Μπισκότα στο σχολείο, κριτσίνια στην διαδρομή από το σπίτι στην γιαγιά, τσιπς μετά την προπόνηση…. Η παραπάνω ολοήμερη ρουτίνα αποτελεί τάση που επηρεάζει τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών μας αλλά και την υγεία τους!
Αν έχετε βρεθεί σε πάρκο ή παιδική χαρά τα τελευταία χρόνια είναι δύσκολο να μην έχετε παρατηρήσει το μικρό “παντοπωλείο” που εμφανίζεται μέσα από τις τσάντες των μαμάδων. Αυτό προσφέρεται απλόχερα σε όλα τα παιδάκια της παρέας ανεξαρτήτως ώρας και όρεξης! Καθώς τα παιδάκια μετά από λίγη ώρα παιχνιδιού εμφανίζονται διψασμένα και ιδρωμένα ξεκινάνε και οι απαιτήσεις για κάποιο snack. Και ξαφνικά οι τσάντες ανοίγουν…. Κουλουράκια, ρυζογκοφρέτες, μπισκοτάκια, κράκερς και να και τα γλειφιτζούρια! Ταυτόχρονα οι συζητήσεις στις παρέες των μαμάδων είναι γεμάτες παράπονα και προβληματισμούς. Αυτές συχνά έχουν να κάνουν με την έλλειψη όρεξης των παιδιών για το μεσημεριανό γεύμα.
Φυσικά δεν είναι μόνο τα σνακ στο πάρκο που, αφορούν άλλωστε κυρίως τα πολύ μικρά παιδιά. Για τα μεγαλύτερα παιδιά, γκοφρέτες εμφανίζονται μετά το ποδόσφαιρο, καραμέλες προσφέρονται μετά από την επίσκεψη στο γιατρό και παγωτό μετά από την βόλτα στα μαγαζιά. Μια μπανάνα για να κάτσει στο καρότσι το νήπιο. Μπισκότα για τα παιδιά δημοτικού προκειμένου να μην έχουμε γκρίνια κατά την διάρκεια της τρίωρης διαδρομής μέχρι το χωριό. Τα παιδιά σπάνια μένουν πάνω από μιάμιση ώρα χωρίς να μασουλάνε κάτι. Πώς λοιπόν να πεινάνε την ώρα του μεσημεριανού ή του βραδινού γεύματος;
Ασταμάτητο τσιμπολόγημα
Τα παιδιά μας τσιμπολογάνε περισσότερο από ποτέ. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, το μέσο παιδί ηλικίας μεταξύ 2 και 6 ετών έτρωγε ένα σνακ την ημέρα μεταξύ των γευμάτων. Σήμερα τα παιδιά τρώνε σχεδόν τρία, σύμφωνα με μελέτη του Barry Popkin, PH.D., καθηγητή διατροφής στο Πανεπιστήμιο της North Carolina. Και όπως κάθε μαμά που κυκλοφορεί με κρακεράκια στην τσάντα της ξέρει, πολλά παιδιά τρώνε ακόμα πιο πολλά.
Φυσικά, τα ενδιάμεσα γεύματα εδώ και χρόνια έχουν αποδειχθεί ότι είναι μια υγιεινή πρακτική στην διατροφή των παιδιών. “Είναι σημαντικά γιατί τα παιδιά έχουν μικρότερο στομάχι και υψηλές ενεργειακές ανάγκες”, αναφέρει η Katja Rowell, M.D. Ακόμα όμως και αν προσφέρουμε στα παιδιά μας σχετικά υγιεινά snack, το γεγονός ότι κάτι τρώνε συνέχεια μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις. Όταν επιτρέπεται στα παιδιά να τρώνε κάτι όλη μέρα, τους στερείται η ευκαιρία να πεινάσουν. Αυτό είναι ακόμα χειρότερο για τα παιδιά που τρώνε επιλεκτικά! Αν τα παιδιά μας όταν φτάνουν στο τραπέζι δεν είναι έστω και λίγο πεινασμένα, δεν θα είναι ποτέ διατεθειμένα να δοκιμάσουν καινούργιες γεύσεις.
Μελέτες γύρω από την παχυσαρκία δείχνουν ότι η συχνότητα των γευμάτων, και όχι μόνο η ποσότητα, ευθύνεται για την αύξηση της πρόσληψης θερμίδων. Αυτό ισχύει τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες. Φαίνεται, λοιπόν, ότι προσφέρουμε φαγητό στα παιδιά μας σε κάθε ευκαιρία και αυτό έχει μεγάλο αντίκτυπο. Μελέτες στα πανεπιστήμια του Harvard και του Columbia δείχνουν, ότι η παιδική παχυσαρκία οφείλεται σε μόλις 165 επιπλέον θερμίδες την ημέρα για παιδιά ηλικίας 2 έως 7 ετών. Αυτές οι θερμίδες αντιστοιχούν σε μια χούφτα πατατάκια.
Εθισμένοι το Junk Food
Κάποιοι γονείς κάνουν ό,τι μπορούν ώστε να προσφέρουν στα παιδιά τους θρεπτικά snack. Υπάρχουν, όμως, και πολλοί γονείς που θεωρούν ότι τα snack ανάμεσα στα γεύματα είναι λιχουδιές. Φυσικά και δεν είναι λάθος να προσφερθεί κάποια μικρή λιχουδιά κατά την διάρκεια της ημέρας. Μάλιστα, μια μικρή λιχουδιά ως επιδόρπιο στο κυρίως γεύμα μπορεί να διδάξει στα παιδιά την ισορροπία. Μπορεί και να τα αποτρέψει από το να βλέπουν τα γλυκά ως απαγορευμένα τρόφιμα, τα οποία γίνονται ακόμη πιο γοητευτικά στα μάτια τους. Το πρόβλημα που παρατηρείται είναι ότι δεν υπάρχει ισορροπία. Κάθε περίσταση είναι λόγος για να προσφερθεί κάποια λιχουδιά. Και φυσικά τα παιδιά γρήγορα συνηθίζουν να ζητούν και να τρώνε λιχουδιές, είτε πεινούν είτε όχι. Έτσι, θέτουν τη βάση για το συναισθηματικό φαγητό.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη, τα παιδιά του νηπιαγωγείου καταναλώνουν περίπου 450 θερμίδες (35% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων) από κεράσματα λόγω κάποιας γιορτής μέσα στην τάξη. Κάποιος μπορεί να μην καταλάβει που είναι το κακό στο να προσφέρονται περιστασιακά γλυκά λόγω γενεθλίων αλλά, το ανησυχητικό είναι ο εθισμός που δημιουργείται από αυτές τις συνήθειες. Είναι εύκολο να θεωρούμε ότι τα περιστασιακά κεράσματα δεν είναι πρόβλημα. Αν όμως κάτσουμε να σκεφτούμε καλύτερα και παρατηρήσουμε την ρουτίνα των παιδιών μας, το πιθανότερο είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι η προσφορά λιχουδιών με υψηλό θερμιδικό δείκτη είναι συχνή και αυτό είναι πρόβλημα.
Αντιστρέφοντας την τάση
Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να αλλάξουμε την συμπεριφορά μας. Ξεκινώντας αναρωτηθείτε πόσα συχνά προσφέρετε snack στα παιδιά σας. Νήπια και παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να περιμένουν σίγουρα δύο με τρείς ώρες ανάμεσα στα γεύματα και τα snack, και τα μεγαλύτερα παιδιά τρείς με τέσσερεις ώρες. Μια πρώτη λύση είναι να προσπαθήσετε να αποφύγετε, όσο μπορείτε, τα snack εν κινήσει- στο αυτοκίνητο, στο καρότσι ή στην βόλτα. Το τσιμπολόγημα με αυτόν τον τρόπο, καθιστά πιο δύσκολο για τα παιδιά να τρώνε τη σωστή ποσότητα, επειδή δεν είναι συγκεντρωμένα. Τα παιδιά που τρώνε χωρίς να το συνειδητοποιούν, δεν έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν το φαγητό ή να προσέξουν τα σημάδια πείνας ή πληρότητας που τους δίνει το σώμα τους. Έτσι συχνά καταλήγουν είτε να τρώνε πιο πολύ είτε πιο λίγο από όσο χρειάζεται. Επιπλέον, μαθαίνουν να τρώνε προκειμένου να ηρεμίσουν ή να διαχειριστούν θετικά ή αρνητικά συναισθήματα.
Πώς θα βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν μια ισορροπημένη σχέση με το φαγητό και να προλάβουμε την παιδική παχυσαρκία και τις διατροφικές διαταραχές; Θα πρέπει τα snack που προσφέρουμε να είναι ως επί το πλείστον καθιστά και προγραμματισμένα και όσο θρεπτικά είναι και τα γεύματα που σερβίρουμε.
Όσο για τα κεράσματα… αυτή είναι μια δύσκολή μάχη από την οποία όμως δεν είναι απαραίτητο να βγούμε ηττημένοι. Μιλήστε με τους άλλους γονείς στην τάξη σας, στο πάρκο ή στην ομάδα ποδοσφαίρου για τις ανησυχίες σας. Το πιθανότερο είναι να υπάρχουν και άλλοι πολλοί που σκέφτονται όπως και εσείς αλλά δεν έχουν εκφραστεί. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο μόνος τρόπος να υπάρξει αλλαγή είναι εάν οι γονείς μοιραστούν τις σκέψεις τους τόσο με το σχολείο, όσο και στα υπόλοιπα εξωσχολικά γκρουπ. Ως γονείς πρέπει να δώσουμε την μάχη και είτε να συμφωνήσουμε όλοι μαζί να προσφέρονται πιο θρεπτικά snack και να οριοθετήσουμε τα κεράσματα. Είναι ο μόνος τρόπος για να προστατέψουμε τα παιδιά από το να τσιμπολογάνε τόσο συχνά ανάμεσα από τα γεύματα τους.
Μαθαίνω διατροφή
Μερικές ιδέες για υγιεινά θρεπτικά σνακ και σπιτικά κεράσματα μπορείτε να βρείτε στο site του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Μαθαίνω Διατροφή. Το e-booklet Σνακ & Κεράσματα μπορείτε να κατεβάσετε στο link https://mathainodiatrofi.org/e-material/.
Αν δυσκολεύεστε να οριοθετήσετε τα σνακ στη διατροφή των παιδιών, έχετε ένα παιδί επιλεκτικό με το φαγητό ή προβληματίζεστε για το βάρος και την ποσότητα του φαγητού που τρώει μπορείτε να γίνεται μέλος της Μαθαίνω Διατροφή. Έτσι θα λάβετε απαντήσεις και υποστήριξη μέσα από εξειδικευμένα workshops και e-learning. Περισσότερες πληροφορίες https://mathainodiatrofi.org/become-friend/.