«Ο Αόρατος Τονίνο» – μια παράσταση του Από Μηχανής Θεάτρου
Μετά τη μεγάλη επιτυχία και τα συνεχόμενα sold-out που σημείωσε τη θεατρική σεζόν 2023-2024, η ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΚΗΝΗ του «Από Μηχανής» Θεάτρου παρουσιάζει για δεύτερη χρονιά την παράσταση «Ο Αόρατος Τονίνο». Πρόκειται για μια πολύ τρυφερή ιστορία, βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Τζάνι Ροντάρι, που αγαπήθηκε από μικρούς μα και μεγάλους.
Η Άννα Ελεφάντη παίζει και είναι καλλιτεχνική διευθύντρια αυτής της παράσταση όπου ο Τονίνο φοβάται να πει το μάθημά του φοβάται και τον δάσκαλό του. Με δυο λόγια ένα φοβισμένο παιδί.
Η Άννα Ελεφάντη ζει μέσα στη διαδραστική παράσταση και την ενεργοποιεί με τον πιο ουσιαστικό τρόπο. Πριν χρόνια ντεμπουτάρισε ως παιδί σε παιδική παράσταση και τώρα πλέον είναι μαμά και γυρίζει στο σανίδι. Σήμερα μιλάει αποκλειστικά στο Infokids γι αυτή της την εμπειρία.
Γιατί διαλέξατε κυρίως το παιδικό θέατρο;
Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένη γιατί επιστέφω στο θέατρο για παιδιά με το οποίο χρόνια πριν, έκανα επί σκηνής τα πρώτα μου βήματα. Μαμά πλέον η ίδια και με πολλές εν τω μεταξύ ώρες πτήσης στο σανίδι, αυτή μου η επιστροφή με γεμίζει χαρά αλλά και ευθύνη: το θέατρο για παιδιά το αντιμετωπίζω ως λειτούργημα μέσω του οποίου όχι μόνο ταξιδεύεις στον μαγικό κόσμο τους και συνδιαλέγεσαι μαζί τους αλλά και διαμορφώνεις το θεατρικό κοινό του αύριο.
Δίνει περισσότερες ευκαιρίες, δυνατότητες ίσως και άλλη ελευθερία;
Τα παιδιά δεν φιλτράρουν αυτό που νιώθουν, στο εκφράζουν χωρίς δεύτερη σκέψη. Αυτή είναι η μαγεία, αυτή είναι και η δυσκολία του να κάνεις παιδικό θέατρο. Αν ενεργοποιήσεις τη φαντασία, το συναίσθημα και τη σκέψη τους, αν τσαλακωθείς μπροστά τους και βουτήξεις μαζί τους στο σκηνικό παιχνίδι, αν ανοιχτόκαρδα μιλήσεις τη γλώσσα τους, τα έχεις κερδίσει και πάνω σε αυτήν τη βάση, μπορείς πια να «χτίσεις» και τα νοήματα που επιθυμείς να περάσεις. Προσωπικά δεν αντιμετωπίζω διαφορετικά το θέατρο για παιδιά, το μόνο που αλλάζει είναι ο κώδικας με τον οποίο τούς απευθύνεσαι.
Ο Aόρατος Τονίνο είναι μια τρυφερή ιστορία που όμως κρύβει τον φόβο μέσα της.. Πρέπει ένα παιδί να έχει φόβο;
Σε καμία περίπτωση. Ο φόβος είναι ανασταλτική δύναμη για την εξέλιξη του ανθρώπου, είτε είναι παιδί είτε ενήλικας. Ασφαλώς ο φόβος παραμονεύει σε κάθε γωνία, είναι σημαντικό επομένως να δείχνουμε στα παιδιά τον δρόμο να τον εκφράζουν και να προσπαθούν να τον εκλογικεύσουν γιατί μόνο έτσι θα καταφέρουν και να τον αντιμετωπίσουν. Σε αυτήν τη διαδρομή, η τέχνη και ιδιαίτερα το θέατρο, μια εμπειρία εκ φύσεως βιωματική, είναι ένας σπουδαίος και ταυτόχρονα διασκεδαστικός οδηγός.
Ο φόβος για τον δάσκαλο παιδαγωγό έχει αγγίξει και τα δικά σας παιδικά μαθητικά χρόνια;
Ο φόβος ενός παιδιού δεν περιορίζεται μόνο στην αξιολόγηση του δασκάλου αλλά πολύ συχνά αντανακλά την πίεση, είτε άμεση είτε έμμεση που δέχεται από το σπίτι στο να είναι αποδοτικό ερήμην του προσωπικού χρόνου που χρειάζεται για να αφομοιώσει τις άπειρες πληροφορίες με τις οποίες βομβαρδίζεται καθημερινά. Ευτυχώς εγώ μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον όπου οι γονείς μου προσπάθησαν να μου μεταδώσουν το αίσθημα της ευθύνης απέναντι στα πράγματα τα οποία αναλάμβανα κι όχι μιας πίεσης για την αριστεία.
Το να γίνει κάποιος αόρατος είναι ευκαιρία ή κατάρα;
Ο Τονίνο εύχεται να γίνει αόρατος γιατί φοβάται να πει το μάθημα μήπως κάνει λάθος. Όταν με τη βοήθεια των παιδιών που παρακολουθούν την παράσταση, η ευχή του πραγματοποιείται, στην αρχή έχει πλάκα καθώς αποφεύγει την εξέταση του δασκάλου, κάνει ανενόχλητος σκανταλιές, εισχωρεί στον κόσμο των ενηλίκων, τρώει όσα γλυκά θέλει χωρίς την αγωνία ότι θα τον μαλώσει η μαμά του, στη συνέχεια όμως διαπιστώνει ότι όντας αόρατος τελικά απομονώνεται. Τί πιο στενάχωρο από το να μην είσαι ορατός, δηλαδή από το να είσαι μόνος; Τελικά η μοναξιά δεν είναι η μεγαλύτερη για τον άνθρωπο κατάρα;
Η παιδική ψυχή έχει άλλες ιδιότητες από του ενήλικα θεατή;
Η ανθρώπινη ψυχή είναι στον πυρήνα της μια, ανάλογα όμως με την ηλικία υπάρχει διαφορετική διαχείριση, συνειδητοποίηση κι έκφραση των συναισθημάτων που γεννιούνται. Εκείνο που διαφοροποιεί τα παιδιά από τους ενήλικες, είναι το γεγονός ότι τα παιδιά χρησιμοποιούν το παιχνίδι ως εργαλείο κατανόησης του κόσμου, μια ιδιότητα που εμείς οι ενήλικες, χάνουμε με το πέρας των χρόνων.
Η παραγκώνιση των ηλικιωμένων είναι κομμάτι της σύγχρονης κοινωνίας μας;
Με την αποδόμηση του οικογενειακού ιστού, η παραγκώνιση των ηλικιωμένων είναι δυστυχώς σύνηθες φαινόμενο. Είναι πολύ σημαντικό ότι Ροντάρι βάζει έναν ηλικιωμένο να συνομιλεί με τον Τονίνο, βάζει δηλαδή έναν παππού κι ένα παιδί να τους ενώνει μια κοινή συνθήκη: η μοναξιά. Μόνο που ο Τονίνο έμεινε μόνος από επιλογή καθώς ευχήθηκε να γίνει αόρατος ενώ ο ηλικιωμένος επειδή κανείς δεν του δίνει σημασία.
Η μοναξιά σε κάθε ηλικία γίνεται κανόνας και όχι μια σπάνια περίπτωση;
Πολύ φοβάμαι πως ναι. Νομίζω πως περνάμε μια περίοδο, ιδιαίτερα από την πανδημία και μετά, έντονης στροφής προς την ατομικότητα και τη μοναξιά. Είναι σημαντικό να αντισταθούμε σε αυτήν την εξέλιξη, να μην σταματήσουμε να έχουμε μια αγκαλιά ανοιχτή σε αγαπημένα μας πρόσωπα, να μην παρκάρουμε τα παιδία μας μπροστά στις οθόνες, να μην ξεχνάμε τους ηλικιωμένους μας συγγενείς, να κάνουμε πράγματα μαζί!
Ο ρόλος του δασκάλου είναι το μεγάλο ζητούμενο για κάθε υγιές άτομο στην κοινωνία;
Ένας καλός δάσκαλος μπορεί στην κυριολεξία να σου αλλάξει τη ζωή όμως εξίσου σημασία έχει και ο ρόλος των γονιών οι οποίοι οφείλουμε να είμαστε συνοδοιπόροι στο ταξίδι της ζωής των παιδιών μας κι όχι «τροχονόμοι» που τους κόβουμε κλήσεις προβάλλοντας τους τις δικές μας προσδοκίες. Είναι σημαντικό τα παιδιά να ξέρουνε ότι θα είμαστε πάντα κοντά τους, φάροι αγάπης, εμπιστοσύνης και στήριξης, να νιώθουν ότι έχουν τον χρόνο που χρειάζονται για να εξελιχθούν, για να ανακαλύψουν τί είναι αυτό που τα γεμίζει, ότι έχουν δικαίωμα να κάνουν λάθη όσες φορές κι αν πέσουν κάτω.
Άννα Ελεφάντη
Ηθοποιός/Καλλιτεχνική Διευθύντρια «Από Μηχανής» Θεάτρου