Ένα σπίτι για τη Μύρτιδα

Σήμερα, Πέμπτη 14 Απριλίου, η μικρή κάτοικος της Αθήνας του 5ου αι. αποκτά, με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, το δικό της σπίτι. Ύστερα από 2500 χρόνια η Μύρτις ζωντανεύει ξανά… Στις 11 το πρωί, οι αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου Αθηνών θα παραλάβουν από τη διοίκηση της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ) -σε ειδική εκδήλωση στα Γραφεία της στον Πύργο Αθηνών (Λ. Μεσογείων 2-4, Αμπελόκηποι) – το “Σπίτι της Μύρτιδας”. Ένα ειδικών προδιαγραφών σκεύος που κατασκεύασε με υψηλή τεχνολογία η κρατική εταιρία για να μεταφέρεται με ασφάλεια και επιστημονικές προδιαγραφές το κεφάλι της Μύρτιδας σε όλο τον κόσμο, σε εκθέσεις που γίνονται συνεχώς.

Το «σπίτι» της Μύρτιδος, που πέθανε τον 5ο αι. π.Χ. από τον λοιµό και το πρόσωπο της οποίας ανασυστάθηκε χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία, παρουσιάζεται στις 11.00 π.μ. στον Πύργο Αθηνών. Πρόκειται για κατασκευή από ειδικά, ανθεκτικά υλικά που δημιούργησε η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία και προσέφερε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Το κρανίο της Μύρτιδος ήρθε στο φως μεταξύ 1994 και 1995 στη διάρκεια των έργων για την κατασκευή του σταθμού του Κεραμεικού του ΜΕΤΡΟ της Αθήνας. Τότε οι αρχαιολογική σκαπάνη “χτύπησε” πάνω στον κοινό τάφο με τα θύματα μεγάλου λοιμού που είχε «πέσει» στην Αθήνα περί το 430 π.Χ. Ανάμεσά τους και η εντεκάχρονη Μύρτις.

Η αρχαιολογική ανασκαφή έφερε στο φως έναν ομαδικό τάφο με σκελετικό υλικό από την ταφή περίπου 150 ανθρώπων, ενηλίκων και παιδιών, χρονολογήθηκε δε με την αξιολόγηση των αρχαιολογικών ευρημάτων στην εποχή του Λοιμού των Αθηνών, δηλαδή μεταξύ του 430 και του 426 π.Χ.

Από κει και έπειτα ξεκινά η μελέτη του σκελετικού υλικού με σύγχρονες εργαστηριακές μεθόδους DNA, προκειμένου να προσδιοριστεί ο αιτιολογικός παράγοντας της φονικής ασθένειας. Για τη διερεύνηση του υπεύθυνου παθογόνου η ιατρική-οδοντιατρική ομάδα χρησιμοποίησε τον πολφό τριών άθικτων δοντιών από τρία τυχαία επιλεγμένα κρανία, όπου ανιχνεύτηκαν ίχνη του μικροβιακού παράγοντα. Οι επιστήμονες εντόπισαν το βακτήριο Salmonella enterica serovar Typhi.

Ανάμεσα στα οστά του ομαδικού τάφου υπήρχε το κρανίο ενός κοριτσιού 11 περίπου χρόνων, στο οποίο δόθηκε το όνομα Μύρτις. Το διατηρούσε ένα σημαντικό χαρακτηριστικό παιδιού αυτής της ηλικίας, δηλαδή μέρος της νεογιλής οδοντοφυΐας συγχρόνως με τη μόνιμη.

Η άριστη κατάσταση του κρανίου της Μύρτιδος γέννησε την ιδέα της ανάπλασης ενός παιδικού κεφαλιού της εποχής του Περικλή και της παρουσίασής του σε σχετική έκθεση. Γι’ αυτό το σκοπό κατασκευάστηκε ένα ακριβές αντίγραφο του κρανίου με τις πλέον σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους και εστάλη σε ειδικό εργαστήριο στη Σουηδία, από όπου επέστρεψε με τη μορφή που βλέπουμε σήμερα.