Οι μονογονεικές οικογένειες έχουν μεγαλύτερο ψυχικό βάρος.
Η γονεϊκότητα είναι μια μνημειώδης ευθύνη και ένα από τα πιο απαιτητικά και ικανοποιητικά ταξίδια στη ζωή. Αυτό που πολλοί δεν συνειδητοποιούν πριν γίνουν γονείς είναι ότι το βάρος της γονεϊκότητας φέρει ένα επιπλέον βάρος –ένα βάρος που υπερβαίνει τις σωματικές δυνάμεις. Αυτό το αόρατο φορτίο, γνωστό ως “ψυχικό φορτίο”, αναφέρεται στα ψυχικά καθήκοντα της λειτουργίας μιας οικογένειας. Πράγματα όπως ο συνεχής σχεδιασμός, η διαχείριση και η λήψη αποφάσεων απαιτούνται για να διατηρηθεί η ομαλή λειτουργία ενός νοικοκυριού.
Ακόμα και όταν υπάρχει το ζευγάρι, οι μελέτες δείχνουν σταθερά ότι οι μητέρες συχνά επωμίζονται το μεγαλύτερο μέρος του “ψυχικού φορτίου” όταν πρόκειται για τη διαχείριση των ευθυνών του νοικοκυριού. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι μητέρες αναλαμβάνουν περίπου το 71% των καθηκόντων που απαιτούν πνευματική προσπάθεια, ενώ οι πατέρες διαχειρίζονται περίπου το 45%. Αυτή η άνιση κατανομή μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, εξουθένωση και αρνητικές επιπτώσεις στην καριέρα και τις σχέσεις των γυναικών.
Πώς να αντιμετωπίσετε την ψυχική φόρτιση;
Ειδικά για τους μονογονεϊκές οικογένειες, το ψυχικό φορτίο είναι βαρύτερο επειδή δεν μπορεί ένας μονογονέας να ζητήσει βοήθεια, γεγονός που μπορεί να τον κάνει να αισθάνεται απομονωτισμό.
Κατανόηση του ψυχικού φόρτου για τους μονογονείς
Η ψυχική φόρτιση, περιλαμβάνει μια ποικιλία καθηκόντων, από την καθαριότητα και τον προγραμματισμό μέχρι τη διαχείριση της φροντίδας των παιδιών, τις κοινωνικές σχέσεις, τη συντήρηση, τα οικονομικά και άλλα. Σύμφωνα με την Life Coach και LCSW Sonya Hamilton-Belletti, “το ψυχικό φορτίο για τους μονογονείς είναι ιδιαίτερα βαρύ, καθώς είναι υπεύθυνοι για όλες τις πτυχές της διαχείρισης του νοικοκυριού, από τις δουλειές του σπιτιού μέχρι τη διασφάλιση της ικανοποίησης των κοινωνικών και εκπαιδευτικών αναγκών των παιδιών τους”.
Η Hamilton-Belletti υποστηρίζεται από έρευνες που δείχνουν ότι η ύπαρξη συντρόφου μειώνει σημαντικά το γνωστικό φορτίο της οικιακής εργασίας. Για τους μονογονείς, ωστόσο, η απουσία αυτής της σύμπραξης συχνά σημαίνει ότι επωμίζονται όλο το νοητικό φορτίο. Σε πολλές περιπτώσεις, οι μονογονεϊκές οικογένειες, ακόμη και εκείνες που είναι συν-γονείς, συχνά επωμίζονται το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ευθυνών.
“Για ορισμένους γονείς, το ψυχικό φορτίο γίνεται ακόμη πιο επιβαρυντικό όταν οι προσδοκίες από έναν σύντροφο να μοιραστεί το βάρος δεν εκπληρώνονται. Αυτή η απογοήτευση μπορεί να επιτείνει το άγχος, καθώς δεν υπάρχει προσφυγή για υποστήριξη”, εξηγεί η Hamilton-Belletti. Είναι ενδιαφέρον ότι για τους μονογονείς που ήδη αντιμετώπιζαν το ψυχικό φορτίο μόνοι τους κατά τη διάρκεια της σχέσης τους, η μετάβαση στην πλήρη ευθύνη μπορεί να τους φαίνεται λιγότερο επιβαρυντική, επειδή έχουν συνηθίσει να διαχειρίζονται τα πάντα μόνοι τους. Ωστόσο, ακόμη και για εκείνους που έχουν συνηθίσει να σηκώνουν το ψυχικό φορτίο, η απουσία κοινών ευθυνών έχει αντίκτυπο.
Ο αντίκτυπος της μεγαλύτερης ψυχικής επιβάρυνσης στα παιδιά
Οι συνέπειες της ψυχικής επιβάρυνσης δεν γίνονται αισθητές μόνο από τους γονείς αλλά και από τα παιδιά. Οι μονογονεϊκές οικογένειες πρέπει συχνά να είναι πολυμήχανες και αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά μπορεί να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες από ό,τι θα αναλάμβαναν σε νοικοκυριά με δύο γονείς. Καθήκοντα όπως η καθαριότητα, το μαγείρεμα, ακόμη και η διαχείριση του δικού τους προγράμματος γίνονται μέρος της καθημερινής ρουτίνας για πολλά παιδιά σε μονογονεϊκές οικογένειες.
Η Hamilton-Belletti υπογραμμίζει τη σημασία της επίγνωσης του ψυχικού φορτίου που φέρουν τα παιδιά σε αυτές τις καταστάσεις. “Τα παιδιά, ιδίως τα μεγαλύτερα, μπορεί να αναπτύξουν μια αίσθηση ευθύνης που ξεπερνά την ηλικία τους. Μπορεί να ανησυχούν για την ευημερία των γονέων τους και να προσπαθούν να αποφύγουν να ζητήσουν βοήθεια επειδή δεν θέλουν να επιβαρύνουν το βάρος των γονέων”. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα παιδιά των μονογονεϊκών οικογενειών που εργάζονται σε πολλές δουλειές ή έχουν ζωή με υψηλό άγχος. Το αποτέλεσμα είναι συχνά ένα παιδί που αναλαμβάνει υπερβολικές ευθύνες, θυσιάζοντας τη δική του παιδική ηλικία για να βοηθήσει στην ανακούφιση του άγχους που βιώνει ο γονέας του.
Τι συμβαίνει όμως όταν το ψυχικό φορτίο γίνεται πολύ μεγάλο για να το διαχειριστεί μόνος του ένας γονέας; Η Angana Shah, κατ’ επιλογήν ανύπαντρη μητέρα ενός 9χρονου γιου, μοιράζεται μαζί μας ότι για εκείνη, το πιο δύσκολο και απροσδόκητο μέρος της μεταφοράς του ψυχικού φορτίου ως μονογονέας είναι το συναισθηματικό φορτίο, η καταπολέμηση των συναισθημάτων απομόνωσης και η δυσκολία εύρεσης ισορροπίας. “Το συναισθηματικό βάρος του να είσαι ο μοναδικός υπεύθυνος για τη λήψη αποφάσεων, ο προμηθευτής και ο προστάτης μπορεί να αφήσει ελάχιστο χώρο για αυτοφροντίδα ή ακόμη και για αίσθηση ισορροπίας. Είναι δύσκολο να μην αισθάνεσαι απομονωμένος όταν δεν έχεις έναν σύντροφο να μοιραστείς το φορτίο”, λέει ο Shah.
Όταν οι μονογονείς αισθάνονται απομονωμένοι, συχνά αντιμετωπίζουν αυξημένο άγχος και συναισθηματική κόπωση λόγω της έλλειψης υποστήριξης. Χωρίς ένα δίκτυο συγγενών ή φίλων, μπορεί να δυσκολεύονται να διαχειριστούν μόνοι τους τις απαιτήσεις της ανατροφής, της εργασίας και των ευθυνών του νοικοκυριού. Αυτή η απομόνωση μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα μοναξιάς, εξουθένωσης και ψυχικής εξάντλησης, καθιστώντας δυσκολότερη τη διατήρηση μιας υγιούς ισορροπίας στη ζωή τους. Η απουσία κοινωνικών δεσμών μπορεί επίσης να επηρεάσει την ευημερία τους, επηρεάζοντας τη σωματική και συναισθηματική τους υγεία.
Μία από τις πιο ανησυχητικές επιπτώσεις του ψυχικού φορτίου στα παιδιά, όπως παρατηρεί η Tulani Freeman, σχολική ψυχολόγος και ανύπαντρη μητέρα ενός 16χρονου γιου, είναι ότι τα παιδιά μπορεί να εσωτερικεύσουν το άγχος των γονέων τους. “Ο γιος μου έχει συντονιστεί περισσότερο με τη διάθεσή μου καθώς μεγαλώνει.
Τα tips αντιμετώπισης του ψυχικού φορτίου.
Παρά τη συντριπτική φύση του ψυχικού φορτίου, υπάρχουν πρακτικά μέτρα που μπορούν να λάβουν οι μονογονείς για να μειώσουν το άγχος και να δώσουν προτεραιότητα στην ευημερία τους. Η Hamilton-Belletti δίνει διάφορες ρεαλιστικές στρατηγικές για τους μονογονείς ώστε να επικεντρωθούν εκ νέου στην αυτοφροντίδα.
Αλλάξτε τη νοοτροπία από single σε solo
Οι single γονείς μπορούν να αναδιαμορφώσουν τη νοοτροπία τους, σκεπτόμενοι τους εαυτούς τους ως “solo” γονείς και όχι απλώς ως single. “Η λέξη “single” συνδέεται συχνά με τις κοινωνικές αντιλήψεις της μοναξιάς και της έλλειψης, ενώ το “solo” αντιπροσωπεύει τη δύναμη και την αυτοδυναμία. Αυτή η αλλαγή μπορεί να βοηθήσει τους γονείς να αισθάνονται ενδυναμωμένοι αντί για επιβαρυμένοι”, λέει η Hamilton-Belletti.
Καθημερινός έλεγχος
Η αυτοφροντίδα ξεκινά με την αναγνώριση των δικών μας αναγκών. Οι γονείς θα πρέπει να κάνουν καθημερινά check-in με τον εαυτό τους, ακόμη και αν είναι μόνο για λίγα λεπτά. Η Hamilton-Belletti συμβουλεύει: “Λίγες στιγμές αυτοσυγκέντρωσης μπορούν να δώσουν τον τόνο της ημέρας και να δημιουργήσουν χώρο για μεγαλύτερες ρουτίνες αυτοφροντίδας χωρίς ενοχές”.
Αναθέστε ηλικιακά κατάλληλες εργασίες
Ενώ τα παιδιά δεν θα πρέπει να φέρουν την πλήρη ευθύνη για τις εργασίες του σπιτιού, η ανάθεση ηλικιακά κατάλληλων εργασιών μπορεί να βοηθήσει στην ελάφρυνση του φορτίου. “Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, αναθέστε τους καθήκοντα όπως το φόρτωμα του πλυντηρίου πιάτων ή το μάζεμα των σκουπιδιών. Αυτό όχι μόνο μειώνει το ψυχικό σας φορτίο, αλλά τους μαθαίνει και πολύτιμες δεξιότητες ζωής”, λέει η Hamilton-Belletti.
Η Angana Shah τονίζει τη σημασία της δημιουργίας ενός δικτύου υποστήριξης. Οι μονογονεϊκές οικογένειες μπορούν να δημιουργήσουν ένα δίκτυο υποστήριξης απευθυνόμενοι σε τοπικές κοινοτικές ομάδες, συμμετέχοντας σε διαδικτυακά φόρουμ γονέων ή επικοινωνώντας με φίλους και συγγενείς για να μοιραστούν πόρους και συμβουλές. “Η δημιουργία μιας κοινότητας φίλων, γειτόνων και άλλων γονέων που μπορούν να βοηθήσουν με τις παραλαβές, τα παιχνίδια και τις ανάγκες της τελευταίας στιγμής είναι ζωτικής σημασίας. Μη φοβάστε να ζητήσετε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε. Το χωριό είναι μια σανίδα σωτηρίας”, λέει η Shah.
Βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας
Η Tulani Freeman υπογραμμίζει τη σημασία της επένδυσης σε χόμπι που αισθάνεστε καλά και τονίζει την ανάγκη να αφιερώνετε χρόνο για δραστηριότητες στις οποίες οι μονογονείς μπορούν να δεσμευτούν, όπως το διάβασμα, η άσκηση ή η ενασχόληση με δημιουργικές ασχολίες που μπορούν να προσφέρουν μια αίσθηση πληρότητας και ευεξίας. “Έχω μάθει να αφιερώνω χρόνο για πράγματα που με βοηθούν να επαναφορτίζομαι, είτε πρόκειται για έναν γρήγορο περίπατο, είτε για γιόγκα, είτε ακόμη και για μια βραδινή έξοδο. Το να φροντίζεις τον εαυτό σου δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη”, λέει η Freeman.
Δημιουργία οικογενειακών κατευθυντήριων γραμμών
Ο καθορισμός σαφών προσδοκιών και αξιών μπορεί να συμβάλει στην ομαλότερη λειτουργία της οικογενειακής ζωής. Η Χάμιλτον-Μπελέτι συνιστά στους μονογονεϊκές οικογένειες “να κάνουν μια οικογενειακή συνάντηση για να συζητήσουν τις αξίες, τις ευθύνες και τις ρουτίνες. Όταν όλοι βρίσκονται στην ίδια σελίδα, μειώνεται η σύγχυση και η απογοήτευση”. Ο καθορισμός των προσδοκιών και των αξιών ως οικογένεια βοηθά στη δημιουργία μιας κοινής αντίληψης για το τι είναι σημαντικό και πώς κάθε μέλος της οικογένειας συμβάλλει στο νοικοκυριό. Για παράδειγμα, η δημιουργία οικογενειακών κατευθυντήριων γραμμών μπορεί να οδηγήσει στον καθορισμό σαφών κανόνων επικοινωνίας, στον καθορισμό των ευθυνών του νοικοκυριού, στην εκμάθηση και την καθιέρωση του σεβασμού των ορίων και στην ιεράρχηση του οικογενειακού χρόνου και της συντροφικότητας.
Αγκαλιάζοντας την ατέλεια και δίνοντας προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα
Το ψυχικό φορτίο για τους μονογονείς είναι αναμφισβήτητο, αλλά δεν χρειάζεται να είναι ανυπέρβλητο βάρος. Μικρές, συνεπείς αλλαγές μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά στη μείωση του άγχους και στην ενίσχυση της ευεξίας. Για τους μονογονείς, το κλειδί είναι να δώσουν προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα, να δημιουργήσουν μια υποστηρικτική κοινότητα και να αναγνωρίσουν ότι η τελειότητα δεν είναι ο στόχος. Φροντίζοντας τον εαυτό τους, οι γονείς αποτελούν πρότυπο ανθεκτικότητας και αυτοσυμπόνια για τα παιδιά τους, δημιουργώντας ένα υγιέστερο περιβάλλον και για τους δύο.
“Το καλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε στο παιδί σας είναι να του δείξετε ότι η χαρά και η αυτοφροντίδα είναι εξίσου σημαντικές με τις ευθύνες. Όταν εσείς είστε καλά, θα είναι και εκείνα καλά”, συμβουλεύει η Hamilton-Belletti.
Πηγή: https://www.parents.com/
