Τι είναι αυτό που κάνουν οι γονείς και αναθρέφουν παιδιά – νάρκισσους

Πώς να μην αναθρέψετε ένα παιδί - νάρκισσο

Η λέξη «ναρκισσιστής» έχει τις ρίζες της στο όνομα «Νάρκισσος». Ο Νάρκισσος ήταν ένα μυθικό πρόσωπο, όμορφος, αλλά αγαπούσε μόνο τον εαυτό του. Πέθανε εξαιτίας της αλαζονείας του.

Το εγώ του τον καταβρόχθισε, τον κατέστρεψε και σύμφωνα με τον μύθο, πνίγηκε αφού κοιτούσε για μέρες την αντανάκλαση του στο νερό.

Σήμερα, έχει αποδειχτεί ότι σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ναρκισσιστικής προσωπικότητας παίζει το οικογενειακό περιβάλλον και τα βιώματα του ατόμου στην παιδική ηλικία.

Τι γίνεται όμως, όταν οι γονείς αναθρέφουν μικρούς – και στο μέλλον μεγάλους- νάρκισσους; Στο παρακάτω κείμενο που «αλιεύσαμε» στη σελίδα της ψυχολόγου Μαρίας Μαγγανάρη, αναφέρεται ακριβώς αυτό που κάνουν «λάθος» οι γονείς:

«Πώς να (μην) αναθρέψετε έναν ναρκισσιστή: Η ανθρωπιστική θεωρία  λέγεται αγάπη υπό όρους.

Οι θεωρητικοί των ανθρωπιστικών προσεγγίσεων, όπως ο Καρλ Ρότζερς, διατηρούν μία θετική άποψη για την ανθρώπινη φύση και δεν θα ήθελαν ποτέ να έχουν μία τόσο σκοτεινή άποψη για τον ναρκισσισμό […]. Θα υποστήριζαν ότι η ναρκισσιστές είναι άνθρωποι που μεγάλωσαν με υπερβολικά πολλούς όρους αξίας.

Το ανθρωπιστικό μοντέλο θεωρεί ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα αυτοπραγμάτωσης, ένα είδος υπερβατικής κατάστασης όπου το πρόσωπο είναι αυθεντικό, πλήρως διαμορφωμένο, βαθιά αληθινό, με ενσυναίσθηση, ικανό να προσφέρει άνευ ορών αποδοχή και σε επαφή με τις δυνατές αλλά και τις ευάλωτες πλευρές του και τον ανθρωπισμό του (η αυτοπραγμάτωση είναι, με πολλούς τρόπους, το αντίθετο του ναρκισσισμού).

Αν χρησιμοποιούσαμε την ανθρωπιστική θεωρία για να κατανοήσουμε το ναρκισσισμό, θα λέγαμε ότι οι ενήλικοι ναρκισσιστές είναι άνθρωποι που βίωσαν πολύ έντονους όρους αξίας ως παιδιά.

Αντί να νιώσουν ότι τους αγαπούν για αυτό που είναι, ένιωσαν ότι η αγάπη συνοδεύεται από όρους – τους αγαπούν αν παίρνουν καλούς βαθμούς, αν συμπεριφέρονται καλά, αν βάζουν γκολ ή αν δεν κάνουν φασαρία.

Αυτή η κατάσταση μπορεί να γίνει ακόμα πιο περίπλοκη αν οι συνθήκες μεταβάλλονται (άλλες φορές τους αγαπούν όταν συμπεριφέρονται καλά και άλλες φορές όχι).

ΝΑ ΑΠΟΔΕΧΟΜΑΣΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ  ΜΑΣ ΔΙΧΩΣ ΟΡΟΥΣ

Το ανθρωπιστικό μοντέλο πρεσβεύει να αγαπάμε τα παιδιά και να τους δείχνουμε ότι είναι και αυτά ικανά, και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν τα αποδεχόμαστε αυθεντικά και χωρίς όρους. Αυτό απαιτεί από τους γονείς να έχουν εμπιστοσύνη στην ικανότητά τους να αγαπήσουν και να αγαπηθούν.

Η άνευ όρων αποδοχή κάνει το παιδί να νιώθει ασφαλές, με επαρκώς ανεπτυγμένη αίσθηση του εαυτού και του καλλιεργεί την ικανότητα να αντέχει και να μπορεί να διαχειριστεί συναισθήματα ματαίωσης, όπως σε περιπτώσεις απογοήτευσης και αποτυχίας.

Ένας εύκολος κανόνας για να το θυμόμαστε αυτό είναι ότι η φράση “Σ’ αγαπώ” δεν θα πρέπει ποτέ να συνοδεύεται με τη λέξη “αν..” »

Ramani D. Durvasula, PhD

Πηγή κειμένου:  Μαρία Μαγγανάρη Προσωποκεντρική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική

*Κεντρική Φωτογραφία: Narcissus – Πίνακας του Caravaggio (1597-99)

Διαβάστε επίσης:

“H κόρη μου αγαπά το σχολείο, κι ας μην της μιλάει κανείς, κι ας κάθεται ολομόναχη στο διάλειμμα…”

Γιατί τα μόνιμα δόντια του παιδιού μου είναι κίτρινα; Είναι ανησυχητικό;

«Δεν ξέρω γιατί φοβίζουμε τόσο πολύ τα παιδιά μας με τα διαγώνισματα. Είτε ως εκπαιδευτικοί, είτε ως γονείς»