Η ενασχόληση των παιδιών με τον αθλητισμό είναι υψίστης σημασίας όχι μόνο για να αναπτύξουν τη σωματική αλλά και την ψυχική τους υγεία. Όμως ποιο είναι το ιδανικό άθλημα που ταιριάζει στο κάθε παιδί και στις ανάγκες; Υπάρχει άραγε τρόπος να το ανιχνεύσουμε ώστε το παιδί να αθλείται στην δραστηριότητα αυτή για την οποία είναι “γεννημένο”; Η απάντηση είναι θετική, αρκεί να κάνετε ως γονείς τις σωστές κινήσεις ώστε να ανιχνεύσετε τις αθλητικές ικανότητες των παιδιών σας και να δείτε το άστρο τους να διαπρέπει στον αθλητικό χώρο που τους αρμόζει.
Ο πρωταθλητής γεννιέται ή γίνεται; Πώς μπορούμε να επιλέξουμε το σωστό άθλημα για το παιδί;
Τις απαντήσεις δίνει στο Infokids.gr ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής της Deutsche Sporthochschule Koln, Επιστημονικός συνεργάτης Asteaw Tripolis FC, τέως Τεχνικός σύμβουλος εθνικών ομάδων, Γιώργος Καχριμάνης.
Όπως μας ανέφερε υπάρχουν οι κατάλληλες ιατρικές εξετάσεις, ο γονιδιακός έλεγχος αθλητικών επιδόσεων, που αποκαλύπτουν ποιο είναι ο αθλητικό προφίλ κάθε παιδιού, ποια είναι τα αγωνιστικά του ταλέντα και παράλληλα σκιαγραφούν το προφίλ υγείας του. Ας δούμε αναλυτικά τι είναι ακριβώς αυτές οι ιατρικές εξετάσεις και πώς μπορεί ένα παιδί να υποβληθεί σε αυτές.
Τι είναι ο Γονιδιακός Έλεγχος Αθλητικών Επιδόσεων; Με ποια διαδικασία πραγματοποιείται;
Από το 2001 μέχρι σήμερα κάθε μέρα ολοκληρώνεται η αποκωδικοποίηση του DNA και μια απλή εξέταση παίρνοντας γενετικό υλικό (λίγο σάλιο) με μια ειδική μπατονέτα από το στόμα του αθλητή και βρίσκουν οι γενετιστές ποια είναι τα επίπεδα των γονιδίων που είναι περισσότερα στους οργανισμούς των αθλητών, ποια είναι η γενετική τους προδιάθεση, δηλαδή αν έχουν έφεση, και τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για ν ασχοληθούν με το άθλημα που επιθυμούν, ποιες οι διατροφικές τους ανάγκες για σωστή αποκατάσταση κι έτσι να τους βοηθήσουν να μεγιστοποιήσουν την απόδοσή τους και να αποφύγουν τραυματισμούς.
Από ποια ηλικία μπορεί ένα παιδί να κάνει την εξέταση και μετά από πόσο καιρό βγαίνουν τα αποτελέσματα;
Από την ηλικία των 10 ετών και άνω που αρχίζουν τα παιδιά να έχουν κλίση προς ένα άθλημα μπορούμε να εφαρμόσουμε το πλάνο: μυοσκελετική αξιολόγηση, βιοχημικές εξετάσεις, εύρεση και αξιολόγηση της φυσικής του κατάστασης και την πραγματοποίηση γονιδιακού ελέγχου δημιουργώντας έναν φάκελο δεδομένων έτσι ώστε να καταρτίσουμε ένα πρόγραμμα ατομικής ιδανικής προπόνησης που θα θωρακίσει την υγεία του και θα μεγιστοποιήσει τις ικανότητές του.
Παράλληλα γίνονται ιατρικές-μυοσκελετικές εξετάσεις όπου εξετάζουμε τις μυϊκές ανισορροπίες, την κινητικότητα των αρθρώσεων, την σωστή στάση του σώματος καθώς αιματολογικές και εργομετρικές εξετάσεις όπως και εξετάσεις πάνω στην ψυχοσύνθεσή του (διαχείριση στρες). Τα αποτελέσματα βγαίνουν μετά από ενάμιση μήνα.Οι εξετάσεις πραγματοποιούνται από τους συνεργάτες μου, DNA Health diagnostics (ανάλυση των γονιδίων και διάγνωση του αθλητικού και διατροφολογικού προφίλ), Live ergo-Εργομετρικό κέντρο(εργομετρική ανάλυση) Performance 22 lab (μυοσκελετική αξιολόγηση) . Οι εξετάσεις αίματος-βιοχημικές γίνονται όπου επιθυμεί ο καθένας.
Τι θα καταλάβουμε για το προφίλ του παιδιού αθλητή από τα αποτελέσματα αυτού του ελέγχου; Θα μπορέσουμε να ανιχνεύσουμε και σε ποια αθλήματα έχει κλίση;
Αναλύουμε τις εξής σημαντικές περιοχές γονιδίων:
• για την ταχυδύναμη-ταχύτητα μυϊκής σύσπασης των μυών
• την αντοχή
• το επίπεδο οξυγόνωσης των μυών
• το επίπεδο παραγωγής μυϊκής ενέργειας
• αν ο αθλητής είναι επιρρεπής σε τραυματισμούς των μαλακών ιστών και ποιος ο χρόνος αποκατάστασης του
• τον δείκτη κόπωσης
• την γρήγορη αποκατάσταση του καρδιακού παλμού
• ποια είναι η ιδανική διατροφή για την σωστή διαχείριση βάρους
• την ικανότητα αποτοξίνωσης του οργανισμού
• αν υπάρχει κληρονομική παχυσαρκία και διαβήτης
• την ικανότητα αποτοξίνωσης από καρκινογόνες ουσίες και ξενοβιοτικά
• τις αντιοξειδωτικές ανάγκες του οργανισμού.
• την διάθεση του αθλητή και το κίνητρο για άσκηση
Σε συνδυασμό με τα ευρήματα από το γονίδιο ACTN3 οι επιστήμονες μπορούν να κατευθύνουν τους μικρούς αθλητές σε αθλήματα που θέλουν ταχύτητα ή όχι.
Μέσω του γονιδιακού ελέγχου μπορεί να ανιχνευθεί τυχόν προδιάθεση για τραυματισμούς; Μπορεί να διαπιστωθεί και η αχίλλειος πτέρνα του μικρού αθλητή;
Ας ξεκινήσω με τα ερωτήματα που γεννιούνται σε όλους μας. Γιατί αυτό το παιδί-αθλητής κουράζεται πιο εύκολα από τα άλλα; Γιατί το σώμα του είναι πιο μυώδες; Γιατί τρέχει πιο γρήγορα ή γιατί είναι αργό; Γιατί δεν πέφτουν γρήγορα οι καρδιακοί παλμοί του ώστε να ξεκινήσει την επόμενη προπονητική επιβάρυνση, γιατί τραυματίζεται εύκολα και ο χρόνος επαναφοράς στις προπονήσεις είναι μεγάλος ενώ ο συμπαίκτης του σπάνια τραυματίζεται και γιατί ενώ τρέφεται σωστά δεν μπορεί να χάσει λίπος σε σύγκριση με άλλους συναθλητές αφού κάνουν την ίδια προπόνηση; Όλα αυτά τα βρίσκουν οι γενετιστές και δίνουν τις ανάλογες απαντήσεις όπως προανέφερα.
Από ποιους παράγοντες επηρεάζονται οι αθλητικές επιδόσεις; Τίθεται ζήτημα κληρονομικότητας;
Η αθλητική απόδοση επηρεάζεται από την γενετική προδιάθεση (ταλέντο) και από την επίδραση των γονιδίων στις προσαρμογές από την προπόνηση. Τα γονίδια είναι συγκεκριμένες αλληλουχίες βάσεων του DNA τα οποία περιέχουν αποθηκευμένη μια συγκεκριμένη γενετική πληροφορία. Το DNA βρίσκεται στον πυρήνα του κυττάρου και το γονίδιο είναι μέρος του DNA και υπεύθυνο για τα χαρακτηριστικά μας κι αυτό μας κάνει ξεχωριστούς.(π.χ. χρώμα ματιών, μαλλιά, συμπεριφορά, επιδόσεις κ.α.)
Τα γονίδια περιλαμβάνουν τις οδηγίες για το πού, πώς, πότε το σώμα θα παρασκευάσει τις χιλιάδες πρωτεΐνες και ένζυμα που απαιτούνται για την ζωή. Βεβαίως η κληρονομικότητα παίζει έναν ρόλο.
Τελικά ο πρωταθλητής γεννιέται ή γίνεται;
Για να γίνεις πρωταθλητής πρέπει να γεννηθείς (να έχεις ευνοϊκό γονότυπο) έτσι ξέροντας από την αρχή πού υπερτερείς, διαλέγεις το σωστό αγώνισμα και έχοντας το γενετικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων που κάνετε την ίδια προπόνηση με σωστό προπονητικό πλάνο (κάνοντας κι άλλες εξετάσεις όπως προανέφερα) φτάνεις στον στόχο σου που είναι ο πρωταθλητισμός .
