Τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να ζουν σε σχέσεις βίας

Όσοι δεν έχουν βιώσει ποτέ μια βίαιη σχέση προσπαθούν να καταλάβουν πώς οι άνθρωποι μπορούν να παραμένουν σε μία τέτοια για πολύ καιρό. Αν κάποιος σε κακομεταχειρίζεται «γιατί συνεχίζεις να μένεις μαζί του;», συνηθίζουν να ρωτάνε. Αυτή μπορεί να είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση για όσους το ζούνε. Οι πιο τυχεροί από αυτούς καταφέρνουν να ξεφύγουν και «σκοντάφτουν» σε άρθρα ή βιβλία που τους δίνουν συμβουλές για να κατανοήσουν αυτό που τους συνέβη. Άλλες φορές, όμως, οι άνθρωποι ίσως δεν γνωρίζουν ότι ήταν σε μια σχέση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως βίαιη.

Αυτό συμβαίνει επειδή έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε ότι η βία είναι πάντα φυσιολογική. Στην τηλεόραση και στις ταινίες βλέπουμε βίαιους χαρακτήρες. Είναι επιθετικοί με τους συντρόφους τους, φωνάζουν ή φτάνουν μέχρι και στη δολοφονία πάνω σε κάποιο ξέσπασμα οργής. Παρόλο που αυτό συμβαίνει, δεν αποτελεί πραγματική απεικόνιση της βίας που πολλοί άνθρωποι βιώνουν.

Σύμφωνα με την ειδικό Shannon Thomas, συγγραφέα του βιβλίου «Healing from Hidden Abuse», η ψυχολογική βία είναι ύπουλη και εμφανίζεται με την πάροδο του χρόνου σαν μια ενδοφλέβια έγχυση δηλητηρίου που εισέρχεται στον οργανισμό σας. Ξεκινά με ένα ανάρμοστο σχόλιο ή μια προσβολή, αλλά η λίστα όλο και μεγαλώνει. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι καταχρηστικοί άνθρωποι είναι ειδικοί στο να προσποιούνται ότι είναι αυτό που ψάχνετε σε έναν σύντροφο και τους αρέσει να σας βομβαρδίζουν με αγάπη. Τα θύματα τείνουν να πιστεύουν ότι αυτός είναι ο πραγματικός εαυτός του θύτη και όταν οι μάσκες αρχίζουν να πέφτουν, πιστεύουν ότι είναι «εκτός εαυτού» και μάλλον είναι δικό τους λάθος που ο σύντροφός τους είναι θυμωμένος.

Οι άνθρωποι παραμένουν σε αυτές τις σχέσεις εν μέρει επειδή προσπαθούν να κερδίσουν την αγάπη του θύτη. Ωστόσο, η Shannon Thomas σημειώνει ότι τα θύματα συνδέονται επίσης βιολογικά με τους θύτες τους με κάτι που ονομάζεται «τραυματικό δέσιμο». Είναι σαν ένα εθιστικό ναρκωτικό. Μια ψυχολογικά βίαιη σχέση είναι σαν το τρενάκι του λούνα παρκ, με τιμωρίες κι έπειτα ενίσχυση της καλοσύνης όταν συμπεριφέρεσαι όπως επιθυμεί ο θύτης. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα περνάει μια αναταραχή, με τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης -της ορμόνης του στρες- να συνδυάζονται με τη ντοπαμίνη όταν η αγάπη δίνεται ως ανταμοιβή.

«Αυτές οι μεταπτώσεις στην ψυχολογία προκαλούν εθισμό στο σώμα σας. Όταν ψάχνουμε για κάτι που θέλουμε, που είχαμε κάποτε, που μπορεί να είναι μια ψυχοφθόρα σχέση, τότε το σώμα εξαρτάται πραγματικά από το να επιζητά αυτή την ανταμοιβή». Αυτό το τρενάκι του λούνα παρκ μπορεί να προκαλέσει διάφορες ορμονικές διαταραχές στον οργανισμό. Τα θύματα μπορεί να διαπιστώσουν ότι εμφανίζουν ακμή, παρόλο που είχαν πάντα καλό δέρμα. Μπορεί να έχουν πόνο στο στήθος. Η Shannon Thomas αναφέρει ότι μέσα από την εμπειρία της έχει δει τους ασθενείς της να αναπτύσσουν μέχρι και αυτοάνοσες διαταραχές: «Τα σώματά τους αρχίζουν να καταρρέουν, υποφέρουν από χρόνιο πόνο, ημικρανίες και μερικά συμπτώματα αρθριτικού τύπου, ενώ δεν μπορούν επίσης να καταπολεμήσουν τις λοιμώξεις».

Δυστυχώς, για πολλούς ανθρώπους, όταν προσπαθούν να φύγουν από αυτές τις σχέσεις, είναι τόσο συνδεδεμένοι με τον σύντροφό τους που επιστρέφουν. Άλλοι δεν προσπαθούν καθόλου να φύγουν και απελευθερώνονται από αυτές τις καταστάσεις μόνο όταν τους απορρίψουν.

Μια καταχρηστική σχέση με έναν ναρκισσιστή ή ψυχοπαθή τείνει να ακολουθεί το ίδιο μοτίβο: εξιδανίκευση, υποτίμηση και απόρριψη. Κάποια στιγμή, το θύμα θα είναι τόσο καταρακωμένο, που ο θύτης δεν θα έχει πλέον κανένα όφελος από την κακομεταχείρισή του και θα προχωρήσει στον επόμενο στόχο του. Ωστόσο, μόλις αποχωρήσει, το θύμα θα αρχίσει πλέον να καταλαβαίνει ότι υπέστη κακοποίηση. Μπορεί να θρηνήσει, να δει τελικά τη ζημιά που έγινε και να συνειδητοποιήσει ότι δεν ήταν δικό του λάθος. Τότε μπορεί πραγματικά να ξεκινήσει η θερπαεία και το θύμα να συνειδητοποιήσει ότι δεν αποτελούσε στόχο επειδή ήταν αδύναμος χαρακτήρας, αλλά επειδή είχε τόσο πολλά να δώσει.

Σημάδια που φανερώνουν ότι μπορεί να έχετε ένα «τραυματικό δέσιμο» με κάποιον, σύμφωνα με το Psych Central:

• Ένα σταθερό μοτίβο μη αποτελεσματικότητας -ο σύντροφός σας υπόσχεται συνεχώς κάτι, αλλά εξακολουθεί να κάνει το αντίθετο.
• Οι γύρω σας επηρεάζονται από κάτι που λέγεται ή γίνεται στη σχέση σας, αλλά εσείς το προσπερνάτε.
• Αισθάνεστε κολλημένοι στη σχέση επειδή δεν βλέπετε διέξοδο.
• Τσακώνεστε με τον σύντροφό σας για τους ίδιους λόγους, χωρίς να υπάρχει ποτέ πραγματικός νικητής.
• Δέχεστε τιμωρία ή κακομεταχείριση από τον σύντροφό σας, όταν λέτε ή κάνετε κάτι που δεν θεωρεί σωστό.
• Νιώθετε ότι δεν μπορείτε να αποδεσμευθείτε από τη σχέση σας, ακόμα κι αν δεν εμπιστεύεστε πραγματικά ή δεν σας αρέσει το άτομο με το οποίο είστε μαζί.
• Όταν προσπαθείτε να φύγετε, νιώθετε τέτοια λαχτάρα να επιστρέψετε στον σύντροφό σας, που αισθάνεστε ότι μπορεί να σας καταστρέψει.

Πηγή: businessinsider.com