Έρευνα του Infokids.gr στα σχολικά κυλικεία: Τι τρώνε σήμερα τα παιδιά στο σχολείο;

Οι μαθητές έχουν μπει για τα καλά σε ρυθμούς σχολικής ρουτίνας και οι μαμάδες βρίσκονται για ακόμη μια φορά αντιμέτωπες με τον εφιάλτη του τι κολατσιό θα φάει το παιδί στο σχολείο.  Μπορεί να ακούγεται υπερβολική μια τέτοια ανησυχία αλλά η αλήθεια είναι ότι η διατροφή του μαθητή πρέπει να περιλαμβάνει όλα εκείνα τα θρεπτικά συστατικά που θα του εξασφαλίσουν δυνατή μνήμη, καλύτερη συγκέντρωση και ενέργεια για να ανταποκριθεί επιτυχώς στο φορτωμένο σχολικό του πρόγραμμα.

Κολατσιό από το σπίτι ή να το αφήσω να πάρει  κάτι από το κυλικείο του σχολείου; Αυτό είναι το δίλημμα στο οποίο καλούνται να απαντήσουν οι μαμάδες και που πολλές φορές τις φέρνει αντιμέτωπες με την επιλογή των παιδιών που δεν λένε “όχι” σε μια λιχουδιά που ξεφεύγει από τα διατροφικά όρια που έχουν συνηθίσει να τηρούνται στο σπίτι.  Το σπιτικό κολατσιό σίγουρα υπερτερεί διατροφικά από τα τυποποιημένα τρόφιμα του εμπορίου αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε τα σχολικά κυλικεία κατηγορώντας για τα όσα προσφέρουν καθώς πολλά εξ αυτών είναι πλήρως εναρμονισμένα με τις διατάξεις του Υπουργείου Υγείας και έχουν απαρνηθεί τις ετοιματζίδικες διατροφικές βόμβες, αλμυρών και γλυκών σνακ που πωλούσαν, μεγαλώνοντας γενιές και γενιές παχύσαρκων παιδιών που τρέφονταν με λιπαρά.

Αν διαβάσετε τις συστάσεις του Υπουργείου θα έχετε την εντύπωση ότι τα Ελληνόπουλα στο σχολείο πρέπει να είναι διατροφικό παράδειγμα προς μίμηση. Τέρμα στα κατεψυγμένα τυροπιτοειδή, τις σοκολάτες, τα πατατάκια και τα γαριδάκια, τα αναψυκτικά αλλά αντιθέτως έμφαση στα φρούτα και τα λαχανικά, τη μεσογειακή διατροφή, τα γαλακτοκομικά, τους φρέσκους χυμούς φρούτων και τα light γλυκίσματα. Για να μην αναφερθούμε στην παντελή απουσία κάθε είδους τσίχλας ή καραμέλας!

Θέλοντας, λοιπόν, να διαπιστώσουμε για το αν πράγματι τα σχολικά κυλικεία έχουν περάσει σε μια νέα διατροφική εποχή επισκεφθήκαμε δύο σχολεία στο Περιστέρι, κάναμε επιτόπια έρευνα στο κυλικείο, μιλήσαμε με τους υπεύθυνους εστίασης αλλά και με γονείς μαθητών ούτως ώστε να έχουμε μια εικόνα για το συμβαίνει στη πράξη. Προχωρήσαμε όμως και ένα βήμα παραπέρα θέλοντας να δούμε και πώς επηρεάζεται η διατροφή των παιδιών από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Με άλλα λόγια, όταν τα παιδιά έχουν ορθο διατροφικό πρόγραμμα μέσα στο σπίτι τους ακολουθούν τις υγιεινές επιλογές και στο σχολείο ή εκεί ξεφεύγουν λόγω κυλικείου;

κυλικείο

Στα άδυτα των σχολικών κυλικείων

Πρώτη μας στάση είναι το 11ο Δημοτικό Σχολείο Περιστερίου στο κυλικείο του οποίου συναντήσαμε την ιδιοκτήτρια κα Σπυριδούλα. Αφού μας ξενάγησε το χώρο και μας έδειξε τα προσφερόμενα στους μαθητές είδη, διαπιστώσαμε ότι όντως κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει στις διατροφικές συνήθειες των μαθητών. Πολλά από τα σνακ που θυμόμασταν από τα δικά μας μαθητικά χρόνια πλέον έχουν “κοπεί” μαχαίρι με εντολή του Υπουργείου και τη θέση τους έχουν πάρει πιο υγιεινές προτάσεις. Σημειωτέον, τα αλλαντικά έχουν αποκλειστεί από το κατάλογο των κυλικείων με εξαίρεση τη βραστή γαλοπούλα που επιτρέπεται μόνο στα τοστ και τα σάντουιτς. Σε γενικές γραμμές το εν λόγω κυλικείο ακολουθεί τα διατροφικά “πρέπει” αλλά όπως μας εξήγησε και η κα Σπυριδούλα τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει ουσιαστικά όταν οι γονείς είναι αυτοί που προμηθεύουν τα παιδιά με τα “απαγορευμένα” θερμιδογόνα τρόφιμα. Τόνισε δε ότι δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς της κάνουν συστάσεις να βάλει στο κυλικείο τσίχλες, αναψυκτικά και πατατάκια καθώς αυτά τρώνε τα παιδιά. Ενδεικτικό είναι το περιστατικό που μας περιέγραψε όπου μια μαμά το καλοκαίρι της πρότεινε να βάλει στο ψυγείο του κυλικείου το παγωτό που θα έτρωγε το παιδί της στο διάλειμμα. Με την οικονομική κρίση να έχει αφήσει τα σημάδια της και στο κυλικείο του σχολείου μας είπε ότι “Από τα 200 παιδιά του σχολείου ψωνίζουν στο κυλικείο μόνο τα 40. Ο γονιός προτιμά να πάρει πατατάκια σε πολυσυσκευασία που είναι σε προσφορά στο σούπερ μάρκετ για να φάει το παιδί στο σχολείο παρά να του δίνει καθημερινά χρήματα για να ψωνίσει από το κυλικείο”.

Βέβαια αξίζει να σημειωθεί ότι τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και το γιαούρτι “έλαμψαν δια της απουσίας τους” από τις επιλογές του κυλικείου δείχνοντας για ακόμη μια φορά πως έχουμε μπροστά μας πολλά βήματα για να φτάσουμε τα αντίστοιχα επίπεδα των σχολείων της Ευρώπης.

πρωινό γεύμα

Σε αυτήν ακριβώς την έλλειψη στάθηκε και η κα Αρετή Γ. , μητέρα μαθητή του 11ου Σχολείου που όπως μας εξήγησε θα ήθελε στο κυλικείο να διατίθενται στα παιδιά, φρούτα. Εκείνη φροντίζει να προμηθεύει το παιδί της καθημερινά με σπιτικό κολατσιό (τοστ, χειροποίητα κουλουράκια, μαμαδίστικο κέικ) αλλά όπως μας είπε μια φορά την εβομάδα του επιτρέπει να τρώει κάτι από το κυλικείο έχοντας εκ των προτέρων συνεννοηθεί για το τι θα επιλέξει ο μαθητής. Ερωτηθείσα για το αν είναι ενήμερη για τα είδη που πρέπει να πωλούνται στο κυλικείο μας απαντησε “Έχω διαβάσει τις εντολές του Υπουργείου αλλά δυστυχώς δεν τηρούνται όλα τα προβλεπόμενα στο κυλικείο του σχολείου μας. Εμείς οικογενειακώς ακολουθούμε την διατροφική πυραμίδα και αποφεύγω να αφήνω το παιδί να τρώει ανεξέλεγκτα”.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 11ου Δημ. Σχολείου, κα Δέσποινα Στυλιαρά η οποία έθιξε και αυτή το ζήτημα της μη πλήρους συμμόρφωσης με τις απαιτούμενες προδιαγραφές που θέτει το Υπουργείο, τονίζοντας ότι ως Σύλλογος έχουν κάνει συστάσεις στο κυλικείο μετά από παράπονα γονέων για σχετικές παραλείψεις. Αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της προσθήκης πλυμμένων φρούτων, λαχανικών και φρέσκου γάλακτος σε ατομική συσκευασία τονίζοντας όμως ότι δεν αρκεί να τα προμηθεύει μόνο το κυλικείο αλλά παίζει ρόλο και το πώς κάθε οικογένεια εκπαιδεύει διατροφικά τα παιδιά.

Σύγχρονη Σχολή

Κυλικείο Δημόσιου  VS Ιδιωτικού Σχολείου

Στον αντίποδα βρεθήκαμε στο κυλικείο των Εκπαιδευτηρίων Α.Λ.  Σε ένα κυλικείο κόσμημα μας υποδέχθηκαν η κα Τούλα και η κα Αναστασία δείχνοντας μας όλα τα καλούδια που φτιάχνουν αυθημερόν για τα περίπου 600 άτομα, μαθητές και εκπαιδευτικό προσωπικό, που σιτίζονται από το κυλικείο. Η αλήθεια είναι ότι εντυπωσιαστήκαμε από το πλούσιο κατάλογο σνακ και γλυκισμάτων που προσφέρονται στους μαθητές και ο οποίος είναι απόλυτα εναρμονισμένος με όσα προβλέπει το Υπουργείο. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να κάνουμε στις σαλάτες εποχής με την προσθήκη ελαιολάδου που κάθε μέρα εναλλάσσονται, τα μπαστουνάκια λαχανικών και τη φρουτοσαλάτα που βλέποντας τα τόσο ελκυστικά και σε τόσο εύκολα στο σερβίρισμα ο μαθητής μπορεί να τα επιλέξει ανά πάσα στιγμή εντός διαλείμματος και να τονωθεί διατροφικά χωρίς να νιώθει ότι καταπιέζεται. Οι καλαμποκογκοφρέτες με μαύρη σοκολάτα ήταν μια ακόμη διατροφική ευχάριστη έκπληξη που με χαροποίησε ακόμα περισσότερο μαθαίνοντας ότι την επιλέγουν πολλά παιδιά ως δυναμωτικό σνακ.

σχολικό γεύμα

Όπως μου είπαν τα παιδιά έχουν αλλάξει διατροφικές συνήθειες και πλέον στρέφονται σε πιο υγιεινές επιλογές βέβαια σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει και η οικογένεια η οποία τα έχει εξοικειώσει με λιγότερο δημοφιλή τρόφιμα όπως είναι η μπάρα δημητριακών, τα κριτσίνια, τα κρακεράκια ολικής άλεσης, το σταφιδόψωμο. Και μπορεί το κυλικείο των Εκπαιδευτηρίων Α.Λ. να είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα του τι πρέπει να πωλείται σε ένα σχολείο και οι γονείς να δίνουν συγχαρητήρια για την παρεχόμενη ορθή διατροφή των μαθητών αλλά όπως μου εξομολογήθηκαν πάντα υπάρχουν και οι φωνές ορισμένων μαθητών που ζητούν να μπει στο κατάλογο των τροφίμων η λουκανικόπιτα και η ζαμπονοτυρόπιτα και φυσικά τα αναψυκτικά.

Στο σημείο όμως αυτό, αξίζει να θίξουμε και ένα ζήτημα το οποίο δεν είναι ευρέως γνωστό. Μπορεί το Υπουργείο να έχει καταρτίσει μια επεξηγηματική λίστα με σαφείς αναφορές στα γραμμάρια που πρέπει να έχει κάθε σνακ που θα προφέρεται στον μαθητή (πχ τα κριτσίνια ολικής άλεσης πλούσια σε φυτικές ίνες σε ατομική συσκευασία έως 50γρ.) εντούτοις ελάχιστες εταιρίες ακολουθούν αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές με αποτέλεσμα κάποια σνακ να μην παρέχονται λόγω μη ορθής περιεκτικότητας. Αυτό το γεγονός πρέπει να επιλυθεί γιατί είναι κρίμα να υπάρχει η θέληση των κυλικείων για να τηρηθούν τα σωστά διατροφικά πρότυπα και το όλο εγχείρημα να βρίσκει εμπόδια από τις εταιρείες που κανονικά θα έπρεπε ήδη να έχουν προσαρμόσει τις συσκευασίες τους για αποκλειστική χρήση των μαθητών των σχολείων.

κριτσίνια

Με τα καλύτερα λόγια για το κυλικείο μου μίλησε και η κα Κωνσταντίνα Πέππα, μητέρα μαθήτριας της Σχολής Α. Λ.Μπορεί  η κόρη της να παίρνει συνήθως κολατσιό από το σπίτι (muffins με σοκολάτα και μπανάνα, κέικ, μπισκότα βρώμης ή γραβιεροψωμάκια όλα φτιαγμένα με αγνά σπιτικά υλικά) αλλά δύο φορές την εβδομάδα της δίνει τη δυνατότητα να τρώει από το κυλικείο όπου εκεί επιλέγει είτε κουλούρι Θεσσαλονίκης με τυρί, είτε κριτσίνια και ενίοτε τα μπαστουνάκια λαχανικών. Όπως μας είπε είναι ενήμερη για τα είδη που πρέπει να πωλούνται στα σχολικά κυλικεία και εκτιμά ιδιαιτέρως το γεγονός ότι το κυλικείο τη Σχολής ακολουθεί κατά γράμμα αυτές τις οδηγίες, γεγονός που το έχει διαπιστώσει επανειλημμένως ιδίοις όμμασι. Εξάλλου, όπως μου είπε και η κα Πέππα, τα Εκπαιδευτήρια Α. Λ. προάγουν στο μέγιστο βαθμό τη σωστή διατροφή και την υγιή ανάπτυξη των μαθητών γεγονός που αποδεικνύεται και εμπράκτως καθότι μια φορά το δίμηνο οι μαθητές υποβάλλονται σε σωματολιπομέτρηση.

Το κολατσιό στο σχολείο είναι απαραίτητο για το μικρό μαθητή. Είτε επιλέγετε εσείς να του δίνετε το φαγητό που θα πάρει μαζί του σχολείο είτε του δίνετε χρήματα για να φάει από την καντίνα εκεί που παίζει σημαντικό ρόλο είναι η διάθεσή σας να μυήσετε τα παιδιά τόσο στην προετοιμασία και τις ιδιαιτερότητες των σνακ όσο και στη σωστή  διατροφική συμπεριφορά στο σύνολο της. Ξεκινήστε με ένα σωστό πρωινό και συνεχίστε αναλόγως με το κολατσιό. Με αυτό το τρόπο το παιδί θα πάρει τα σωστά διατροφικά μηνύματα και δεν θα ξεφεύγει με την πρώτη ευκαιρία που βρεθεί μακριά από το σπιτικό φαγητό!