Σε μία από τις τελευταίες αναρτήσεις της, η Janet Lansbury, μία από τις κορυφαίες οικογενειακές συμβούλους που έχει συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση των σχέσεων χιλιάδων οικογενειών στην Αμερική -και όχι μόνο, αφού μέσω της σελίδας της έρχεται σε επαφή με γονείς από όλο τον κόσμο- επικεντρώνεται σε ένα θεμελιώδες ζήτημα που όσο πιο σύντομα αποδεχθούμε τόσο πιο υγιή παιδιά θα μεγαλώσουμε: Αυτό του σεβασμού.
«Όλοι μας γεννιόμαστε αληθινοί και ολόκληροι άνθρωποι. Όσοι νωρίτερα οι γονείς το καταλάβουν αυτό, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχουν τα παιδιά για συναισθηματική υγεία, ευτυχία και επιτυχία.
Όταν ο σεβασμός διέπει τη σχέση, το να είσαι γονιός γίνεται εξαιρετικά απλό. Ακόμα κι αν η καθημερινότητα δεν είναι πάντα εύκολη και διασκεδαστική, μπορούμε πάντα να κατανοούμε τις ανάγκες του παιδιού μας, σε ανθρώπινο επίπεδο. Ο σεβασμός είναι o φάρος μας.
«Αν σεβόμασταν πραγματικά, βαθιά τα παιδιά μας, δεν θα μας ήταν καθόλου δύσκολο να τα μεγαλώσουμε»
Προσωπικά δεν είχα κατανοήσει τι ακριβώς σημαίνει σεβασμός, μέχρι τη μέρα που παρατήρησα το μωρό μου, μια μέρα που ήταν ξαπλωμένη στο πάτωμα. Κοίταξα βαθιά μέσα στα μάτια της και τότε ήταν λες και μια έκρηξη έγινε μέσα μου: Τότε κατάλαβα, ότι έχω να κάνω πραγματικά με έναν κανονικό άνθρωπο, με τις δικές του σκέψεις, στον οποίο αξίζει να φέρομαι, όπως εγώ θα ήθελα να μου φέρονται.
Όταν κατοχυρώνεται ο σεβασμός στη σχέση, βλέπουμε τα παιδιά μας μέσα από άλλο πρίσμα.
Ο σεβασμός είναι μια ευαισθησία με την οποία κάποιοι μπορεί να γεννιούνται, ή να την αναπτύσσουν νωρίς, γιατί και οι δικοί τους γονείς τους μεγάλωσαν με σεβασμό. Πολλοί, ωστόσο, δεν θα καταλάβουν την ακριβή έννοιά του, αν δεν αλλάξει ο τρόπος με τον οποίον ο πολιτισμός μας αντιλαμβάνεται τα μωρά και τα πολύ μικρά παιδιά.
Η θλιβερή αλήθεια είναι, ότι δεν μπορείς να διδάξεις τον σεβασμό –όπως η αγάπη, η μουσική ή το παγωτό, δεν μπορείς να το καταλάβεις αν δεν το νιώσεις.
Και είναι επίσης αλήθεια, ότι δεν γινόμαστε ολοκληρωμένοι άνθρωποι, όταν αρχίζουμε να περπατάμε, να μιλάμε, να σεβόμαστε τους μεγάλους, να ψηφίζουμε ή να παντρευόμαστε. Είμαστε ολοκληρωμένοι από την πρώτη μας κιόλας στιγμή και περιμένουμε με την ελπίδα κάποιος να συνδεθεί μαζί μας, κάποιος να μας δει πραγματικά. Έχουμε μια πανίσχυρη, ενστικτώδη ανάγκη να κατανοήσουμε και να γίνουμε κατανοητοί, και εμπιστευόμαστε τους γονείς μας, ότι θα μας μάθουν πώς.
«Είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι απίθανο, η αντίληψη που έχουμε σχηματίσει για τον εαυτό μας ως παιδιά, να αλλάξει στο μέλλον.»
Οι ψυχολόγοι γνωρίζουν εδώ και καιρό, ότι κατά τα πρώτα αυτά τόσο σημαντικά χρόνια, που ο εγκέφαλος μας τριπλασιάζεται σε μέγεθος και διαμορφώνουμε την προσωπικότητά μας, οι αλληλεπιδράσεις που έχουμε με τους αγαπημένους μας, ειδικά ο τρόπος με τον οποίον τα συναισθήματά μας γίνονται αποδεκτά και απαντώνται, εσωτερικοποιείται από εμάς ως “εαυτός”. Δηλαδή, ο τρόπος με τον οποίον μας συμπεριφέρονται είναι αυτό που γινόμαστε, και οι ψυχοθεραπευτές ξέρουν, ότι αυτή η βαθιά αίσθηση του εαυτού είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να αλλάξει αργότερα στη ζωή μας.
Έτσι, τα πρώτα χρόνια της ζωής είναι ο πιο επικίνδυνος, και πιθανώς ο πιο επιβλαβής, χρόνος για να ακυρώνουμε τα συναισθήματα του παιδιού μας. Για την ακρίβεια, είναι εκείνη ακριβώς τη σύντομη περίοδο που έχουμε την καλύτερη ευκαιρία να επηρεάσουμε θετικά τη μελλοντική ευτυχία του παιδιού μας, τις σχέσεις του και την αυτο-αξία του. Οι επιλογές που θα κάνουμε θα έχουν τρομερή σημασία κατά τα επόμενα χρόνια. Ακούγεται τρομακτικό. Πάντως είναι η εποχή που χρειάζεται να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί.
Για κάποιον λόγο, ωστόσο, ίσως επειδή είναι δεκτικά και δεν αντιδρούν, τα μωρά και τα πολύ μικρά παιδιά είναι τα άτομα τα οποία υποβάλλονται περισσότερο από κάθε άλλον σε απόρριψη, χειραγώγηση, αντικειμενοποίηση, περίγελο και γενικά ασέβεια. Μπορεί αυτό να συμβαίνει, επειδή και στους γονείς τους φέρθηκαν έτσι, όταν ήταν μικρά; Μπορεί…
Γράφει η σπουδαία Magda Gerber: «Όταν βοηθάμε ένα παιδί να νιώθει ασφάλεια, να νιώθει ότι το εκτιμούν, ότι κάποιος νοιάζει πραγματικά, βαθιά για εκείνο, από τον τρόπο και μόνο που το κοιτάει, που το ακούει, επηρεάζεται ολοκληρωτικά η προσωπικότητά του και ο τρόπος που βλέπει τη ζωή».»
Credits: A Question of Self-Worth, Janet Lansbury