Οι ξεχασμένες ασθένειες δεν είναι καθόλου ξεχασμένες, σύμφωνα με τους λοιμωξιολόγους και τα στατιστικά στοιχεία για τη χώρα μας.
Ο κοκκύτης, που για πολλές δεκαετίες ήταν σε ύφεση χάρη στον εμβολιασμό, αναδεικνύεται σε σοβαρή απειλή για την κοινότητα, με τα κρούσματα να πολλαπλασιάζονται με απίστευτο ρυθμό. Οι λοιμώξεις που επιστρέφουν και οι «νέες προκλήσεις από παλιά νοσήματα» ήταν το επίκεντρο της συζήτησης μεταξύ επιστημόνων σε σχετική συνέντευξη τύπου αναφορικά με το 24 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων που θα πραγματοποιηθεί τις επόμενες ημέρες.
Γιατί έχουμε αύξηση 4800% στα κρούσματα κοκκύτη το 2024;
Το εμβόλιο για τον κοκκύτη είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά και μας προστάτευε σε μεγάλο βαθμό, όπως τόνισε στη συνέντευξη τύπου ο Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Αριστοτέλης Τσιάκαλος, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μαιευτικών & Γυναικολογικών Λοιμώξεων και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων.
Το 2023 καταγράφηκαν μόλις 9 περιστατικά κοκκύτη, ενώ το 2024 ο αριθμός αυτός εκτοξεύθηκε στα 438, σημειώνοντας μια εντυπωσιακή αύξηση της τάξης του 4800%. Από αυτά, το 15% αφορούσε βρέφη κάτω των δύο μηνών. Δυστυχώς, δύο βρέφη δεν τα κατάφεραν, ενώ τουλάχιστον τρία χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών. Αξίζει να σημειωθεί ότι, από το 2000 έως το 2016, είχαν καταγραφεί συνολικά 509 κρούσματα κοκκύτη—ένας αριθμός που σχεδόν εξισώθηκε μέσα σε μόλις ένα χρόνο, όπως ανέφερε ο κ. Τσιάκαλος.
Ένας από τους βασικούς λόγους για την ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων κοκκύτη είναι η «εμβολιαστική κόπωση» που προέκυψε μετά την πανδημία, τους επαναλαμβανόμενους εμβολιασμούς αλλά και την παραπληροφόρηση που απέτρεψε πολλούς από τα νέα αλλά και από τα «κλασικά» εμβόλια. Όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Νίκος Σύψας, «βλέπουμε παλιά νοσήματα να επιστρέφουν επειδή η εμβολιαστική κάλυψη δεν είναι επαρκής με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε ξανά απειλές που θεωρούσαμε ότι έχουμε νικήσει.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Τα νεογνά και τα μικρά μωρά είναι πιο ευάλωτα στον κοκκύτη γι’ αυτό και το σχετικό εμβόλιο είναι το πρώτο που γίνεται, στην ηλικία των 2 μηνών. Πριν από αυτό το διάστημα τα βρέφη είναι «ακάλυπτα» εκτός κι αν η μητέρα έχει κάνει κατά τη διάρκεια της κύησης το εμβόλιο που προστατεύει και την ίδια και μεταφέρει αντισώματα στο έμβρυο.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευτούμε από τον κοκκύτη -ειδικά τα βρέφη, που είναι πιο ευάλωτα- είναι ο εμβολιασμός, υπογραμμίζουν οι λοιμωξιολόγοι. Το εμβόλιο αυτό συστήνεται επίσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μεταξύ της 27ης και 36ης εβδομάδας κύησης, καθώς μέσω του πλακούντα μεταφέρονται τα αντισώματα της μητέρας στο έμβρυο, προστατεύοντάς το από τον κοκκύτη. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων, μόλις το 38% των εγκύων επιλέγει να κάνει το εμβόλιο, παρά τη σαφή σύσταση του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών.
Βασικές πληροφορίες για τον κοκκύτη
Ο κοκκύτης είναι μια λοίμωξη του αναπνευστικού που προκαλείται από το βακτήριο Bordetella pertussis. Η νόσος εξελίσσεται σε τρία στάδια:
- Πρώτο στάδιο (1-2 εβδομάδες): Εμφανίζεται έντονη καταρροή και ήπιος, κυρίως νυχτερινός, βήχας.
- Δεύτερο στάδιο (1-6 εβδομάδες): Χαρακτηρίζεται από έντονα επεισόδια παροξυσμικού βήχα, που μπορεί να είναι βασανιστικά.
- Τρίτο στάδιο (2-3 εβδομάδες): Ο βήχας αρχίζει να υποχωρεί, αλλά μπορεί να επιμένει σε ηπιότερη μορφή.
Πώς μεταδίδεται
- Η μετάδοση γίνεται μέσω του αέρα με σταγονίδια ή με άμεση επαφή με τις εκκρίσεις του αναπνευστικού.
- Η περίοδος επώασης της νόσου διαρκεί συνήθως 7-10 ημέρες.
- Σε άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί, η πιθανότητα μετάδοσης φτάνει το 80%.
- Οι ασθενείς μεταδίδουν τη νόσο από το πρώτο στάδιο και για 2-3 εβδομάδες μετά.
- Η θεραπεία με αντιβιοτικά μειώνει τη μεταδοτικότητα και την εξαλείφει μετά από τουλάχιστον 5 ημέρες.
Γιατί είναι τόσο επικίνδυνος
Εκτός από τη λοίμωξη του αναπνευστικού, ο κοκκύτης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως δευτεροπαθή πνευμονία, εγκεφαλοπάθεια, σπασμούς, εστιακά νευρολογικά συμπτώματα, ωτίτιδα και αφυδάτωση. Ο έντονος και συνεχής βήχας μπορεί επίσης να προκαλέσει κάκωση των πλευρών. Οι περισσότεροι θάνατοι από κοκκύτη (90%) καταγράφονται σε βρέφη κάτω των έξι μηνών.
