Όταν πριν λίγο καιρό η 7χρονη κόρη μου ανακάλυψε ένα παλιό, αναλογικό τηλέφωνο, με το τεράστιο καλώδιο, το βαρύ ακουστικό και το κιτρινισμένο καντράν, ούτε που μπορούσε να φανταστεί, όχι μόνο πώς να το χρησιμοποιήσει, αλλά ότι αυτό ήταν το μοναδικό μέσο επικοινωνίας μας με τον έξω κόσμο όταν εγώ ήμουν παιδί. Το κοίταζε γύρω-γύρω για να βρει κάποια οθόνη και αναρωτιόταν πώς στέλναμε από αυτό μηνύματα. Αν την έβλεπε από μια γωνιά ο Alexander Graham Bell… θα τραβούσε τα μουστάκια του!
Προσπάθησα να της εξηγήσω, ότι κάπως έτσι έγινε η αρχή. Προσπάθησα να της περιγράψω μια εποχή χωρίς κινητά, tablet, υπολογιστές. Μια εποχή πολύ πριν από εμάς, χωρίς καν τηλεόραση. Χωρίς ηλεκτρικό, χωρίς καν φάρμακα. Με κοιτούσε με το στόμα ανοιχτό, προσπαθώντας να προσδιορίσει πότε έγιναν όλα αυτά και αν εγώ τα έζησα και τότε κατάλαβα πως τα σημερινά παιδιά γνωρίζουν απίστευτα πράγματα, τους λείπει, όμως, ένα τεράστιο κομμάτι από την ιστορία, όχι τόσο του κόσμο αλλά των επιστημών.
Η παιδική παράσταση «Οι Εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο», η οποία κάνει πρεμιέρα στις 14 Οκτωβρίου στο θέατρο Γκλόρια, σε κείμενο-σκηνοθεσία Γιάννη Σαρακατσάνη και μια ομάδα έμπειρων στο παιδικό θέατρο ηθοποιών, φιλοδοξεί να γνωρίσει στα παιδιά τις σημαντικότερες εφευρέσεις της ιστορίας του πλανήτη, με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο –ο Γ. Σαρακατσάνης ξέρει καλά πώς να το κάνει αυτό. Με ένα ταξίδι στον χρόνο, από τη νεολιθική εποχή μέχρι το… μακρινό ακόμα μέλλον, θα εντυπωσιαστούν από την ανθρώπινη εφευρετικότητα και θα εμπνευστούν στην επιστημονική σκέψη. Θα διαπιστώσουν δε, ότι η μεγαλύτερη εφεύρεση δεν έχει γίνει ακόμα, άρα είναι στο χέρι τους να την πραγματοποιήσουν!
Ο Γιάννης Σαρακατσάνης και η πρωταγωνίστρια της παράστασης Αλεξάνδρα Ούστα μιλούν στο Infokids.gr.
Γιάννης Σαρακατσάνης: «Μέσα από την κάθε εφεύρεση τα παιδιά βλέπουν πώς κατάφερε ο εφευρέτης να υπερβεί τον εαυτό του, ώστε να παραδώσει σε εμάς κάτι πολύτιμο.»
Τι σας ενέπνευσε να ανεβάσετε φέτος αυτή την παράσταση;
Αγαπούσα πάντα την επιστήμη και από μικρός με ονειρευόμουν να ανακαλύπτω κάτι σημαντικό σε κάποιο εργαστήριο! Οι πρώτες μου σπουδές μάλιστα ήταν στο Μαθηματικό της Πάτρας, αλλά ήταν εκεί που «έμπλεξα» τελικά με το θέατρο το οποίο και με κέρδισε.
Οι επιστήμες, λοιπόν, έγιναν το μεγάλο μου απωθημένο και τις είχα πάντα στο μυαλό μου. Το 2008, μάλιστα, έγινα μέλος της ομάδας επικοινωνίας της επιστήμης SciCo, με την οποία κάναμε σχετικές παραστάσεις για παιδιά. Κάπου εκεί άρχισα να σκέφτομαι την ιδέα για μια παράσταση που να πραγματεύεται τις σπουδαιότερες εφευρέσεις της ιστορίας. Χρόνο με τον χρόνο η επιθυμία μου γινόταν όλο και μεγαλύτερη, ώσπου πέρσι είχα την τύχη να γνωρίσω τους αδερφούς Γεώργα της «Σοφής Κουκουβάγιας» στους οποίους και πρότεινα την ιδέα. Παράλληλα συνεργαζόμουν ήδη με το Μίλτο Σωτηριάδη στο θέατρο Γκλόρια και έτσι η παράσταση πήρε το πράσινο φως και φέτος ανεβαίνει σε συμπαραγωγή τους.
Με την τεχνολογία να καλύπτει σήμερα σχεδόν κάθε τους ανάγκη, τι είναι αυτό που θα ιντριγκάρει τα παιδιά με τους πρώτους εφευρέτες;
Οι εφευρέσεις είναι μόνο η αφορμή για την παράσταση. Μέσα από την κάθε εφεύρεση τα παιδιά βλέπουν την ανθρώπινη ιστορία του εφευρέτη, τις δοκιμασίες που πέρασε και το πώς κατάφερε να υπερβεί τον εαυτό του, ώστε να παραδώσει σε εμάς κάτι πολύτιμο.
Η ιστορία της κάθε εφεύρεσης «παραδίδει» στα παιδιά και από ένα συστατικό της επιστημονικής σκέψης, η οποία αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, το πιο χρήσιμο εργαλείο που πρέπει να έχει ένας νέος άνθρωπος, ώστε να αντιμετωπίσει τη σύγχρονη, θολή, πραγματικότητα.
Τι προκλήσεις έχει η σκηνοθεσία στο παιδικό θέατρο;
Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να καταφέρουμε να είμαστε επιστημονικά και ιστορικά ακριβείς, χωρίς να γίνουμε διδακτικοί. Νομίζω πως τα καταφέραμε και αυτό έγινε με δύο τρόπους. Αφενός επικεντρωθήκαμε στην περιπέτεια του κάθε εφευρέτη ώστε να υπάρχει, κατ’ αρχάς, ανθρώπινο ενδιαφέρον και αφετέρου βάλαμε πάρα πολύ χιούμορ, το οποίο τα παιδιά εκτιμούν!
Αν ήσασταν εφευρέτης, τι θα θέλατε να έχετε εφεύρει;
Με γοητεύει η σύλληψη του τροχού. Η εφεύρεσή του δεν είναι ιστορικά καταγεγραμμένη, υπολογίζεται κάπου μεταξύ 4.000πΧ και 3.000πΧ και προφανώς δεν έχουμε ιδέα ποιος την έκανε. Το ιδιαίτερο με την εφεύρεση αυτή όμως είναι, ότι δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στη φύση.
Το αεροπλάνο π.χ. επίσης δεν υπάρχει στη φύση, αλλά ο άνθρωπος έβλεπε πάντα τα πουλιά και οραματιζόταν να φτιάξει κάτι που θα τον κάνει να πετάξει. Για τον τροχό, όμως, δεν υπάρχει φυσικό παράδειγμα. Ο συνδυασμός τροχού-άξονα είναι ένα απολύτως ανθρώπινο κατασκεύασμα, αποτέλεσμα ενός ιδιοφυούς νου της εποχής.
Αλεξάνδρα Ούστα: «Τα παιδιά να έχουν στο μυαλό τους, ότι κάθε ένα από αυτά, είναι πιθανόν να αλλάξει στο μέλλον τον κόσμο προς το καλύτερο.»
Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η σπουδαιότερη εφεύρεση μέχρι σήμερα;
Δεν ξέρω ποια θα μπορούσε να είναι η σπουδαιότερη εφεύρεση μέχρι σήμερα γιατί συμμετέχοντας σε αυτή την παράσταση κατάλαβα, ότι οι εφευρέσεις λειτουργούν συνδυαστικά. Για παράδειγμα, αν δεν υπήρχε η τυπογραφία και κατά συνέπεια τα βιβλία, πολλά από τα πράγματα και τις ανέσεις που απολαμβάνουμε σήμερα δε θα υπήρχαν. Όμως θα μπορούσα να πω πως η αγαπημένη μου εφεύρεση -όπως αναφέρω και στην παράσταση- είναι το μαξιλάρι, γιατί πιστεύω πως δε θα μπορούσαμε να κάνουμε δημιουργικά πράγματα αν πρώτα δεν είχαμε ένα καλό και ξεκούραστο ύπνο.
Αρκεί η επιστήμη για να προχωρήσει μπροστά ο κόσμος; Δεν χρειάζεται και λίγη… μαγεία;
Κατά τη γνώμη μου για να προχωρήσει μπροστά ο κόσμος χρειάζεται οπωσδήποτε την επιστήμη, όπως και την αγάπη για τον άνθρωπο και για τον πλανήτη. Δεν πιστεύω ότι θα ήταν χρήσιμη η επιστήμη χωρίς αυτές τις αξίες.
Πόσο απαιτητικό είναι να παίζετε για παιδιά;
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι τα παιδιά είναι απαιτητικό κοινό γιατί λόγω αυθορμητισμού όταν κάτι δεν τους αρέσει δεν έχουν συστολή να το πουν. Υπάρχει, όμως, και η άλλη πλευρά, που σε αυτούς ανήκω και εγώ που πιστεύει, ότι όταν μια παράσταση είναι καλή, καταφέρει να κρατήσει την προσοχή τους και να τα εντυπωσιάσει, τότε πάλι λόγω αυθορμητισμού, εκδηλώνουν τον ενθουσιασμό τους και όταν αυτό συμβαίνει, είναι αφενός συγκινητικό και αφετέρου μια επιβράβευση, ότι η παράσταση πέτυχε τον στόχο της να τα ψυχαγωγήσει.
Τι θέλετε να πάρουν μαζί τους τα παιδιά, φεύγοντας από την παράσταση;
Η παράσταση αυτή έγινε με πολλή αγάπη για την επιστήμη. Στόχος είναι να εμπνεύσουμε τα παιδιά να ασχοληθούν με τις επιστήμες. Τα παιδιά του σήμερα είναι το μέλλον του κόσμου και η ανθρωπότητα τα χρειάζεται για την εξέλιξή μας σε αυτόν τον πλανήτη. Φεύγοντας απ την παράστασή μας θα θέλαμε να έχουν στο μυαλό τους, ότι κάθε ένα από αυτά, είναι πιθανόν να αλλάξει στο μέλλον τον κόσμο προς το καλύτερο.
Βιογραφικό Γιάννη Σαρακατσάνη
Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας και υποκριτική στο «Σύγχρονο θέατρο Αθήνας» του Γ. Κιμούλη και στο “School of Physical Theatre” στο Λονδίνο. Από το 2004 είναι ιδρυτικό μέλος της θεατρικής ομάδα AbOvo – στην οποία σκηνοθετεί, παίζει και γράφει – με γνωστότερα έργα τα: «Εκεί, εκεί στην Κόλαση», «Ζελόβ», «Μαμά Ελλάδα 2» και «Το Ίδρυμα», καθώς και το έργο σωματικού θεάτρου: «Ο Πλανήτης» που κέρδισε και το πρώτο βραβείο στο BE Festival του Birmingham, το 2010. Από το 2008 είναι επίσης και καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ νεανικού θεάτρου Bob Theatre Festival, το οποίο διοργανώνει η ομάδα AbOvo.
Εκτός AbOvo έχει σκηνοθετήσει, γράψει και παίξει σε πολυάριθμες παραστάσεις και είναι μέλος της ομάδας επικοινωνίας της επιστήμης SciCo παίζοντας και σκηνοθετώντας στις παραστάσεις της.
Επίσης διδάσκει σωματικό και devised θέατρο σε επαγγελματίες και ερασιτέχνες ηθοποιούς.
Η ένωση Ελλήνων κριτικών τον έχει τιμήσει με μια υποψηφιότητα για βραβείο νέου δημιουργού, το 2007 και με έναν έπαινο για ανδρικό ρόλο, το 2014, ενώ το 2016 ήταν υποψήφιος για το βραβείο ανδρικού ρόλου του περιοδικού Αθηνόραμα, για την παράσταση «Το Δάνειο».
Κερδίστε προσκλήσεις για την παράσταση
Δηλώστε συμμετοχή εδώ και κερδίστε διπλές προσκλήσεις για την παιδική παράσταση “Οι Εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο.”