποιώντας μία κλίμακα από το μηδέν (τίποτα δεν υφίσταται στην πραγματικότητα) μέχρι το 8 (όλα υπάρχουν) τα παιδιά κατέταξαν 13 φιγούρες.

Η πλειοψηφία κατέταξε στην κλίμακα 7 τους δεινοσαύρους, ως τις υπάρξεις που ανταποκρίνονται περισσότερο στην αλήθεια, στο τέσσερα (στη μέση δηλαδή) τοποθετήθηκαν οι φανταστικοί ήρωες, Έλσα και Πίτερ Παν, ενώ στο 6 πλασαρίστηκε ο Άη Βασίλης.

Σε σύγκριση με μία ομάδα 57 ενηλίκων οι φαναστικοί χαρακτήρες βρέθηκαν κοντά στο μηδέν, αν και οι δράκοι και ο Άη Βασίλης πλησίασαν το 1, κάτι που δείχνει ότι και ένας -μικρός- αριθμός ενηλίκων αποδέχεται την ύπαρξή τους.

Κάπου στη μέση βρίσκονται τα φαντάσματα και οι εξωγήινοι, που πλασάρονται στη βαθμίδα δύο και τέσσερα αντιστοίχως.

Το κλειδί κρύβεται στους γονείς

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η συμμετοχή σε παραδοσιακές συνήθειες και τελετουργίες κάνει τα παιδιά να πιστεύουν ότι γενικά κάτι είναι πραγματιικό.

Η εμπειρία μπορεί να γίνει πραγματικότητα κάποια στιγμή, ως ένα βαθμό. Ένα 40% των παιδιών που συμμετείχαν στη μελέτη ανέφεραν ότι επισκέφτηκαν τον Άγιο Βασίλη στην πραγματικότητα, αφού είχαν κάνει βόλτα σε εμπορικά κέντρα.

«Ελπίζω ότι οι άνθρωποι θα πάρουν περισσότερο στα σοβαρά την ιδέα αυτών των τελετουργιών», δήλωσε ο Rohan Kapitány, επικεφαλής της έρευνας και βοηθός καθηγητής στο Πανεπιστήμι Keele της Αγγλίας. Προηγούμενη έρευνα είχε εστιάσει σε ειδικές κατηγορίες, όπως οι τηλεοπτικοί χαρακτήρες. Ο καθηγητής θεωρεί ότι παρατηρώντας μία σειρά από τέτοιους, τα ευρήματα παρέχουν ένα σημείο εκκίνησης για να γίνει κατανοητό το πώς τα παιδιά πιστεύουν σε οντότητες που δεν υπάρχουν.

Μία άλλη επιστήμονας επισημαίνει ότι για τα μικρότερα παιδιά αυτές οι φιγούρες, ό πως ο Αη Βασίλης, μπορεί να υπάρχουν κάπου ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία, και αυτό οφείλεται στον τρόπο, με τον οποίο τους μιλούν οι γονείς τους για αυτές.

Η δική της έρευνα αποδεικνύει ότι οι ενήλικες προτιμούν να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με την αληθινή εκδοχή, ότι δηλαδή ο Άη Βασίλης δεν υπάρχει.

Οι δύο επιστήμονες συμφωνούν, παρουσιάζοντας διαφορές για το πώς ο κάθε γονιός μιλά στο παιδί του για κάτι που γνωρίζει ότι δεν υπάρχει.

«Χρησιμοποιούν διαφορετικά στοιχεία, διαφορετικό τρόπο ομιλίας, διαφορετικές ενδείξεις. Για παράδειγμα δεν είναι παράξενο να πουν: Ο Αη Βασίλης είναι πραγματικός. Αλλά είναι περίεργο να πουν: η γιαγιά είναι αληθινή».  Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα παιδιά είναι ευάλωτα σε αυτές τις μικροδιαφορές και αποτελούν ένδειξη ότι καταλαβαίνουν πώς κάτι ύποπτο συμβαίνει.

«Και φτάνουμε στις παραδοσιακές συνήθειες. Οι γονείς νιώθουν άνετα όταν μπορούν λιγάκι και πολύ γλυκά να εξαπατούν τα παιδιά τους για να τους δημιουργήσουν χαρούμενα συναισθήματα. Μία από αυτές τις γνωστές και μη εξαιρετέες συνωμοσίες είναι τα μπισκότα, που το πρωί ως διά μαγείας έχουν εξαφανιστεί από το πιάτο, επειδή τα έφαγε… ο Άη Βασίλης», συμπληρώνει ο Kapitány.